Kaninët: Dallime mes rishikimesh

{{Short description|Subfamily of carnivores}}{{Automatic taxobox|name=CaninesKaninët|fossil_range=[[Oligocene]] toderi në [[Holocene]] (34 [[Mega-annum|Ma]]-presentprezent)|image=Caninae (Canini, Vulpini, Urocyon).jpg|image_upright=1.15|image_caption=MajorKladat caninekryesore cladestë kaninëve,të representedpërfaqësuar bynga a [[blackçakalli kurriz-backed jackalzi]] (anjë [[Canini (tribe)|a wolf-like canine]]), a [[redDhelpra foxe kuqe]] (a [[Vulpini|vulpine]]) and adhe [[Urocyon|graydhelpra foxgri]]|taxon=Caninae|authority=[[Johann Fischer von Waldheim|Fischer de Waldheim]], 1817|subdivision_ranks=GeneraGjinitë|subdivision_ref=<ref name=McKennaBell1997>{{cite book |author1=McKenna, M.C. |author2=Bell, S.K. |year=1997 |title=Classification of Mammals above the Species Level |publisher=Columbia University Press |isbn=978-0-231-11012-9|language=anglisht}}</ref><ref name="Lyras">{{cite journal |author1=Lyras, G.A. |author2=van der Geer, A.E. |author3=Dermitzakis, M. |author4=de Vos, J. |year=2006 |title=''Cynotherium sardous'', an insular canid (Mammalia: Carnivora) from the Pleistocene of Sardinia (Italy), and its origin |journal=Journal of Vertebrate Paleontology |volume=26 |number=3 |pages=735–745|doi=10.1671/0272-4634(2006)26[735:CSAICM]2.0.CO;2 |language=anglisht}}</ref><ref name=msw3>{{MSW3 Wozencraft |id=14000696|language=anglisht}}</ref><ref name=Sotnikova2006>{{cite journal |author=Sotnikova, M. |year=2006 |title=A new canid Nurocyon chonokhariensis gen. et sp. nov.(Canini, Canidae, Mammalia) from the Pliocene of Mongolia |journal=Courier Forschungsinstitut Senckenberg |volume=256 |page=11 |url=http://quarter.ginras.ru/personal/sotnikova/docs/sotnikova2006b.pdf |access-date=2008-05-04 |df=dmy-all|language=anglisht}}</ref>|subdivision=* †''[[Leptocyon]]''

* TribeFisi [[Canini (tribe)|Canini]]

** SubtribeNënfisi [[Canina (subtribe)|Canina]]

*** ''[[DholeQeni i egër aziatik|Cuon]]''

*** ''[[Lycaon (genus)|Lycaon]]''

*** †''[[DireUjku wolfi tmerrshëm|Aenocyon]]''

*** †''[[SardinianQeni dholesardanian|Cynotherium]]''

** SubtribeNënfisi [[Cerdocyonina (subtribe)|Cerdocyonina]]

*** ''[[Short-earedQeni dogvesh shkurtër|Atelocynus]]''

*** ''[[Crab-eatingDhelpra foxgaforrengrënëse|Cerdocyon]]''

*** ''[[ManedUjku wolfme krifë|Chrysocyon]]''

* TribeFisi [[Vulpini]]

** ''[[Bat-earedDhelpra foxveshë-lakuriq|Otocyon]]''

** {{extincti zhdukur}}''[[Metalopex]]'' <small>[[Richard H. Tedford|Tedford]], [[Xiaoming Wang (paleontologist)|Wang]], & Taylor [[2008 in paleontology|2008]]</small><ref name=Tedford2009/>

Karakteristikat që dallojnë kaninae nga kanidët e tjera përfshijnë [[premolarë]] të vegjël, të thjeshtë, me hapësirë ​​të mirë , një humerus pa një foramen entepikondilare dhe një metatarsal i cili reduktohet në një rudiment proksimal . <ref>{{cite book|last=Munthe|first=Kathleen|title=Evolution of Tertiary Mammals of North America|publisher=Cambridge University Press|year=1998|editor1=Janis, C.M.|place=New York, NY|pages=124–143|chapter=Chapter&nbsp;7, Canidae|editor2=Scott, K.M.|editor3=Jacobs, L.L.|language=anglisht}}</ref>

Gjinia ''[[Leptocyon]]'' (nga [[greqishtja]]: ''leptos'',i hollë + ''cyon'', [[Qeni|qen]]) përfshin 11 lloje dhe ishte qeni i parë primitiv. Ata ishin të vegjël,me një masë rreth 2 kg. <ref name="wang2008" />{{rp|page=53}}  Ata së pari u shfaq në [[Sioux County (Nebraska)|Sioux County]], [[Nebraska]] në epokën e Orellanit,rreth  34-32 milionë vjet më parë, e cila ishte në fillim të Oligocenit . <ref name="Tedford2009" /> Kjo ishte në të njëjtën kohë me paraqitjen e Borophaginae me të cilën ata ndajnë tipare, duke treguar se këto ishin dy grupe motra. [[Kafka]] dhe dhëmbëzimi i Borophaginae u krijuan për një kafshim të fuqishëm vrastare të krahasuar me ''[[Leptocyon]]'' të cilat ishin projektuar për të vrarë një gjah të vogël, me lëvizje të shpejtë. ''L.&nbsp;delicatus'' ishte kanidi më i vogël që ka ekzistuar. Në mbyllje të gjinisë së tyre 9 milion vjet më parë, një lloji i ''Leptocyon'' i ngjante dhelprës moderne. <ref name="wang2008" />{{rp|page=53}} Lloje të ndryshme ''Leptocyon'' u ndanë rreth11.9 milion vjet më parë në [[Vulpini]] (dhelprave) dhe [[Canini|kanini]] (kaninët). <ref name="Tedford2009" />{{rp|pages=174–175}}

Kaninët e kaluan dy të tretat e historisë së tyre në Amerikën Veriore, para se të shpërndaheshin 7 milion vjet më parë në [[Azia|Azi]], [[Evropa|Evropë]] dhe [[Afrika|Afrikë]]. Një nga karakteristikat që i dallonte ata nga Borophaginae dhe Hesperokioninae ishte posedimi i tyre me më pak masë në gjymtyrë dhe më shumë gjatësi në këmbë, gjë që mund të ketë ndihmuar në shpërndarjen e tyre. Kanini i parë që arriti në Euroazi ishte ''Canis cipio'' me madhësin e një [[Kojota|kojote]] , fosilet e pakta të të cilit u gjetën në [[Spanja|Spanjë]]. Sidoqoftë, caktimi i ''C.&nbsp;cipio'' brenda qenve në gjininë ''[[Canis]]'' ose gjininë ''[[Eucyon]]'' nuk është i qartë. <ref name="wang2008" />{{rp|pages=143–144}}

[[Skeda:MSU_V2P1a_-_Vulpes,_Nyctereutes,_Cuon_&_Canis_skulls.png|parapamje|SkullsKafka ofe variousgjinive caninetë generandryshëm; ''[[Vulpes]]'' ([[corsacdhelpra foxkorsake]]), ''[[Nyctereutes]]'' ([[raccoonqeni dograkun]]), ''[[Cuon]]'' ([[dholeqeni i egër aziatik]]), and dhe''[[Canis]]'' (Eurasian [[goldençakalli i jackalartë]])]]

Rezultatet e analizave të alozimës dhe [[Kromozomi|kromozomeve]] kanë sugjeruar më parë disa ndarje filogjenetike :

Analiza e [[ADN]]- së tregon se tre të parat formojnë grup monofile . Kaninët si ujku dhe kaninët e Amerikës së Jugut së bashku formojnë fisin Kanini. <ref>{{cite book|last=Jensen|first=Per|url=https://books.google.com/books?id=SpkSd__EdKYC&pg=PA3|title=The Behavioural Biology of Dogs|publisher=CABI|year=2007|isbn=978-1-84593-188-9|pages=11–13}}</ref>  dhënat molekulare nënkuptojnë një origjinë nga Amerika Veriore duke u shfaqur rreth 10 milion vjet më parë dhe një origjinë afrikane të qenve si ujk ( ''Canis'', ''Cuon'', dhe ''Lycaon''), me [[Çakalli|çakejntë]] që janë më bazalët e këtij grupi.

Klada e Amerikës[[Amerika sëJugore|Amerikës JugutJugore]] është e rrënjosur nga ujku me krifë dhe qeni i shkurreve, dhe kanidët si dhelpra nga dhelpra fenek dhe dhelpra e Blanford. Dhelpra gri dhe dhelpra ishullore janë bazike për kladat e tjera; megjithatë, ky ndryshim topologjik nuk mbështetet fuqimisht. <ref name="LindbladToh2005">{{cite journal|last1=Lindblad-Toh|first1=Kerstin|last2=Wade|first2=Claire M.|last3=Mikkelsen|first3=Tarjei S.|last4=Karlsson|first4=Elinor K.|last5=Jaffe|first5=David B.|last6=Kamal|first6=Michael|last7=Clamp|first7=Michele|last8=Chang|first8=Jean L.|last9=Kulbokas|first9=Edward J.|last10=Zody|first10=Michael C.|last11=Mauceli|first11=Evan|display-authors=6|year=2005|title=Genome sequence, comparative analysis and haplotype structure of the domestic dog|journal=Nature|volume=438|issue=7069|pages=803–819|bibcode=2005Natur.438..803L|doi=10.1038/nature04338|pmid=16341006|doi-access=free|first13=Matthew|first27=James|first24=Jonathan|last25=Chin|first25=Chee-Wye|last26=Cook|first26=April|last27=Cuff|last28=Daly|first23=William|first28=Mark J.|last29=Decaprio|first29=David|last30=Gnerre|first30=Sante|first12=Xiaohui|last12=Xie|last24=Butler|last23=Brockmann|last14=Wayne|last18=Smith|last13=Breen|last15=Ostrander|first15=Elaine A.|last16=Ponting|first16=Chris P.|last17=Galibert|first17=Francis|first18=Douglas R.|first22=Tara|last19=Dejong|first19=Pieter J.|last20=Kirkness|first20=Ewen|last21=Alvarez|first21=Pablo|last22=Biagi|first14=Robert K.|language=anglisht}}</ref>

{{reflist|refs=<ref name=Koepfli2015>{{cite journal |doi=10.1016/j.cub.2015.06.060 |pmid=26234211 |title=Genome-wide evidence reveals that African and Eurasian Golden Jackals are distinct species |journal=Current Biology |volume=25 |issue=16 |pages=2158–2165 |year=2015 |last1=Koepfli |first1=Klaus-Peter |last2=Pollinger |first2=John |last3=Godinho |first3=Raquel |last4=Robinson |first4=Jacqueline |last5=Lea |first5=Amanda |last6=Hendricks |first6=Sarah |last7=Schweizer |first7=Rena M. |last8=Thalmann |first8=Olaf |last9=Silva |first9=Pedro |last10=Fan |first10=Zhenxin |last11=Yurchenko |first11=Andrey A. |last12=Dobrynin |first12=Pavel |last13=Makunin |first13=Alexey |last14=Cahill |first14=James A. |last15=Shapiro |first15=Beth |last16=Álvares |first16=Francisco |last17=Brito |first17=José C. |last18=Geffen |first18=Eli |last19=Leonard |first19=Jennifer A. |last20=Helgen |first20=Kristofer M. |last21=Johnson |first21=Warren E. |last22=o'Brien |first22=Stephen J. |last23=Van Valkenburgh |first23=Blaire |last24=Wayne |first24=Robert K. |display-authors=6|doi-access=free|language=anglisht }}</ref>{{rp|page=S1}}

<ref name=miklosi2015>{{cite book |last1=Miklosi |first1=Adam |title=Dog Behaviour, Evolution, and Cognition |publisher=Oxford University Press |edition=2 |series=Oxford Biology |year=2015 |pages=103–107 |url=https://books.google.com/books?id=VT-WBQAAQBAJ&pg=PA103 |via=Google Books |isbn=978-0199545667|language=anglisht}}</ref>

<ref name=Tedford2009>{{cite journal |title=Phylogenetic systematics of the North American fossil Caninae (Carnivora: Canidae) |year=2009 |first1=Richard |last1=Tedford |author-link1=Richard H. Tedford |first2=Xiaoming |last2=Wang |author-link2=Xiaoming Wang (paleontologist) |first3=Beryl E. |last3=Taylor |journal=Bulletin of the American Museum of Natural History |volume=325 |pages=1–218 |doi=10.1206/574.1 |hdl=2246/5999 |s2cid=83594819 |url=http://digitallibrary.amnh.org/dspace/bitstream/2246/5999/1/B325.pdf |language=anglisht}}</ref>

<ref name=wayne1993>{{cite journal |last=Wayne |first=Robert K. |date=June 1993 |title=Molecular evolution of the dog family |journal=Trends in Genetics |volume=9 |issue=6 |pages=218–224 |url=http://wooferhouse.net/Links/MolecularEvolutionOfTheDogFamily/MolecularEvolutionOfTheDogFamily.htm |pmid=8337763 |doi=10.1016/0168-9525(93)90122-x|language=anglisht}}</ref>