Liria e mendimit: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Smallem (diskuto | kontribute) v Përmirësime teknike dhe rregullime të gabimeve me referimet: (-(\{\{\s*cit[aeio][^\}]*)\|[^=]+=\s*([\|\}]) +\1\2) Etiketa: Reverted |
Eihel (diskuto | kontribute) Refuzoi 4 ndryshimet e fundit të tekstit (nga 93.93.171.107, Smallem dhe 185.226.88.217) dhe riktheu rishikimin 2255212 nga Smallem : ??? Etiketa: Manual revert |
||
Rreshti 1:
'''Liria e mendimit''' nenkupton cdo të drejtë ose [[Liria|liri themelore]] për të cilën qeniet njerëzore kanë të drejtë dhe në ushtrimin e të cilave një [[Qeveria|qeveri]] nuk mund të ndërhyjë(duke përfshirë të drejtat për jetën, lirinë, si dhe lirinë e mendimit, shprehjes dhe barazisë para ligjit).<ref>{{Cite web|url=https://www.vocabulary.com/dictionary/freedom%20of%20thought|title=Freedom of thought|publisher=Vocabulary.com|accessdate=2019-02-19}}</ref> Liria e mendimit eshte e lidhur ngusht edhe me lirite e tjera, duke përfsirë lirinë e fesë. Lirinë e shprehjes etj. Të gjitha [[Kushtetuta|kushtetutat]] demokratike i mbrojnë këto liri,
== Liria e mendimit ne raport me religjionin ==
Liria për të manifestuar fenë ose bindjet e veta i nënshtrohet vetëm kufizimeve të parashikuara me [[Ligji|ligj]] dhe janë të nevojshme në një shoqëri demokratike në interest të sigurisë publike, për mbrojtjen e rendit , shëndetit ose moralit publik ose për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të të tjerëve.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.equalityhumanrights.com/en/human-rights-act/article-9-freedom-thought-belief-and-religion|title=Article 9: Freedom of thought, belief and religion|publisher=Equality and Human Rights Commission|accessdate=2019-02-19}}</ref>
Kjo e drejtë mbron një gamë të gjerë besimesh jofetare, duke përfshirë [[Ateizmi|ateizmin]], [[Agnosticizmi|agnosticizmin]], veganizmin dhe pacifizmin. Që një besim të mbrohet nën këtë artikull, duhet të jetë serioz, të shqyrtojë aspektet e rëndësishme të jetës ose sjelljes njerëzore, të mbahen sinqerisht dhe të jenë të denjë për respekt në një shoqëri demokratike.
== A ka ndonjë kufizim për këtë të drejtë? ==
Line 11 ⟶ 14:
Edhe pse filozofët grekë [[Platoni]] dhe [[Sokrati]] kishin diskutuar shumë pak për lirinë e mendimit, dekretët e mbretit Ashoka u quajtën dekreti i parë që respektoi të drejtën e ndërgjegjies. Përkrahësit kryesorë të idesë së lirisë së ndërgjegjies ishin filozofët: Baruk Spinoza, John Stuart Mills, Themistiusi etj. Si dhe teologët: Roger Williams dhe Samuel Rutherford.<ref>{{Cite journal|last=Luzzatti|first=Elda|date=1938–2001|title=I Ciliati di un terreno di «macchia» della campagna romana|url=http://dx.doi.org/10.1080/11250003809436989|journal=Bolletino di zoologia|volume=9|issue=1|pages=91–113|doi=10.1080/11250003809436989|issn=0373-4137}}</ref>
Mbretëresha Elizabetë i revokoi një ligji të censurës së mendimit në fund të shek. XVI, sepse sipas Sir Francis Bacon “ajo nuk bënte “dritare” në shpirtat e njerëzve dhe në mendimet sekrete”.<ref>{{Cite book|title=All the Queen's Men: The World of Elizabeth I|last=Brimacombe|first=Peter|publisher=|year=|isbn=978-0312232511}}</ref> Gjatë kohës kur ajo sundonte filozofi, matematikani, astrologu dhe astronomi Giordano Bruno ishte strehuar në Angli nga inkuzicioni Italian, që kishte botuar një numër të madh të librave që ishin të ndaluar nga kisha katolike. Pasi u largua nga sigurimi i Anglisë, ai u dogj si një heretik që refuzoi heqjen e ideve të tij. Për këtë arsye, ai konsiderohet nga disa persona si martir për mendim të lirë.
Megjithatë, liria e shprehjes mund të kufizohet nëpërmjet cenzurës, arrestimeve, djegie të librave apo propagandës, që tenton të dekurajojë lirinë e mendimit. Hipoteza Sapir-Whorf, e cila thotë se mendimi është ngulitur në gjuhë dhe do mbështeste pohimin se një përpjekje për të kufizuar përdorimin e fjalëve të gjuhës është një formë e kufizimit të lirisë së mendimit.
| |||