|
#REDIRECT [[Jerusalemi]]
{{Qytete
|qyteti = {{PAGENAME}}
|emblema = Al-Quds.png
|vendndodhja = Al-Quds.png
|sheshi = Jerusalem2.jpg
|popullsia =
|dëndësia =
|sipërfaqja =
|cilishtet = Izraeli
|cilirrethe =
|adresaekuvendit = rruga nr.
|numriipostes = vetëm nr.
|prefiksi = +972-2
|faqezyrtareekuvendit =
|kryetarimomental =
|partiaudheheqese =
|shënim =
}}
'''Al-Quds''' ([[Hebraishtja|hebr]] יְרוּשָׁלַיִם '''Yerushalayim'''; [[Greqishtja e lashtë|greq.]] '''Ιεροσόλυμα''' - Ierosolima, [[Arabishtja|arab]] القُدس - '''al-Quds'''' - "i shenjti") është një qytet i lashte ne [[Lindja e Mesme|Lindjen e Mesme]] midis [[Deti Mesdhe|Detit Mesdhe]] dhe [[Deti i Vdekur|Detit te vdekur]] ne nje lartesi 650-840 m mbi nivelin e detit. Gjendet ne lindje te [[Tel Avivi]]t, ne jug te [[Ramallahu]]t, perëndim te [[Jeriko]]s dhe veri te [[Betlehemi]]t. Jerusalemi është kryeqyteti i [[Izraeli]]t, megjithëse ky emërtim dhe aneksimi i pjesës lindore te qytetit nga Izraeli janë çështje te grindjeve ndërkombëtare.
== Emrat ==
== Historia ==
Historia e Jerusalemit është shumë e vjetër. Ai është një nder nga qytetet me te lashte te botes dhe ndoshta qysh prej 5000 vjetësh i banuar vazhdimisht. Te gjeturat [[Arkeologjia|arkeologjike]] tregojnë ekzistencën e një [[ngulimi]] ne Jerusalem në mijëvjeçarin e 3-te p.e.s. Përmendja e pare e qytetit nga burime historike nis në mijëvjeçarin e 2-te p.e.r. Jerusalemi u ndërtua dhe u themelua ne fillim nga [[Kanaanitet]] (u pushtua nga [[Jebuzitet]] gjate [[Era e Bronxit|Eres se Bronxit]] të vonë), dhe u be kryeqytet i mbretërisë çifute te [[Izraeli]]t, [[Judah]]s dhe [[Judea|Judese]] në periudhat e [[Tempulli i Parë|Tempullit të Parë]] dhe [[Tempulli i Dytë|Tempullit të Dytë]]. Qyteti quhej para [[Mbreti David|Mbretit David]] ''Ievus'', e shfaq vetveten si nje perzierje fantastike te përmendoreve historike, kulturave dhe popujve me një sasi të panumërt vendesh të denja për t´u pare. Jerusalemi është [[Toka e Shenjte]], "qendër e tre feve" : [[Islamit]], [[Judaizmit]] dhe [[Krishterëve]].
Nga viti [[1948]] deri [[1967]], pjesa perëndimore e Jerusalemit qeverisej nga [[Izraeli]] si kryeqytet i tij, ndersa [[Jerusalemi Lindor]] qeverisej nga [[Jordania]]. Qyteti u ribashkua me fitoren e izraeliteve ne [[Lufta Gjashtëditore|Luftën Gjashtëditore]], megjithatë statusi i tij mbetet i diskutueshëm. Nje ligj i nxjerre nga izraelitet ne vitin [[1980]] e shpall Jerusalemin kryeqytetin "e amshuar, te pandashëm" te Izraelit, kurse Jerusalemi Lindor besohet të jetë menduar kryeqytet i shtetit [[Palestina|Palestinez]] te ardhshëm. Statusi i vendeve të shenjta te Jerusalemit është poashtu i diskutueshëm.
Jerusalemi ka një popullsi prej 724.000 banoresh (nga statistikat e [[24 maj]] [[2006]]). Ai është një qytet i përbërë (heterogjen), dhe përfaqëson shumë kombësi, fe, dhe grupe ekonomiko-shoqërore. Pjesa e quajtur "Qyteti i Vjetër" është i rrethuar nga mure dhe përbehet nga : lagjia [[myslimane]], lagjia [[Armene]], lagjia [[Hebraizmi|hebreje]] dhe lagjia [[krishtere]].
== Vendet ==
== Demografia ==
== Kultura ==
=== Bindjet fetare ===
== Arsimimi ==
== Politika ==
== Ekonomia ==
== Transporti ==
== Shiko edhe këtë ==
{{Commons|Jerusalem}}
== Lidhje të jashtme ==
[[Kategoria:Qytete në Izrael]]
[[af:Jerusalem]]
[[als:Jerusalem]]
[[am:እየሩሳሌም]]
[[an:Cherusalén]]
[[ar:القدس]]
[[arc:ܐܘܪܫܠܡ]]
[[arz:القدس]]
[[ast:Xerusalén]]
[[az:Qüds]]
[[bar:Jerusalem]]
[[bat-smg:Jerozalė]]
[[be:Горад Іерусалім]]
[[be-x-old:Ерусалім]]
[[bg:Йерусалим]]
[[bn:জেরুসালেম]]
[[br:Jeruzalem]]
[[bs:Jerusalem]]
[[ca:Jerusalem]]
[[cbk-zam:Jerusalem]]
[[ceb:Herusalen]]
[[cs:Jeruzalém]]
[[cu:Їєроусали́мъ]]
[[cv:Иерусалим]]
[[cy:Jeriwsalem]]
[[da:Jerusalem]]
[[de:Jerusalem]]
[[dv:ޤުދުސް]]
[[el:Ιερουσαλήμ]]
[[en:Jerusalem]]
[[eo:Jerusalemo]]
[[es:Jerusalén]]
[[et:Jeruusalemm]]
[[eu:Jerusalem]]
[[ext:Jerusalén]]
[[fa:اورشلیم]]
[[fi:Jerusalem]]
[[fiu-vro:Jeruusalemm]]
[[fj:Jerusalemi]]
[[fo:Jerúsalem]]
[[fr:Jérusalem]]
[[fy:Jeruzalim]]
[[ga:Iarúsailéim]]
[[gan:耶路撒冷]]
[[gd:Ierusalem]]
[[gl:Xerusalén]]
[[got:𐌹𐌰𐌹𐍂𐌿𐍃𐌰𐌿𐌻𐍅𐌼𐌰]]
[[hak:Yâ-lu-sat-lâng]]
[[he:ירושלים]]
[[hi:यरुशलम]]
[[hif:Jerusalem]]
[[hr:Jeruzalem]]
[[hsb:Jeruzalem]]
[[hu:Jeruzsálem]]
[[hy:Երուսաղեմ]]
[[ia:Jerusalem]]
[[id:Yerusalem]]
[[ig:Jerusalem]]
[[io:Jerusalem]]
[[is:Jerúsalem]]
[[it:Gerusalemme]]
[[ja:エルサレム]]
[[jv:Yerusalem]]
[[ka:იერუსალიმი]]
[[kab:Orcalim]]
[[kk:Әл-Құдыс]]
[[kn:ಜೆರುಸಲೆಂ]]
[[ko:예루살렘]]
[[ku:Orşelîm]]
[[kv:Иерусалим]]
[[kw:Jerusalem]]
[[la:Hierosolyma]]
[[lad:Yerushalayim]]
[[lb:Jerusalem]]
[[li:Jeruzalem]]
[[lij:Gerusalemme]]
[[ln:Yerusalémi]]
[[lt:Jeruzalė]]
[[lv:Jeruzaleme]]
[[mk:Ерусалим]]
[[ml:ജെറുസലേം]]
[[mn:Иерусалим]]
[[mr:जेरुसलेम]]
[[ms:Baitulmuqaddis]]
[[mwl:Jarusalen]]
[[my:ဂျေရုဆလင်မြို့]]
[[nah:Ierusalem]]
[[nds:Jerusalem]]
[[nl:Jeruzalem]]
[[nn:Jerusalem]]
[[no:Jerusalem]]
[[nov:Jerusalem]]
[[nrm:Jérusalem]]
[[oc:Jerusalèm]]
[[os:Иерусалим]]
[[pl:Jerozolima]]
[[pt:Jerusalém]]
[[qu:Yerushalayim]]
[[rm:Jerusalem]]
[[ro:Ierusalim]]
[[ru:Иерусалим]]
[[sah:Иерусалим]]
[[scn:Girusalemmi]]
[[sco:Jerusalem]]
[[sh:Jeruzalem]]
[[simple:Jerusalem]]
[[sk:Jeruzalem]]
[[sl:Jeruzalem]]
[[sm:Ierusalema]]
[[so:Qudus]]
[[sr:Јерусалим]]
[[su:Yerusalem]]
[[sv:Jerusalem]]
[[sw:Yerusalemu]]
[[ta:ஜெரூசலம்]]
[[te:జెరూసలేం]]
[[tg:Уршалим]]
[[th:เยรูซาเลม]]
[[tl:Herusalem]]
[[tpi:Yerusalem]]
[[tr:Kudüs]]
[[ug:يېرۇسالېم]]
[[uk:Єрусалим]]
[[ur:بیت المقدس]]
[[vec:Gerusaleme]]
[[vi:Jerusalem]]
[[vo:Hierusalem]]
[[wa:Djeruzalem]]
[[war:Jerusalem]]
[[yi:ירושלים]]
[[yo:Jerúsálẹ́mù]]
[[zh:耶路撒冷]]
[[zh-min-nan:Iâ-lō͘-sat-léng]]
[[zh-yue:耶路撒冷]]
| 