Veshka: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
[[Skeda:Gray1120-kidneys.png|200px|thumb|Pozita e veshkëve, pamje nga prapa]]
'''Veshka''', organ me disa funksione, luan rol themelor rregullativ në shumicën e kafshëve, duke përfshirë vertebrorët dhe disa jovertebrorë. Veshkat janë të domosdoshme në sistemin e rrugëve urinare dhe kryejnë edhe funksione homeostatike të tilla si rregullimin e elektroliteve, dhe rregullimin e presionit të gjakut (përmes ruajtjes së ekuilibrit kripë dhe ujë). Ato i shërbejnë trupit si një filtër natyror i gjakut, dhe heqjen e mbeturinave të cilat devijohen në fshikëzën e urinës. Në prodhimin e urinës, veshkat nxjerrin mbeturina të tilla si ure dhe amoniak. Veshkat gjithashtu janë përgjegjëse për reabsorbimin e ujit, glukozës, dhe aminoacideve. Ato gjithashtu prodhojnë hormone, duke përfshirë kalçitriol, reninë, dhe eritropoetinë.
==Anatomia==
===Vendodhja===
Në njerëzit veshkat janë të vendosura në zgavrën e barkut. Ka dy, një në çdo anë të shtyllës kurrizore. Asimetria në zgavrën e barkut e shkaktuar nga pozicioni i mëlçisë zakonisht rezulton që veshka e djathtë të jetë pak më e poshtë se sa veshka e majtë. Sipër secilës veshkë është një gjëndër adrenale. Pjesët sipërme të veshkave janë të mbrojtura pjesërisht nga brinjët e njëmbëdhjetë dhe të dymbëdhjetë, dhe veshka e tërë dhe gjëndrs adrenale janë të rrethuar nga dy shtresa të dhjami (perirenal dhe pararenal). Veshka e çdo të rrituri peshon midis 125 dhe 170 gram te meshkujt dhe midis 115 dhe 155 gram te femrat. Veshka e majtë zakonisht është pak më e madhe se e djathta.
===Structura===
[[File:KidneyStructures PioM.svg|thumb|250px|left|
<center>
1. ''Piramida Renale'' •
2. ''Arteria Interlobulare'' •
3. ''Arteria Renale'' •
4. ''Vena Renale'' •
5. ''Hilumi (Hyrja)'' •
6. ''Hapësira Renale'' •
7. ''Ureteri'' •
8. ''Xhep i vogël'' •
9. ''Kapsula Renale'' •
10. ''Kapsula Renale e Poshtme'' •
11. ''Kapsula Renale e Sipërme'' •
12. ''Vena Interlobulare'' •
13. ''Nefroni'' •
14. ''Xhep i Vogël'' •
15. ''Xhep i Madh'' •
16. ''Tubi Renal'' •
17. ''Kollona Renale
</center>]]
Veshka ka një strukturë në formën e një fasuleje. Çdo veshkë ka sipërfaqe konkave dhe konvekse. Sipërfaqja konkave, hilumi është pika në të cilën arteria renale hyn në organ dhe vena renale dhe ureteri dalin. Veshka është e rrethuar nga inde të forta fibroze, kapsula renale, e cila në vetvete është e rrethuar nga një shtresë dhjami.
Veshka është përafërsisht 11-14 cm e gjatë, 6 cm e gjerë dhe 4 cm e trashë.
| |||