Tim Burton
Timothy William Burton (lindi më 25 gusht 1958) është një regjisor, producent, skenarist dhe animator amerikan. I njohur për kulturën pioniere gotike në industrinë amerikane të filmit, Burton është i famshëm për filmat e tij gotik horror dhe fantazi. Ai ka marrë vlerësime të shumta duke përfshirë një Emmy Award si dhe nominime për dy Academy Award, një Golden Globe Award dhe tre BAFTA Award. Ai u nderua me Luanin e Artë të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit të Venecias për Lifetime Achievement më 2007 dhe iu dha Ordre des Arts et des Lettres nga Ministri i Kulturës i Francës më 2010.
Tim Burton | |
|---|---|
 Burton më 2024 | |
| Lindi | Timothy Walter Burton 25 gusht 1958 (66 vjeç) |
| Shkollimi | Instituti i Arteve i Kalifornisë |
| Profesioni |
|
| Vite aktiviteti | 1971–tani[1] |
Works | Lista e plotë |
| Bashkëshorti/ja | Lena Gieseke
(m. 1987; div. 1991) |
| Bashkëshort/ët | Lisa Marie (1993–2001) Helena Bonham Carter (2001–2014) Monica Bellucci (2023–tani) |
| Fëmijë | 2 |
| Faqja në rrjet | timburton.com |
| Nënshkrimi | |
 | |
Burton bëri debutimin e tij në filmin regjisorial me komedinë Pee-wee's Big Adventure (1985) dhe fitoi rëndësi për Beetlejuice (1988) dhe Edward Scissorhands (1990). Burton gjithashtu drejtoi filmat me superhero Batman (1989) dhe Batman Returns (1992); filmat e animuara Corpse Bride (2005) dhe Frankenweenie (2012); filmat fantashkencorë Mars Attacks! (1996) dhe Planet of the Apes (2001); filmin horror mbinatyror Sleepy Hollow (1999); filmat fantazi Big Fish (2003), Alice in Wonderland (2010), Dark Shadows (2012) dhe Dumbo (2019); filmat muzikor Charlie and the Chocolate Factory (2005) dhe Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street (2007); dhe dramat biografikë Ed Wood (1994) dhe Big Eyes (2014). Duke filluar nga viti 2022, Burton ka drejtuar disa epizoda për serinë Netflix Wednesday, për të cilin ai mori një nominim për Primetime Emmy Award për Regji të Shquar për një Seri Komedi. Ai gjithashtu drejtoi Beetlejuice Beetlejuice (2024), vazhdimi i filmit të vitit 1988. Burton ka bashkëpunuar shpesh me kompozitorin Danny Elfman, i cili kompozoi të gjithë, përveç tre filmave të tij. Ai ka botuar disa libra duke përfshirë The Melancholy Death of Oyster Boy & Other Stories (1997).
Filmografia
Redakto- Artikulli kryesor: Filmografia e Tim Burton
| Viti | Titulli | Shpërndarësi |
|---|---|---|
| 1985 | Pee-wee's Big Adventure | Warner Bros. |
| 1988 | Beetlejuice | |
| 1989 | Batman | |
| 1990 | Edward Scissorhands | 20th Century Fox |
| 1992 | Batman Returns | Warner Bros. |
| 1994 | Ed Wood | Buena Vista Pictures |
| 1996 | Mars Attacks! | Warner Bros. |
| 1999 | Sleepy Hollow | Paramount Pictures |
| 2001 | Planet of the Apes | 20th Century Fox |
| 2003 | Big Fish | Sony Pictures Releasing |
| 2005 | Charlie and the Chocolate Factory | Warner Bros. |
| Corpse Bride | ||
| 2007 | Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street | Paramount Pictures / Warner Bros. |
| 2010 | Alice in Wonderland | Walt Disney Studios Motion Pictures |
| 2012 | Dark Shadows | Warner Bros. |
| Frankenweenie | Walt Disney Studios Motion Pictures | |
| 2014 | Big Eyes | The Weinstein Company |
| 2016 | Miss Peregrine's Home for Peculiar Children | 20th Century Fox |
| 2019 | Dumbo | Walt Disney Studios Motion Pictures |
| 2024 | Beetlejuice Beetlejuice | Warner Bros. |
Çmime dhe nominime për filmat e Burton
Redakto- Artikulli kryesor: Lista e çmimeve dhe nominimeve të marra nga Tim Burton
| Viti | Titulli | Academy Award | BAFTA Award | Golden Globe Award | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nominimet | Fiton | Nominimet | Fiton | Nominimet | Fiton | ||
| 1988 | Beetlejuice | 1 | 1 | 2 | |||
| 1989 | Batman | 1 | 1 | 6 | 1 | ||
| 1990 | Edward Scissorhands | 1 | 4 | 1 | 1 | ||
| 1992 | Batman Returns | 2 | 2 | ||||
| 1994 | Ed Wood | 2 | 2 | 2 | 3 | 1 | |
| 1999 | Sleepy Hollow | 3 | 1 | 3 | 2 | ||
| 2001 | Planet of the Apes | 2 | |||||
| 2003 | Big Fish | 1 | 7 | 4 | |||
| 2005 | Charlie and the Chocolate Factory | 1 | 4 | 1 | |||
| Corpse Bride | 1 | ||||||
| 2007 | Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street | 3 | 1 | 2 | 4 | 2 | |
| 2010 | Alice in Wonderland | 3 | 2 | 5 | 2 | 3 | |
| 2012 | Frankenweenie | 1 | 1 | 1 | |||
| 2014 | Big Eyes | 2 | 3 | 1 | |||
| Gjithsej | 20 | 8 | 40 | 5 | 21 | 4 | |
Bibliografia
Redakto- Salisbury, Mark; Burton, Tim (2000). Burton on Burton (në anglisht). Faber and Faber. ISBN 0-57120-507-0. (original 1995; revised editions 2000, 2006)
- The Melancholy Death of Oyster Boy & Other Stories (1997)
- The Art of Tim Burton, written by Leah Gallo (2009)
- The Napkin Art of Tim Burton: Things You Think About in a Bar, edited by Holly Kempf and Leah Gallo (2015)
Referime
Redakto- ^ "Tim Burton's early movies (1971–1986)" (në anglisht). The Tim Burton Collective. Arkivuar nga origjinali më janar 10, 2010. Marrë më nëntor 30, 2009.
Lidhje të jashtme
Redakto- Tim Burton tek IMDb