William Martin Leake

William Martin Leake (14 janar 1777 – 6 janar 1860) ishte antikuariat dhe topograf anglezë.

William Martin Leake

Jeta

Pas përfundimit të arsimit të tij në Akademinë Mbretërore Ushtarake, Woolwich, ai u ngarkua një Toger 2 në Regjimentin Mbretëror të Artilerisë në vitin 1794. Duke kaluar katër vite në Indinë Perëndimore si toger i marinës, ai u emërua kapiten dhe u dërgua më 1799 nga qeveria në Konstandinopojë për t'i trajnuar forcat e Perandorisë Osmane. Perandoria Britanike kishte vendosur të mbështeste Osmanët në mbrojtjen e saj kundër Francës Napoleonike. Një udhëtim përmes Azisë së Vogël në vitin 1800 për t'u bashkuar me flotën britanike në Qipro e frymëzoi atë me një interes në topografinë antikuarore.

Në vitin 1801, pasi udhëtoi nëpër shkretëtirë me ushtrinë turke në Egjipt, ai ishte, me dëbimin e francezëve, të punësuar në vëzhgimin e luginës së Nilit deri në katarakte; por duke lundruar me anijen e angazhuar për të përcjellë mermeret e Elginit nga Athina në Angli, ai humbi të gjitha hartat dhe vëzhgimet e tij kur anija doli nga Cerigo në Greqi.

Menjëherë pas ardhjes së tij në Angli, ai u dërgua për të vëzhguar bregdetin e Shqipërisë dhe Moreën, me synimin për të ndihmuar turqit kundër sulmeve të francezëve nga Italia, dhe për këtë ai mori avantazhin për të formuar një koleksion të vlefshëm monedhe dhe mbishkrime dhe për të eksploruar vendet e lashta. Në vitin 1807, pas shpërthimit të luftës midis Turqisë dhe Anglisë, ai u burgos në Selanik; por, duke marrë lirimin e tij në të njëjtin vit, ai u dërgua në një mision diplomatik te Ali Pasha e Janinës, besimin e të cilit ai fitoi dhe me të cilin qëndroi për më shumë se një vit si përfaqësues britanik.

Liku dhe shqiptarët

Liku u be perfaqesuesi i qeversie angleze prane oborrit te Ali pashe Tepelenes. Ka qene konsull ne Janine. ne Udhëtimet në Greqinë Veriore (1835) ne kapitullin e pare ka te dhena per Saranden dhe Nivicen, Ne kreune e dyte me titullin 'Epiri' ka te dhena per Delvinen, Kardhikaqin, Finiqin, saranden, Shen Valsilin, Kishen e 4o shenjtoreve, Lukoven , Sopotin...etj

Punimet

Ai botoi:

• Topografia e Athinës (1821)
• Udhëtim në Azinë e Vogël (1824)
• Udhëtimet në Morea (1830); një shtojcë, Peloponezia (1846)
• Udhëtimet në Greqinë Veriore (1835)
• Numismata Hellenica (1854)