Wikipedia

Youth culture

Kultura rinore i referohet normave shoqerore,femijeve,adoleshenteve, dhe te rriturve. Konkretisht, perfshin proceset dhe sistemet simbolike te cilat jane te shperndara nga demografia rinore dhe jane te dallueshme nga te rriturit ne komunitet. Theksimi ne rroba,muzika,sportet,gramatika dhe takimet menjehere i veqon te rinjet nga grupe te moshave te tjera.Brenda kultures rinore, aty ka ndryshime te vazhdueshme te nenkulturave, te cilat jane te ndare duke u bazuar ne race,etnicitet,statusin ekonomik,nga pamja e jashtme ne publik ose nga shumllojshmeria e faktoreve te tjere. Ekzistenca Eshte nje debat per rreth prezences dhe ekzistences se kultures rinore. Disa hulumtues argumentojne se kultura rinore nuk eshte kulture e ndare,sikur vlerat dhe parimet morale nuk jane te dallueshme nga prinderit e tyre. Perveq kesaj,ndikimi i kolegeve,ndrshon shume gjate konetsteve,gjinise,moshes,statusit social, duke krijuar nje te vetme “kulture rinore” te veshtire per ta definuar. Nje argument tjeter thote qe ka elemete te dallueshme te shoqerise rinore te cilat perbejne kulturen, e cila dallon nga kultura e prinderve. Janssen et al.ka perdorur terror management theory (T M T) per te argumentuar ekzistencen e kultures rinore. Ata kane testuar hipotezen e meposhtme:”Nese kultura rinore sherben per te ndihmuar te marreveshjet e te rinjeve me problemet e cenushmerise dhe perfundimit , pastaj perkujton qe mortaliteti duhet te coj ne rritjen e besnikerise ndaj praktikave kulturore dhe besimeve te te rinjeve.

Protestuesit e Luftës së Vietnamit Studentë

Ekzistenca Redakto

Ekziston një debat që rrethon praninë dhe ekzistencën e kulturës rinore. Disa studiues argumentojnë se kultura e të rinjve nuk është një kulturë e veçantë, pasi vlerat dhe morali i tyre nuk dallon nga ato të prindërve të tyre. Për më tepër, ndikimi i kolegëve ndryshon shumë midis konteksteve, seksit, moshës dhe statusit shoqëror, duke e bërë të vështirë një "kulturë rinore" të vetme për t'u përcaktuar. [1]

Të tjerët argumentojnë se ka elemente të përcaktuara të shoqërisë rinore që përbëjnë kulturën, të cilat ndryshojnë nga ato të kulturës së prindërve të tyre. Janssen etj. përdori teorinë e menaxhimit të terrorit (TMT) për të argumentuar ekzistencën e kulturës rinore. [2] Ata testuan hipotezën e mëposhtme: "Nëse kultura e të rinjve shërben për të ndihmuar adoleshentët të merren me probleme të cenueshmërisë dhe përfundueshmërisë, atëherë përkujtuesit e vdekshmërisë duhet të çojnë në rritjen e besnikërisë ndaj praktikave kulturore dhe besimeve të të rinjve."  Rezultatet mbështesnin hipotezën dhe rezultatin e studimeve të mëparshme, dhe sugjerojnë që kultura e të rinjve është një kulturë.

Schwartz dhe Merten përdorën gjuhë adoleshente për të argumentuar se kultura e të rinjve është e dallueshme nga pjesa tjetër e shoqërisë. [3] Schwartz argumentoi se studentët e shkollës së mesme përdorën fjalorin e tyre për të krijuar kuptime që janë të dallueshme për adoleshentët. Në mënyrë të veçantë, terminologjia e statusit të adoleshentit (fjalët që adoleshentët përdorin për të përshkruar statuset hierarkike sociale) përmban cilësi dhe atribute që nuk janë të pranishme në gjykimet e statusit të të rriturve. Sipas Schwartz, kjo pasqyron një ndryshim në strukturat shoqërore dhe mënyrat se si të rriturit dhe adoleshentët përjetojnë realitetin shoqëror. Ky ndryshim tregon ndryshime kulturore midis adoleshentëve dhe të rriturve, gjë që mbështet praninë e një kulture të veçantë të rinisë. [3]

Lëvizjet Redakto

Gjatë gjithë shekullit të njëzetë, të rinjtë kanë pasur një ndikim të fortë si në stilin e jetës, ashtu edhe në kulturë. Flapper dhe Mods janë dy shembuj të ndikimit të kulturës së të rinjve në shoqëri. Flapper ishin gra të reja që kishin besim për një të ardhme të begatë pas Luftës së Parë Botërore . [4] Kjo gjallëri tregoi në qëndrimet e tyre të reja në jetën në të cilën ata pinin, pinin duhan dhe, në disa raste, shoqëroheshin me burra të tipit gangster. Veshja në modë në atë kohë gjithashtu reflektonte stilin e ri të jetës së flaperit.

Mod-et u shfaqën gjatë një kohe lufte dhe problemesh politike dhe shoqërore dhe buruan nga një grup i quajtur modernistë . Ata ishin të rinj dhe të reja që vinin nga të gjitha klasat që besonin se zgjedhjet e tyre të modës "u dhanë atyre besim kudo" dhe i fuqizuan ato. [5] Stili i Mods dhe përqafimi i teknologjisë moderne u përhap nga Britania e Madhe jashtë shtetit në Amerikë dhe vende të tjera.

Teoritë Redakto

Prania e kulturës rinore është një fenomen historik relativisht i ri. Ekzistojnë disa teori dominuese në lidhje me shfaqjen e kulturës rinore në shekullin e 20-të, të cilat përfshijnë hipoteza për ndikimet historike, ekonomike dhe psikologjike në praninë e kulturës së të rinjve. Një teori historike e vlerëson shfaqjen e kulturës rinore në fillimin e shkollimit të detyrueshëm . James Coleman argumenton se ndarja e moshës është rrënja e kulturës së veçantë të rinisë. [6] Para arsimit të detyrueshëm, shumë fëmijë dhe adoleshentë ndërvepruan kryesisht me të rriturit. Në të kundërt, fëmijët modernë shoqërohen gjerësisht me të tjerët në moshën e tyre. Këto ndërveprime lejojnë adoleshentët të zhvillojnë përvoja dhe kuptime të përbashkëta, të cilat janë rrënja e kulturës rinore.

Një teori tjetër pohon se disa kultura lehtësojnë zhvillimin e kulturës së të rinjve, ndërsa të tjerët jo. Baza e këtij dallimi është prania e normave universaliste ose partikulariste. Normat e veçanta janë udhëzime për sjelljen që ndryshojnë nga një individ te tjetri. Në të kundërt, normat universaliste zbatohen për të gjithë anëtarët e shoqërisë. [1] Normat universaliste ka më shumë të ngjarë të gjenden në shoqëritë e industrializuara. Modernizimi në shekullin e kaluar ka inkurajuar norma universaliste pasi ndërveprimi në shoqëritë moderne e bën të domosdoshme që të gjithë të mësojnë të njëjtën grup normash. Modernizimi dhe normat universaliste kanë inkurajuar rritjen e kulturës së të rinjve. Nevoja për norma universaliste e ka bërë jopraktike që shoqërizimi i të rinjve të vijë kryesisht nga anëtarët e familjes së ngushtë, gjë që do të çonte në ndryshime të konsiderueshme të normave të komunikuara. Prandaj, shumë shoqëri përdorin grupmoshat, të tilla si në shkolla, për të edukuar fëmijët e tyre mbi normat e shoqërive dhe për t'i përgatitur ata për moshën e rritur; kultura e të rinjve është një nënprodukt i kësaj taktike. Meqenëse fëmijët kalojnë shumë kohë së bashku dhe mësojnë të njëjtat gjëra si pjesa tjetër e grupmoshës së tyre, ata zhvillojnë kulturën e tyre.

Teoricienët psikologjikë kanë vërejtur rolin e kulturës së të rinjve në zhvillimin e identitetit. Kultura e të rinjve mund të jetë një mjet për të gjetur identitetin kur rruga e dikujt në jetë nuk është gjithmonë e qartë. Erik Erikson teorizoi se konflikti jetësor psikologjik i adoleshencës është identiteti përkundrejt konfuzionit të rolit . Qëllimi i kësaj faze të jetës është t'i përgjigjet pyetjes: "Kush jam unë?"

Në shumë shoqëri, adoleshentët pritet të sillen si fëmijë dhe të marrin role të rritur. Disa psikologë kanë teorizuar se formimi i kulturës rinore është një hap për të përvetësuar një identitet që pajton këto dy pritje konfliktuale. Për shembull, Talcott Parsons pohoi se adoleshencë është kur të rinjtë kalojnë nga mbështetja te prindërit te autonomia. Në këtë gjendje kalimtare, varësia nga grupi i bashkëmoshatarëve shërben si qëndrim për prindërit. [7] Burlingame ritheksoi këtë hipotezë në 1970. Ai shkroi se adoleshentët zëvendësojnë prindërit me grupin e bashkëmoshatarëve dhe se kjo mbështetje te grupi i kolegëve zvogëlohet kur të rinjtë hyjnë në moshën e rritur dhe marrin role të të rriturve. [8]

Fasik  lidh kulturën e të rinjve si një metodë e zhvillimit të identitetit me zgjatjen e njëkohshme të fëmijërisë dhe nevojën për pavarësi në adoleshencë. Sipas Fasick, adoleshentët përballen me tërheqje kontradiktore nga shoqëria. Shkollimi i detyrueshëm i mban ata të varur nga ana sociale dhe ekonomike nga prindërit e tyre, ndërsa të rinjtë duhet të arrijnë një lloj pavarësie për të marrë pjesë në ekonominë e tregut të shoqërisë moderne. Si një mjet për të përballuar këto aspekte të kundërta të adoleshencës, të rinjtë krijojnë liri përmes sjelljes - posaçërisht, përmes aktiviteteve të orientuara në kohën e lirë, të bëra me moshatarët. [9]

Ndikimi tek adoleshentët Redakto

 
Shembull i një pjesëmarrësi të nënkulturës rinore emo [ nevojitet citim ]

Për dekada, të rriturit kanë shqetësuar se nënkulturat e të rinjve ishin rrënja e degradimit moral dhe ndryshimit të vlerave në brezat e rinj. [1] Studiuesit e kanë karakterizuar kulturën rinore si mishëruese të vlerave që janë "në konflikt me ato të botës së të rriturve". [10] Shqetësimet e zakonshme në lidhje me kulturën rinore përfshijnë një mungesë të perceptuar interesi për arsimimin, përfshirjen në sjellje të rrezikshme si përdorimi i substancave dhe aktiviteti seksual dhe përfshirja gjerësisht në aktivitete të kohës së lirë. [11] Këto perceptime kanë bërë që shumë të rritur të besojnë se adoleshentët mbajnë vlera të ndryshme sesa brezat e vjetër dhe të perceptojnë kulturën e të rinjve si një sulm ndaj moralit të shoqërisë aktuale. [1] Këto shqetësime kanë nxitur krijimin e faqeve të internetit të prindërve siç janë Raporti i Kulturës së Rinisë dhe Qendra për Mirëkuptimin e Rinisë Prindërore, qëllimi i të cilave është ruajtja e vlerave të brezave të vjetër tek të rinjtë. [12]

Nuk ka konsensus midis studiuesve nëse subkulturat e të rinjve mbajnë besime të ndryshme nga sa të rriturit. Disa studiues kanë vërejtur rritjen e njëkohshme të ndarjes së moshës dhe problemeve të rregullimit të adoleshencës si vetëvrasja, delikuenca dhe shtatzënia para martese. [13] Sidoqoftë, shumica e provave sugjerojnë që këto probleme të rinisë nuk janë pasqyrim i moralit të ndryshëm që mbajnë brezat e rinj. Studime të shumëfishta kanë zbuluar se shumica e adoleshentëve kanë pikëpamje të ngjashme me prindërit e tyre. [14] Një studim sfidoi teorinë se grupet e adoleshencës ishin distancuar nga prindërit e tyre duke zbuluar se midis 1976 dhe 1982, problemet e tyre u rritën dhe ata u bënë më pak të orientuar nga kolegët. [15] Gjetjet e një studimi të dytë se vlerat e adoleshentëve ishin më të ngjashme me prindërit e tyre në vitet 1980 sesa në vitet 1960 dhe '70 i bën jehonë gjetjes së Sebald  . [16] Një studim tjetër gjeti ndryshime midis qëndrimeve të adoleshentëve dhe prindërve, por zbuloi se ndryshimet ishin në shkallën e besimit, jo në vetë sjelljen. [17]

Mund të ketë gjithashtu injorancë pluraliste nga ana e të rinjve kur krahasojnë qëndrimet e tyre me bashkëmoshatarët dhe prindërit. Një studim nga Lerner et al. u kërkoi studentëve të kolegjit të krahasonin qëndrimet e tyre për disa çështje me moshatarët dhe prindërit e tyre. Shumica e studentëve i vlerësuan qëndrimet e tyre sikur bien diku midis qëndrimeve më konservatore të prindërve të tyre dhe qëndrimeve më liberale të bashkëmoshatarëve të tyre. Autorët sugjeruan që arsyeja për këtë është se studentët i perceptonin miqtë e tyre si më liberalë se sa ishin. [18]

Sportet, gjuha, muzika, veshja dhe takimet kanë tendencë të jenë mënyra sipërfaqësore për të shprehur autonominë - ato mund të adoptohen pa cenuar besimet ose vlerat e dikujt. [9] Disa zona në të cilat adoleshentët pohojnë autonomi mund të shkaktojnë pasoja afatgjata, të tilla si përdorimi i substancave dhe aktiviteti seksual.

Ndikimi i kulturës së të rinjve në devijim dhe sjellje seksuale është i diskutueshëm. Më shumë se 70 përqind e studentëve të shkollës së mesme amerikane raportojnë se kanë pirë alkool. Në mënyrë të ngjashme, rreth dy të tretat e adoleshentëve kanë kryer marrëdhënie seksuale në kohën kur largohen nga shkolla e mesme. [19] Meqenëse pirja dhe marrëdhëniet seksuale mund të jenë të zakonshme në adoleshencë, shumë studiues i përfshijnë ato si aspekte të kulturës rinore. [9] Ndërsa angazhimi në këto aktivitete mund të ketë pasoja të dëmshme, shumica e adoleshentëve që bëjnë këto sjellje të rrezikshme nuk vuajnë pasoja afatgjata. Mundësitë e varësisë, shtatzënisë, burgosjes dhe rezultateve të tjera negative janë disa efekte potencialisht negative të pjesëmarrjes në kulturën e të rinjve. Studimi demonstron se shumë faktorë mund të ndikojnë tek të rinjtë të përfshihen në sjellje me rrezik të lartë, duke përfshirë "mungesën e modeleve të qëndrueshme të rolit, streset e rritura familjare, nivelet e ulura të investimeve familjare, lidhjet e dobëta emocionale midis prindërve dhe fëmijëve të tyre, uljen e niveleve të kapitalit shoqëror dhe kontrolli shoqëror dhe mungesa e shpresës tek ones [sic] ardhmja ". [20]

Kultura e adoleshencës mund të ketë përfitime edhe për adoleshentët. Ndikimi i bashkëmoshatarëve mund të ketë një efekt pozitiv në mirëqenien e adoleshentëve; për shembull, shumica e adoleshentëve raportojnë se presioni i moshatarëve i ndalon ata të përdorin drogë ose të merren me veprimtari seksuale. [1]

Ndikimi në shoqëri në përgjithësi Redakto

Të rinjtë mund të ndikojnë në ndryshime në shoqëri, siç janë revolucionet e drejtuara nga të rinjtë. Organizatat e të rinjve, të cilat shpesh bazoheshin në identitetin e studentëve, ishin thelbësore për lëvizjen amerikane për të drejtat civile, e cila përfshinte organizata si Komiteti Organizativ i Studentëve Jugorë, Studentët për një Shoqëri Demokratike dhe Komiteti Koordinues Jo i Dhunshëm i Studentëve . Fushata Verë e Lirisë u mbështet shumë te studentët e kolegjit; qindra studentë u angazhuan në regjistrimin e afrikano-amerikanëve për të votuar, duke dhënë mësim në "Shkollat e Lirisë" dhe duke organizuar Partinë Demokratike të Lirisë të Misisipit . [21]

Protestat amerikane në Luftën e Vietnamit ishin gjithashtu të nxitura nga studentët. Shumë kampuse kolegjesh kundërshtuan luftën me ulje dhe demonstrata. Organizata të tilla si Rinia Amerikane për Liri, Lëvizja Lirike Studentore dhe Unioni i Paqes Studentore u bazuan në statusin e të rinjve dhe kontribuan në aktivitete anti-luftë . Disa studiues kanë pohuar se aktivizmi gjatë Luftës së Vietnamit ishte simbol i një kulture rinore, vlerat e së cilës ishin kundër kulturës amerikane. [22] [23]

Në fillim të viteve 2010, Pranvera Arabe ilustroi se si të rinjtë luanin role në demonstrata dhe protesta. Lëvizja u iniciua kryesisht nga të rinjtë, kryesisht studentë të kolegjit të pakënaqur me mundësitë e ofruara për ta. Pjesëmarrja e të rinjve e shtyu revistën Time të përfshinte disa anëtarë të rinj të lëvizjes në listën e saj të vitit 2011 me 100 njerëzit më me ndikim. [24] Për më tepër, kjo lëvizje shfrytëzoi mediat sociale (e cila konsiderohet si një aspekt i kulturës rinore)  për të planifikuar, koordinuar dhe publikuar ngjarjet. [25]

Shiko gjithashtu Redakto

  • Veshje për fëmijë
  • Turmat
  • Brezi pas tetëdhjetë
  • Gjenerimi i Baby Boom
  • Beat Generation
  • Gjenerata X
  • Mijëvjeçarët
  • Gjenerata Z
  • Lista e nënkulturave
  • Brezi
  1. ^ a b c d e Steinberg, L. (2008). Adolescence. New York, NY: McGraw-Hill.
  2. ^ Janssen, J., Dechesne, M, & Van Knippenberg, A. (1999). The Psychological Importance of Youth Culture: A Terror Management Approach. Youth & Society, 31(2), 152-167.
  3. ^ a b Schwartz, G. & Merten. D. (1967). The Language of Adolescence: An Anthropological Approach to the Youth Culture. The American Journal of Sociology, 72(5), 453-468.
  4. ^ Goldberg, Ronald Allen (2003). America in the Twenties. New York: Syracuse University Press. fq. 138. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Feldman, Christine (2009). "We Are The Mods:" A Transnational History of a Youth Subculture. New York: Peter Lang Publishing Inc. fq. 25. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Coleman, J. (1961). The adolescent society. Glencoe, IL: Free Press.
  7. ^ Parsons, T. The Social System. Glencoe, Ill: Free Press, 1951.
  8. ^ Burlingame, W.V. The youth culture. In E.D. Evans (Ed.), Adolescents: Readings in behavior and development. Hinsdale, Ill: Dryden Press, 1970, pp. 131-149.
  9. ^ a b c Fasick, F. (1984). Parents, Peers, Youth Culture and Autonomy in Adolescence. Adolescence, 19(73), 143-157.
  10. ^ Sugarman, Barry. Involvement in Youth Culture, Academic Achievement and Conformity in School: An Empirical Study of London Schoolboys. 1967. The British Journal of Sociology, 18. 151-164.
  11. ^ Parsons, T. (1954). Age and Sex in the Social Structure of the United States. In Essays in Sociological Theory, 89-103. New York: Free Press.
  12. ^ "Archived copy". Arkivuar nga origjinali më 9 dhjetor 2011. Marrë më 16 dhjetor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  13. ^ Bronfenbrenner, U. (1974). The origins of alienation. Scientific American, 231, 53-61.
  14. ^ Fasick, F. (1984). Parents, Peers, Youth Culture and Autonomy in Adolescence., Adolescence, 19(73), 143-157.
  15. ^ Sebald, H. (1986). Adolescents' shifting orientation toward parents and peers: A curvilinear trend over recent decades. Journal of Marriage and Family, 48, 5-13.
  16. ^ Gecas, V., & Seff, M. (1990). Families and adolescents: A review of the 1980s. Journal of Marriage and Family, 52, 941-958.
  17. ^ Weinstock, A., & Lerner, R.M. (1972). Attitudes of late adolescents and their parents toward contemporary issues. Psychological Reports, 30, 239-244.
  18. ^ Lerner, R.M., Meisels, M., & Knapp, J.R. (1975). Actual and perceived attitudes of late adolescents and their parents: The phenomenon of the generation gaps. Journal of Genetic Psychology, 126, 195-207.
  19. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura apps.nccd.cdc.gov
  20. ^ Shanahan, Michael J. (2000). "Pathways to Adulthood in Changing Societies: Variability and MechanismsIn Life Course Perspective". Annual Review of Sociology. 26: 667–692. doi:10.1146/annurev.soc.26.1.667. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "Veterans of the Civil Rights Movement -- Mississippi Movement & MFDP". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ Harrison, Benjamin T. (2000)'Roots of the Anti-Vietnam War Movement,' in Hixson, Walter (ed) the Vietnam Antiwar Movement. New York: Garland Publishing
  23. ^ Meyer, David S. 2007. The Politics of Protest: Social Movements in America. New York: Oxford University Press.
  24. ^ "Archived copy". Arkivuar nga origjinali më 24 prill 2012. Marrë më 19 dhjetor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  25. ^ "Archived copy". Arkivuar nga origjinali më 1 mars 2011. Marrë më 27 shkurt 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Youth_culture&oldid=2399243"