Zonat e mbrojtura të Shqipërisë
Zonat e mbrojtura të Shqipërisë përfshijnë një sërë emërtimesh të ndryshme aktuale në të gjithë territorin e vendit. Politika kombëtare për qeverisjen dhe menaxhimin e zonave të mbrojtura zbatohet nga Ministria e Mjedisit dhe Turizmit nëpërmjet Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura të Shqipërisë (AKZM) . Aktualisht, ka 799 zona të mbrojtura [1] duke përfshirë 14 parqe kombëtare, 1 park detar, 2 rezervate natyrore, 22 rezervate natyrore të menaxhuara, 5 peizazhe të mbrojtura dhe 770 zona të tjera të mbrojtura të kategorive të ndryshme. [2] [3] [4] Më tej një rezervë biosfere, 3 zona të trashëgimisë botërore, 4 zona ramsar, 45 zona të rëndësishme bimore dhe 16 zona të rëndësishme shpendësh ndodhen në Shqipëri. [5] [6] [7] [8] [9] Ndërkohë, qeveria shqiptare ka shpallur si zona me rëndësi kombëtare vijën bregdetare të Shqipërisë dhe brezin e gjelbër të Tiranës. [10]
Megjithatë, zonat e mbrojtura po kërcënohen nga prerjet e paligjshme, zjarret në pyje dhe ndërtimi i hidrocentraleve, të cilat kanë nxitur disa protesta nga ambientalistët dhe shoqëria civile, ndërkohë që moratoriumi i prerjeve dhe gjuetisë ka ringjallur disi me sukses faunën dhe florën e disa zonave të mbrojtura. .
Në vitin 2020, qeveria shqiptare ka rinovuar hartën e zonave të mbrojtura duke ndryshuar emërtimet, zonat e mbulimit dhe duke shtuar zona të reja në rrjet si p.sh. lumi Vjosa . [11] [12] [13]
Redakto
| Emërtimi | Foto | Rajoni | Themeluar | CDDA | Lokacioni | Harta |
IUCN Category IRedakto | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Gashi River Nature Reserve Rezerva Natyrore e Lumit të Gashit |
3,000 hectares (7,400 acres) | 1996[14] | 101471 | Tropojë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Rrajcë Nature Reserve Rezerva Natyrore e Rrajcës |
2,130 hectares (5,300 acres) | /2008[15] | 101473 | Librazhd | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
IUCN Category IIRedakto | ||||||
| Karaburun-Sazan Marine Park Parku Detar Karaburun-Sazan |
12,570.82 hectares (31,063.2 acres) | 2010 | 555513696 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Butrint National Park Parku Kombëtar i Butrintit |
9,424.4 hectares (23,288 acres) | 2000 | 181966 | Sarandë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Divjaka-Karavasta National Park Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta |
22,230 hectares (54,900 acres) | 2007 | 4679 | Fier, Lushnjë, Kavajë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Theth National Park Parku Kombëtar i Thethit |
2,630 hectares (6,500 acres) | 1966 | 12444 | Shkodër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Llogara National Park Parku Kombëtar i Llogarasë |
1,010 hectares (2,500 acres) | 1966 | 11667 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Prespa National Park Parku Kombëtar i Prespës |
27,750 hectares (68,600 acres) | 1999 | 181967 | Korçë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Dajti National Park Parku Kombëtar i Dajtit |
29,384.18 hectares (72,609.9 acres) | 1966 | 344 | Tirana | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Shebenik-Jablanica National Park Parku Kombëtar Shebenik-Jabllanicë |
33,927.7 hectares (83,837 acres) | 2008 | 555513697 | Librazhd | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Tomorr National Park Parku Kombëtar i Tomorrit |
26,106 hectares (64,510 acres) | 1996 | 346 | Berat, Gramsh, Skrapar | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Lurë-Dejës Mt National Park Parku Kombëtar Lurë-Mali i Dejës |
20,242 hectares (50,020 acres) | 1966 | 345 | Dibër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Valbonë Valley National Park Parku Kombëtar Lugina e Valbonës |
8,000 hectares (20,000 acres) | 1996 | 101424 | Tropojë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Fir of Hotova-Dangell National Park Parku Kombëtar Bredhi i Hotovës |
34,361.1 hectares (84,908 acres) | 2008 | 101425 | Përmet | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Shtamë Pass National Park Parku Kombëtar i Qafë Shtamës |
2,000 hectares (4,900 acres) | 1996 | 101427 | Krujë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Fir of Drenova National Park Parku Kombëtar Bredhi i Drenovës |
1,380 hectares (3,400 acres) | 1966 | 62072 | Korçë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
IUCN Category IIIRedakto | ||||||
| Blue Eye Syri i Kaltër |
180 hectares (440 acres) | 1996 | 101466 | Delvinë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Ksamil Islands Ishujt e Ksamilit |
15 hectares (37 acres) | 2002 | 181969 | Sarandë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Grama Bay Gjiri i Gramës |
5 hectares (12 acres) | 2002 | 182122 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Delta of Palasë Delta e Përroit të Palasës |
0.5 hectares (1.2 acres) | 2002 | 182078 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Black Lake, Martanesh Liqeni i Zi |
0.8 hectares (2.0 acres) | 2002 | 182253 | Dibër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Korab Plain Rrafsh i Korabit |
0.2 hectares (0.49 acres) | 2002 | 182428 | Dibër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Pirates Cave Shpella e Piratëve |
2 hectares (4.9 acres) | 2002 | 182611 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Bënjë hot springs Ujërat Termale të Bënjës |
0.6 hectares (1.5 acres) | 2002 | 182674 | Përmet | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Landslide of Këllez Rrëshqitja e Këllezit |
540 hectares (1,300 acres) | 2002 | 182537 | Gjirokastër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Kakomë Bay Gjiri i Kakomës |
5 hectares (12 acres) | 2002 | 182122 | Vlorë, Sarandë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Forests of Zvërnec Pyll i Zvërnecit |
7 hectares (17 acres) | 2002 | 182403 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Hill of Muzina Bokërrimat e Muzinës |
4 hectares (9.9 acres) | 2002 | 182005 | Delvinë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Hill of Vuno Bokërrimat e Vunoit |
10 hectares (25 acres) | 2002 | 182011 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
IUCN Category IVRedakto | ||||||
| Lake Shkodër Nature Reserve Parku Natyror i Menaxhuar Liqeni i Shkodrës |
26,535 hectares (65,570 acres) | 2005 | 332697 | Shkodër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Korab-Koritnik Nature Park Parku Natyror i Korab-Koritnikut |
5,500.70 hectares (13,592.5 acres) | 2011[16] | 555560373 | Dibër, Kukës | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Nikaj-Mërtur Regional Nature Park Parku Natyror Rajonal Nikaj-Mërtur |
17,505 hectares (43,260 acres) | 2008 | - | Tropojë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Bogovë Nature Park Parku Natyror i Bogovës |
330 hectares (820 acres) | 1977 | 11681 | Skrapar | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Kunë-Vain-Tale Nature Park Parku Natyror Kunë-Vain-Tale |
330 hectares (820 acres) | 2010 | 11661 | Lezhë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Ulza Lake Nature Park Parku Natyror Rajonal i Liqenit të Ulzës |
4,206 hectares (10,390 acres) | 2013 | 555560372 | Mat | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Shkreli Regional Nature Park Parku Natyror Rajonal i Shkrelit |
20,282 hectares (50,120 acres) | 2015 | Malësi e Madhe | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | ||
| Kthella Regional Nature Park Parku Natyror Rajonal i Kthelles |
9,400 hectares (23,000 acres) | 2015 | Mat | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | ||
| Zagoria Nature Park Parku Natyror i Zagorise |
24,590 hectares (60,800 acres) | 2018 | Gjirokastër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | ||
| Fierza Lake Regional Nature Park Parku Natyror Rajonal i Liqenit te Fierzes |
8,169 hectares (20,190 acres) | 2014 | Kukës | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | ||
IUCN Category VRedakto | ||||||
| Mali me Gropa-Bizë-Martanesh Protected Landscape Peisazhi i Mbrojtur Mali me Gropa-Bizë-Martanesh |
25,266.42 hectares (62,434.7 acres) | 2007 | 101458 | Bulqizë, Mat, Tirana | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Buna River-Velipoja Protected Landscape Peisazhi i Mbrojtur Lumi Buna-Velipojë |
23,027 hectares (56,900 acres) | 2005 | 332698 | Shkodër | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Canyon of Gjipe Protected Landscape Peisazhi i Mbrojtur Kanioni i Gjipesë |
1,200 hectares (3,000 acres) | 2002 | 182182 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Kraste-Verjon Protected Landscape Peisazhi i Mbrojtur Krastë-Verjon |
1,469.24 hectares (3,630.6 acres) | 2018 | Kruje | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | ||
IUCN Category VIRedakto | ||||||
| Vjosa-Narta Protected Landscape Peisazhi i Mbrojtur Vjosë-Nartë |
19,412 hectares (47,970 acres) | 2004 | 19738 | Vlorë | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
| Guri i Nikës Resource Reserve Rezerva Natyrore e Gurit të Nikës |
2,200 hectares (5,400 acres) | 1996 | 101463 | Pogradec | Lua error te Moduli:Location_map te rreshti 422: No value was provided for longitude. | |
Rezervat e BiosferësRedakto
| Emri | Foto | Zona | Themeluar | Rrethi | Vendndodhja |
|---|---|---|---|---|---|
| Rezervati Ndërkufitar Biosferik Ohër-Prespë </br> Ohër-Prespë Rëzervë Biosfere |
</img> | 446,244.52 hectares (1,102,694.2 acres) | 2014 | Korçë |
Parqet ArkeologjikeRedakto
| Emri | Foto | Zona | Qarku | Vendndodhja |
|---|---|---|---|---|
| Amantia [17] | </img> | 15 hectares (37 acres) | Qarku Vlorë | |
| Antigonia | </img> | 92 hectares (230 acres) | Qarku Gjirokastër | |
| Apolonia | </img> | 140 hectares (350 acres) | Qarku Fier | |
| Byllis | </img> | 30 hectares (74 acres) | Qarku Fier | |
| Lissus | </img> | 22 hectares (54 acres) | Qarku Lezhë | |
| Orikum | </img> | 694 hectares (1,710 acres) | Qarku Vlorë | |
| Fenika | </img> | 57 hectares (140 acres) | Qarku Vlorë | |
| Shkodër | </img> | 70 hectares (170 acres) | Qarku Shkodër |
Shih edheRedakto
ReferimeRedakto
- ^ "Initial assessment of protected areas in Albania" (PDF). iucn.org (në anglisht). fq. 1–12. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 21 mars 2022. Marrë më 21 prill 2022.
- ^ "Protected Areas System in Albania" (PDF). tap-ag.com (në anglisht). fq. 5. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 9 maj 2016. Marrë më 21 prill 2022.
- ^ "Archived copy". Arkivuar nga origjinali më 2011-01-12. Marrë më 2010-11-28.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ "RRJETI I ZONAVE TË MBROJTURA NË SHQIPËRI" (PDF). mjedisi.gov.al.
- ^ UNESCO. "Ohrid-Prespa". unesco.org (në anglisht).
- ^ UNESCO. "Albania". whc.unesco.org (në anglisht).
- ^ Ramsar Convention. "ALBANIA" (PDF). ramsar.org (në anglisht).
- ^ "Important Plant Areas of the south and east Mediterranean region" (PDF). portals.iucn.org (në anglisht). fq. 76.
- ^ BirdLife International. "Albania". datazone.birdlife.org (në anglisht).
- ^ "Baza Ligjore | APR Tirana" (në anglishte britanike). Marrë më 2021-02-20.
- ^ "FLETORJA ZYRTARE" (PHP). planifikimi.gov.al. 23 maj 2017. Marrë më 2021-04-13.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "STUDIM PËR RIVLERËSIMIN ESISTEMIT" (PDF). akzm.gov.al. 2019. Marrë më 2021-04-13.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Map" (PDF). gazetasi.al. Marrë më 2021-04-13.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Euronatur. "Report of the Excursion to Ancient Beech Forests in Albania and Macedonia" (PDF). euronatur.org (në anglisht). fq. 9. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 gusht 2020. Marrë më 21 prill 2022.
- ^ Euronatur. "BEECH FORESTS ALONG THE GREEN BELT ALBANIA" (PDF). euronatur.org (në anglisht). fq. 9. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 31 gusht 2021. Marrë më 21 prill 2022.
- ^ "Korab - Koritnik Natural Park Management Plan" (PDF). researchgate.net (në anglisht). fq. 9.
- ^ "Archaeological Parks of Albania". archeoparks-albania.com (në anglisht).
Lidhje të jashtmeRedakto
- Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura (AKZM) - Faqja zyrtare e internetit (anglisht)
- Faqja Zyrtare e Portalit të Parqeve Kombëtare
- Faqja Zyrtare e Agjencisë Bregdetare (Shqip)