Ali Riza Efendiu
Ali Rıza Efendi (1839 – 1888) ishte zyrtar dhe babai i Mustafa Qemal Ataturkut dhe burri i Zübeyde Hanım.
Biografia
RedaktoAli Riza lindi në Selanik (Thessaloniki i sotëm në Maqedoninë e sotme, Greqi), atëherë qyteti më i rëndësishëm në Perandorinë Osmane në Evropë pas Konstandinopojës/Stambollit. Familja e Ali Rizës vjen nga Koxhaxhik,[2] në Komunën Centar Zhupa afër kufirit me Shqipërinë, sot në Maqedoninë e Veriut, ku ndodhet një shtëpi përkujtimore.[3] Ai mendohet të jetë me prejardhje vendase: shqiptar ose sllav nga disa studiues si Andrew Mango, Lou Giaffo, Ernst Jaeckh, etj.[4][5][6] Megjithatë, fshati ku lindi familja e tij ka ende një popullsi shumicë turke,[2] dhe Falih Rıfkı Atay, gazetar dhe mik i ngushtë i Ataturkut, pretendoi se ai rrjedh nga turqit e Söke, në provincën Aydin të Anadollit. Sipas historianëve të tjerë si Vamik D. Volkan, Norman Itzkowitz, Hasan İzzettin Dinamo, etj.: Paraardhësit e Ali Rıza ishin turq, përfundimisht me prejardhje nga Söke në provincën Aydin.[1][7][8][9][10]
Ai punoi si doganier dhe vdiq në vitin 1888 në moshën 49-vjeçare, kur djali i tij ishte 7 vjeç. Në lindjen e Mustafës, Ali Riza vari shpatën e tij në djepin e djalit të tij, duke ia kushtuar shërbimit ushtarak. Më e rëndësishmja, Ali Riza u kujdes që shkollimi më i hershëm i djalit të tij të bëhej në një shkollë moderne laike.[11] Ai la punën e nëpunësit me pagesë të dobët për të filluar një biznes lëndë druri, por banditët i vunë flakën aksioneve pasi i zhvatën para. Ai u përpoq të ribashkohej në shërbimin civil pa sukses. Ai filloi të pinte shumë më pas, gjë që mund të ketë kontribuar në vdekjen e tij të hershme.[12]
Shih edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ a b Falih Rıfkı Atay, Çankaya: Atatürk'ün doğumundan ölümüne kadar, Betaş, İstanbul, 1984, p. 17. (në turqisht)
- ^ a b "Census of population and dwellings in Macedonia 2002" (PDF) (në anglisht). fq. 326. Marrë më 1 nëntor 2013.
- ^ "Memorial house of Ataturk in Kodžadžik" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2016-03-06. Marrë më 2019-09-23.
- ^ Jackh, Ernest, The Rising Crescent, (Goemaere Press, 2007), p. 31, Turkish mother and Albanian father
- ^ Isaac Frederick Marcosson, Turbulent years, Ayer Publishing, 1969, p. 144.
- ^ Richmond, Yale, From Da to Yes: understanding the East Europeans, (Intercultural Press Inc., 1995), 212.
- ^ Cunbur, Müjgân. Türk dünyası edebiyatçıları ansiklopedisi, 2. cilt (2004), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı: "Babası Ali Rıza Efendi (doğ. 1839), annesi Zübeyde Hanımdır, baba dedesi Hafız Ahmet Efendi, 14–15. yy.da Anadolu'dan göç ederek Makedonya'ya yerleşen Kocacık Yörüklerindendir."
- ^ Kartal, Numan. Atatürk ve Kocacık Türkleri (2002), T.C. Kültür Bakanlığı: "Aile Selânik'e Manastır ilinin Debrei Bâlâ sancağına bağlı Kocacık bucağından gelmişti. Ali Rıza Efendi'nin doğum yeri olan Kocacık bucağı halkı da Anadolu'dan gitme ve tamamıyla Türk, Müslüman Oğuzların Türkmen boylarındandırlar."
- ^ Dinamo, Hasan İzzettin.Kutsal isyan: Millî Kurtuluş savaşı'nın gerçek hikâyesi, 2. cilt (1986), Tekin Yayınevi.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk – memorial museum in village Kodzadzik in Municipality Centar Zupa Arkivuar 4 nëntor 2014 tek Wayback Machine.
- ^ Ataturk Rebirth of a nation Lord Kinross
- ^ Atatutk The rebirth of a nation Lord Kinross