Djegia e librave

Djegia e librave është shkatërrimi ritual me ndihmën e zjarrit, i librave ose materialeve të tjera të shkruara, që zakonisht kryhet në një kontekst publik. Djegia e librave përfaqëson një element të censurës dhe zakonisht rrjedh nga një kundërshtim kulturor, fetar ose politik ndaj materialeve në fjalë. ^[1]

Përmbledhje Redakto

Në disa raste, veprat e shkatërruara janë të pazëvendësueshme dhe djegia e tyre përbën një humbje të rëndë të trashëgimisë kulturore. Shembuj përfshijnë djegien e librave dhe varrosjen e studiuesve nën Dinastinë Qin të Kinës (213–210 pes ), shkatërrimin e Bibliotekës së Bagdadit (1258), shkatërrimin e kodikëve Aztekë nga Itzcoatl (1430), djegien e kodikëve të Majës në rendi i peshkopit Diego de Landa (1562), dhe Djegia e Bibliotekës Publike Jaffna në Sri Lanka (1981).

Në raste të tjera, siç janë djegia naziste e librit, kopjet e librave të shkatërruar megjithatë mbijetojnë, por shembulli i djegies së librave bëhet emblematikë e një regjimi të ashpër dhe shtypës i cili kërkon të censurojë ose heshtë ndonjë aspekt të kulturës mbizotëruese. Djegia e librit mund të jetë një veprim përçmimi për përmbajtjen ose autorin e librit, dhe akti ka për qëllim të tërheq vëmendjen më të gjerë të publikut ndaj këtij vepimi. Shembuj të tillë përfshijnë djegien e librave të Wilhelm Reichut nga FDA si dhe polemikat lidhur me djegien e Kuranit në vitin 2010. Djegia e librave është e lidhur edhe me shkatërrimin e veprave artistike si për shkak se mund të ketë konotacione të ngjashme kulturore, fetare, ose politike, ashtu edhe për shkak se në raste të ndryshme historike, librat dhe veprat artistike u shkatërruan në të njëjtën kohë.

Edhe gjatë Luftës së Kosovës (1997 - 1999) libri dhe bibliotekat u dëmtuan në një masë të konsiderueshme.^[2] Kështu, gjatë kësaj periudhe, gjithsej në Kosovë janë djegur nga forcat ushtarake dhe paramilitare serbe 175 biblioteka me një fond prej 1.665.496 ekzemplarësh, {prej tyre: 65 biblioteka publike me një fond prej 968.233 ekzemplarësh (Riedlmayer, 2007, fq. 122-126), 14 biblioteka speciale me një fond prej 145.105 ekzemplarësh, 86 biblioteka shkollore me një fond prej 325.415 ekzemplarësh, 10 biblioteka të shkollave të mesme me një fond prej 226.743 ekzemplarësh. (Shih më gjërësisht në veprën: Gjenocidi serb ndaj librit shqip në Kosovë 1998/1999. (2000). (Arkivi i BKUK-së)}.^[3] ^[4] ^[5]

Kur djegia është e përhapur dhe sistematike, shkatërrimi i librave dhe mediave mund të bëhet një komponent i rëndësishëm i gjenocidit kulturor .

Shih edhe Redakto

Referime Redakto

^ "Holocaust Encyclopedia: Book Burning" (në anglisht).
^ Riedlmayer, András (2007). "Crimes of War, Crimes of Peace: Destruction of Libraries during and after the Balkan Wars of the 1990s". Library Trends (në anglisht). 56 (1): 122–126. doi:10.1353/lib.2007.0057. hdl:2142/3784.
^ "Bibliotekat e Kosovës:Historiku dhe zhvillimi i tyre, fq. 9" [Kosova Libraries: History and Development] (PDF). Biblioletra (në anglisht dhe shqip). Prishtina: BKUK: 6 - 21. 2010. Marrë më 15 dhjetor 2019. In the country level, there were 65 public libraries burnt down with an overall collection of 968,233 copies/items during the 1998/99 war (See also Riedlmayer, 2007, pp. 122-126). In addition, 14 special libraries with 145,105 copies, 86 primary school libraries 325,415 copies and, 10 secondary school libraries with 226,743 copies were completely burnt down. Thus, in Kosova in general, there were 175 libraries with a total collection of 1,665,496 copies burnt down by Serbian military and paramilitary forces.(Gjenocidi serb ndaj librit shqip në Kosovë 1998/1999, (2000).
^ Gjenocidi serb ndaj librit shqip në Kosovë 1998/1999. (2000). (Arkivi i BKUK-së).
^ Frederiksen, Carsten; Bakken, Frode (2000). Libraries in Kosova/Kosovo: A General Assessment and a Short and Medium-term Development Plan (PDF) (Reportazh) (në anglisht). IFLA/FAIFE. fq. 38–39. ISBN 9788798801306.

Literatura Redakto

Baum, Wilhelm; Winkler, Dietmar W. (2003). The Church of the East: A Concise History (në anglisht). London-New York: Routledge-Curzon.
Knuth, Rebecca (2006). Burning Books and Leveling Libraries: Extremist violence and Cultural Destruction. Westport, Connecticut: Praeger.
Plastron, Lucien X. 2007. Books on Fire: The Destruction of Libraries throughout History. Rochester, VT: Inner Traditions.

[1] "Holocaust Encyclopedia: Book Burning" (në anglisht).

[Riedlmayer-2] Riedlmayer, András (2007). "Crimes of War, Crimes of Peace: Destruction of Libraries during and after the Balkan Wars of the 1990s". Library Trends (në anglisht). 56 (1): 122–126. doi:10.1353/lib.2007.0057. hdl:2142/3784.

[3] "Bibliotekat e Kosovës:Historiku dhe zhvillimi i tyre, fq. 9" [Kosova Libraries: History and Development] (PDF). Biblioletra (në anglisht dhe shqip). Prishtina: BKUK: 6 - 21. 2010. Marrë më 15 dhjetor 2019. In the country level, there were 65 public libraries burnt down with an overall collection of 968,233 copies/items during the 1998/99 war (See also Riedlmayer, 2007, pp. 122-126). In addition, 14 special libraries with 145,105 copies, 86 primary school libraries 325,415 copies and, 10 secondary school libraries with 226,743 copies were completely burnt down. Thus, in Kosova in general, there were 175 libraries with a total collection of 1,665,496 copies burnt down by Serbian military and paramilitary forces.(Gjenocidi serb ndaj librit shqip në Kosovë 1998/1999, (2000).

[4] Gjenocidi serb ndaj librit shqip në Kosovë 1998/1999. (2000). (Arkivi i BKUK-së).

[5] Frederiksen, Carsten; Bakken, Frode (2000). Libraries in Kosova/Kosovo: A General Assessment and a Short and Medium-term Development Plan (PDF) (Reportazh) (në anglisht). IFLA/FAIFE. fq. 38–39. ISBN 9788798801306.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]