Trashëgimia kulturore

Trashëgimia kulturore është trashëgimi fizike e artefakteve dhe objekteve (atributeve) të një grupi ose të shoqërisë të cilat janë të trashëguara nga gjeneratat e kaluara, tek gjeneratat e tashme me qëllim të kujdesit për të mirën e brezave të ardhshëm. Trashëgimia kulturore përfshin pronën kulturore e njohur edhe si kultura materiale (të tillë si ndërtesat, monumentet, peizazhet, librat, veprat e artit dhe objektet e ndryshme), kulturën shpirtërore, (të tilla si folklori, traditat, gjuha dhe njohurit tradicionale), si dhe trashëgiminë natyrore (duke përfshirë peisazhet e rëndësishme kulturore).

Rrënojat romake, nga Giovanni Pannini, 1751. Trashëgimi kulturore dhe artistike e Perandorisë Romake, e cila shërbeu si një themel për kulturën e mëvonshme Perëndimore, veçanërisht nëpërmjet Rilindjes dhe Neoklasicizmit (siç është shembulli këtu).

Akti i qëllimshëm i ruajtjes së trashëgimisë kulturore për të ardhmen është i njohur si konservim (anglisht: preservation).

Llojet e trashëgimisë

Kultura materiale

• Muzeologjia
• Shkenca arkivore
• Konservimi (i trashëgimisë kulturore)
  • Konservimi artistik
  • Konservimi arkeologjik
  • Konservimi arkitektonik
  • Arkiva filmike
  • Konservimi i regjistrimeve fonografike
• Konservimi digjital

Kultura shpirtërore

• folklori
• historia orale
• ruajtja e gjuhës

Trashëgimia natyrore

Aspektet e ruajtjes dhe konservimit të trashëgimisë natyrore përfshijnë:

• Konservimi i varieteteve të rralla
• Bimët e rralla nacionale

Lëvizja e trashëgimisë botërore

Pllakë e cila e deklaron emërtimin e Carthages si një Vend i Trashëgimisë Botërore.

Shumë e rëndësishme është edhe Konventa në Lidhje me Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore dhe Natyrore Botërore, që është miratuar nga Konferenca e Përgjithshme e UNESCO-s në vitin 1972. Deri në vitin 2011, numri i vende të deklaruara si Vende të Trashëgimisë Botërore kishte arritur në 936: 725 kulturore, 183 natyrore, dhe 28 prona të përziera, në 153 vende. Secili prej këtyre vendeve konsiderohet i rëndësishme për bashkësinë ndërkombëtare.

Trashëgimia kulturore nënujore është e mbrojtur nga Konventa e UNESCO-s për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore Nënujore. Kjo konventë është një instrument ligjor në ndihmë shteteve palë për të përmirësuar mbrojtjen e trashëgimisë së tyre kulturore nënujore.

Si shtesë e kësaj, UNESCO e ka filluar përcaktimin e Trashëgimisë artistike dhe jomateriale të Njerëzimit. Komiteti i të Drejtave Ekonomike, Sociale dhe Kulturore  si pjesë e Këshillit Ekonomik dhe Social të Kombeve të Bashkuara, me nenin 15 të Besëlidhjes së saj kishte kërkuar futjen e parimeve sipas të cilave trashëgimia kulturore është e mbrojtur si pjesë e një të drejtë themelore të njeriut.

Dokumentet dhe organet kryesore ndërkombëtare përfshijnë:

• Karta e Athinës, 1931
• Pakti Roerich, 1935
• Konventa e Hagës për Mbrojtjen e Pasurisë Kulturore në Rast Konflikti të Armatosur, 1954, (me një përkufizim të trashëgimisë kulturore si pika të veçanta të miratuara nga disa ligje nacionale)
• Karta e Venecias, 1964
• Karta e Barcelonës, 2002 (lidhur me kujdesin ndaj anijeve detare)
• ICOMOS
• Komiteti Ndërkombëtar Blue Shield (Menaxhimi i Fatkeqësive Natyrore dhe Njerëzore).
• Instituti Ndërkombëtar për Konservim

Emblema e përdorur për të identifikuar në mënyrë të qartë pasurinë kulturore nën mbrojtjen e Konventës së Hagës të vitit 1954, në lidhje me pronën kulturore gjatë konflikteve të armatosura.

Shih edhe

• Trashëgimia Shpirtërore
• Vende të trashëgimisë botërore
• Trashëgimia kulturore e Kosovës
• Trashëgimia kulturore e Shqipërisë

Lidhje të jashtme

• Cultural heritage policy - history and resources Getty Museum - list of major international cultural heritage documents, charters, and treaties
• UNESCO World Heritage Centre – Official website of the United Nations cultural heritage body
• International Council on Monuments and Sites
• International Council of Museums
• International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property
• Inventory of Heritage Organisations in Europe (English, French, German and Dutch language)
• International Institute for Conservation of Historic and Artistic Works
• Cultural routes and landscapes, a common heritage of Europe (English and French language)
• EPOCH – European Research Network on Excellence in Processing Open Cultural Heritage
• Cultural heritage search engine
• Peace Palace Library - Research GuideArkivuar 12 shtator 2016 tek Wayback Machine
• National Council for Preservation Education
• Udhëzime udhëtimi për Trashëgimia kulturore nga Wikiudhëtime