Iriqi

Iriqi
	Iriqi evropian
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:	Animalia
Filumi:	Chordata
Klasa:	Mammalia
Rendi:	Eulipotyphla
Familja:	Erinaceidae
Nënfamilja:	Erinaceinae; G. Fischer, 1814
Genera
	Atelerix; Erinaceus; Hemiechinus; Mesechinus; Paraechinus;

Iriqi është gjitar i nënfamiljes Erinaceinae dhe i rendit biologjik Eulipotyphla. Është kafshë e vogël gjitare, që e ka trupin të mbuluar nga sipër me gjemba të fortë dhe që mblidhet si top për t’u mbrojtur nga rreziku. Njihen 17 lloje të iriqëve të ndarë në 5 gjini që jetojnë në pjesë të Evropës, Azisë, Afrikës dhe Zelandës së Re. Nuk ka iriq vendas në Australi dhe nuk ka specie të gjalla vendase në Amerikë (gjinia e zhdukur Amphechinus dikur ishte e pranishme në Amerikën e Veriut).

Përshkrimi fizik

Iriqët njihen për shkakë të gjembave që kanë në shpinën e tyre të cilët nuk janë helmues. Edhe përkundër lëizshmërisë së lëkurës gjembat nuk mund të largohen lehtë nga shpinda e iriqit. Iriqit të ri i bine gjembat e bebes duke iu zëvendësuar me ato të të rriturit. Iriqit i bien gjembat gjithashtu edhe gjatë të paturit të ndonjë stresi ekstrem ose gjatë ndonjë sëmundje.

Mundësia mbrojtëse e iriqit është ajo që ka aftësinë e shëndrrimit në një top të shtrënguar duke bërë që gjembat të jenë të drejtuara në të gjitha drejtimet. Sidoqoftë, efektiviteti i përdorimit të kësaj taktike varet nga numri i gjembave që ka. Për disa lloje të iriqëve më mirë është të largohen nga rreziku ose edhe të sulmojnë se sa të përdorin aftësinë e marrjes së formës së topit me gjenmba.