Filozofia e shkencës

Filozofia e shkencës është degë e filozofisë që studion themelet, pohimet dhe implikimet e shkencës. Në përgjithësi, filozofia e shkencës është e lidhur me epistemologjinë. Ajo përpiqet të shpjegojë natyrën e koncepteve dhe të pohimeve shkencore, mënyrën se si prodhohen; se si e shpjegon shkenca natyrën, se si e parashikon dhe se si e përdor për qëllimet e veta; mjetet për të përcaktuar vlefshmërinë e informacioneve; formulimin dhe përdorimin e metodës shkencore; mënyrën e arsyetimit që përdoret për të mbërritur në përfundime, etj. Përpos këtyre pyetjeve gjenerale për shkencën në tërësi, filozofët e shkencës konsiderojnë problemet që aplikohen në shkencat e veçanta, si në biologji apo në fizikë. Disa filozofë të shkencës përdorin gjithashtu rezultate bashkëkohore të shkencës për të arritur konkluzione mbi vetë filozofinë.

Pyetjet më të përgjithshme të filozofisë së shkencës lindin gjithashtu me një specifikë më të madhe në disa shkenca të veçanta. Për shembull, çështja e vlefshmërisë së arsyetimit shkencor shihet në një tjetër mënyrë në bazat e statistikave. Çështja se çfarë llogaritet si shkencë dhe çfarë jo, paraqitet si një çështje jete-vdekje sidomos në filozofinë e mjekësisë. Për më tepër, filozofitë e biologjisë, të psikologjisë dhe të shkencave shoqërore eksplorojnë nëse studimet shkencore të natyrës njerëzore mund të arrijnë objektivitetin apo të formësohen në mënyrë të pashmangshme nga vlerat dhe nga marrëdhëniet shoqërore.

Shih edhe

Literatura

Boldman, Lee (2007). "Chapter 6, The Privileged Status of Science" (PDF) (në anglisht).
Chen, Christina S. (2009). Larson, Thomas (red.). "Atheism and the Assumptions of Science and Religion". LYCEUM (në anglisht). X (2): 1–10. Arkivuar nga origjinali më 24 janar 2022. Marrë më 21 nëntor 2020.
Durak, Antoine Berke (6 qershor 2008). "The nature of reality and knowledge" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 27 nëntor 2018. Marrë më 21 nëntor 2020.
Gauch, Hugh G. (2002). Scientific Method in Practice (në anglisht). Cambridge University Press.
Gould, Stephen J (1987). Time's Arrow, Time's Cycle: Myth and Metaphor in the Discovery of Geological Time (në anglisht). Cambridge: Harvard University Press. fq. 120. ISBN 978-0-674-89199-9. You first assume.
Heilbron, J.L. (editor-in-chief) (2003). The Oxford Companion to the History of Modern Science (në anglisht). New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-511229-0. {{cite book}}: |first= ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!)
Kneale, William; Martha Kneale (1962). The Development of Logic (në anglisht). London: Oxford University Press. fq. 243. ISBN 978-0-19-824183-6.
Priddy, Robert (1998). "Chapter Five, Scientific Objectivity in Question". Science Limited (në anglisht).
Simpson, G.G. (1963). "Historical science". përmbledhur nga Albritton, Jr., C.C. (red.). Fabric of geology (në anglisht). Stanford, California: Freeman, Cooper, and Company. fq. 24–48.
Sobottka, Stanley (2005). "Consciousness" (PDF) (në anglisht). fq. 11.
Whitehead, A.N. (1997) [1920]. Science and the Modern World. Lowell Lectures (në anglisht). Free Press. fq. 135. ISBN 978-0-684-83639-3. LCCN 67002244.
Bovens, L. and Hartmann, S. (2003), Bayesian Epistemology, Oxford University Press, Oxford.
Gutting, Gary (2004), Continental Philosophy of Science, Blackwell Publishers, Cambridge, MA.
Peter, Godfrey-Smith (2003), Theory and Reality: An Introduction the Philosophy of Science, University of Chicago Press
Kuhn, T.S. (1970). The Structure of Scientific Revolutions, 2nd. ed (në anglisht). Univ. of Chicago Press. ISBN 978-0-226-45804-5.
Losee, J. (1998), A Historical Introduction to the Philosophy of Science, Oxford University Press, Oxford.
Papineau, David (2005) Science, problems of the philosophy of. Oxford Companion to Philosophy. Oxford.
Salmon Merrilee; John Earman; Clark Glymour; James G. Lenno; Peter Machamer; J.E. McGuire; John D. Norton; Wesley C. Salmon; Kenneth F. Schaffner (1992). Introduction to the Philosophy of Science (në anglisht). Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-663345-7.
Popper, Karl, (1963) Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge, ISBN 0-415-04318-2
van Fraassen, Bas (1980). The Scientific Image (në anglisht). Oxford: The Clarendon Press. ISBN 978-0-19-824424-0.
Ziman, John (2000). Real Science: what it is, and what it means. Cambridge: Cambridge University Press.