Great Moon Hoax

"Great Moon Hoax" (Përkthyer: Trillimi i madh i Hënës) i referohet një serie prej gjashtë artikujsh që u botuan në The Sun, një gazetë në New York, duke filluar më 25 gusht 1835, për zbulimin e supozuar të jetës dhe madje civilizimit në Hënë. Zbulimet iu atribuuan në mënyrë të rreme Sir John Herschel, një nga astronomët më të njohur të asaj kohe.

Një litograf i joekzistentit "amfiteatri rubin" , siç është publikuar në *The Sun*

Historia u reklamua në 21 gusht 1835, si një teori e ardhshme që pretendohej të ribotohej nga The Edinburgh Kourant .^[1] Artikulli i parë në një seri prej gjashtë shkrimesh u botua katër ditë më vonë, në 24 gusht.

Artikulli

Portret i një njeriu-lakuriq nate ("Vespertilio-homo"), nga një version i serisë së Hënës i botuar në Napoli

Titulli shkruante:

ZBULIMET E MËDHA ASTRONOMIKE

TË KOHËRAVE TË FUNDIT

NGA SIR JOHN HERSCHEL, L.L.D. F.R.S &c.

Në Kepin e Shpresës së Mirë

[Nga Shtojca e Revistës Shkencore të Edinburgut]

Artikujt përshkruanin kafshët në Hënë, duke përfshirë bizont, dhi, njëbrirësh, kastorë pa bisht dhe që qëndronin në dy këmbë dhe humanoidë me krahë të ngjashme me lakuriqë nate ("Vespertilio-homo") që ndërtonin tempuj. Kishte pemë, oqeane dhe plazhe. Këto zbulime gjoja u bënë me "një teleskop të pamasë të një parimi krejt të ri".

Autori i narracionit ishte doktori Andrew Grant, shoku dhe asistenti i Sir John Herschel, por Grant ishte një person fiktiv.

Përfundimisht, autorët njoftuan se vëzhgimet ishin përfunduar nga shkatërrimi i teleskopit, prej shkakut të Diellit duke shkaktuar që lentet të vepronin si efekti " xhami djegës ", duke i vënë zjarrin Observatorit. ^[2]

Autorësia

Autorësia e artikullit i është atribuar Richard Adams Locke (1800–1871), ^[3] ^[4] një reporter i cili, në gusht 1835, ishte duke punuar për The Sun. Locke pranoi publikisht se ishte autor në 1840, në një letër për gazetën javore Bota e Re. ^[5] Megjithatë, thashethemet vazhduan mbi faktin që persona të tjerë ishin të përfshirë. Dy persona të tjerë janë lidhje me trillimin : Jean-Nicolas Nicollet, një astronom francez që udhëtonte në Amerikë në atë kohë (megjithëse ai ishte në Misisipi, jo në New York, kur u shfaqën çështjet e jetës në Hënë), dhe Lewis Gaylord Clark, redaktor i The Knickerbocker, një revistë letrare. Sidoqoftë, nuk ka asnjë provë të mirë për të treguar që dikush përveç Locke ishte autori i mashtrimit.

Duke supozuar se Richard A. Locke ishte autori, qëllimet e tij me shumë mundësi ishin, së pari, për të krijuar një histori të bujshme që do të rriste shitjet e The Sun, dhe, së dyti, për të tallur disa nga teoritë më ekstravagante të astronomisë që ishin botuar kohët e fundit. Për shembull, në 1824, Franz von Paula Gruithuisen, profesor i Astronomisë në Universitetin e Mynihut, kishte botuar një punim të titulluar "Zbulimi i shumë gjurmëve të dallueshme të banorëve hënor, veçanërisht të një prej Ndërtesave të tyre Kolosale". Gruithuisen pretendoi se kishte vërejtur hije të ndryshme ngjyrash në sipërfaqen hënore, të cilat ai i lidhi me klimën dhe zonat e vegjetacionit. Ai gjithashtu vëzhgoi linja dhe forma gjeometrike, të cilat e bënin të mendonte se ekzistonin mure, rrugë, fortifikime dhe qytete.

Sidoqoftë, një objekt më i drejtpërdrejtë i satirës së Locke ishte Rev. Thomas Dick, i cili u njoh si "Filozofi i Krishterë" pas titullit të librit të tij të parë. ^[6] Dick kishte llogaritur se Sistemi Diellor përmbante 21.891.974,404,480 (21.9 trilion) banorë. Në fakt, vetëm Hëna, për llogari të tij, do të përmbante 4,200,000,000 banorë. ^[7] Shkrimet e tij ishin jashtëzakonisht të njohura në Shtetet e Bashkuara, simpatizantët e tij përfshinin intelektualë mendjendritur si Ralph Waldo Emerson. ^{[ citimi i nevojshëm ]}

Reagimet

Sipas legjendës, qarkullimi i The Sun u rrit në mënyrë dramatike për shkak të trillimit dhe mbeti përgjithmonë më i madh se më parë, duke fiksuar The Sun si një gazetë të suksesshme. Sidoqoftë, shkalla në të cilën trillimi rriti qarkullimin e gazetë ka qenë e ekzagjeruar në raportimet e njohura të ngjarjes. Nuk u zbulua se ishte një trillim për disa javë pas botimit dhe, madje as atëherë, gazeta nuk lëshoi një tërheqje. ^[8]

Herschel fillimisht u argëtua nga trillimi, duke vërejtur se vëzhgimet e tij të vërteta nuk mund të ishin kurrë aq tërheqëse. Ai më vonë u mërzit kur iu desh t'u përgjigjej pyetjeve nga njerëzit që besonin se shakaja ishte serioze.

Edgar Allan Poe pretendoi se ngjarja ishte plagjiaturë e veprës së tij të mëparshme " Aventura e Pashoqe e Një Hans Pfaall ". Redaktori i tij në atë kohë ishte Richard Adams Locke. Ai më vonë botoi " Trillimi Balonës " në të njëjtën gazetë. ^[9]

Poe kishte botuar vetë trillimin e tij mbi Hënën në fund të qershorit 1835, dy muaj para historisë së ngjashme me hënën të Locke, në të dërguarin letrar jugor me titull "Hans Phaall - Një Tregim", më vonë u ribotua si "Aventura e Pashoqe e Një Hans Pfaall". Historia u ribotua në Transkriptin e Nju Jorkut më 2-5 Shtator 1835, nën titullin "Zbulimet Hënore, Udhëtimi i Jashtëzakonshëm Ajror nga Baron Hans Pfaall". Poe përshkroi një udhëtim në Hënë në një tullumbace me ajër të nxehtë, në të cilën Pfaall jeton për pesë vjet në Hënë me banorët e saj dhe dërgon një hënor në tokë. Tregimi i Poe mbi Hënën ishte më pak i suksesshëm për shkak të tonit satirik dhe komik të rrëfimit. Locke ishte në gjendje të ngrinte lart Poe dhe të vidhte veprën e tij. Në 1846, Poe do të shkruante një skicë biografike të Locke, si pjesë e serisë së tij "The Literati of New York City", e cila u shfaq në Librin e Zonjës Godey .

Trashgimia

Trillimi, si dhe vepra "Hans Pfaall" e Poe, përmenden nga personazhet në "Nga Toka në Hënë" të Jules Verne .

Podcasti historik i Nate DiMeo Pallati i Kujtimit i kushtoi një episod Trillimit të Madh mbi Hënën me titullin "Hëna në Diell".

Shiko gjithashtu

The Man in the Moone
Një udhëtim në Hënë, një film fantastik shkencor francez i vitit 1902 në të cilin Hëna është e banuar nga alienë të ngjashëm me insekte
Lunarcy!
Një histori e vërtetë, roman i shkruar nga Lukiani që paraqet takime të çuditshme në Hënë
Teoritë e komplotit të uljes në Hënë

Referime

^ Maliszewski, Paul. "Paper Moon", Wilson Quarterly. Winter 2005. p. 26.
^ Gunn, James E.; Asimov, Isaac (1975). Alternate worlds: the illustrated history of science fiction. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. fq. 51. ISBN 0-89104-049-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "They Formed A Pair". The Deseret Weekly. Salt Lake City, UT: Deseret News Publishing Company. 13 maj 1893. fq. 665. Marrë më 27 qershor 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Clute, John. "Locke, Richard Adams". The Encyclopedia of Science Fiction. Marrë më 3 nëntor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Goodman, Matthew (2008). The Sun and the Moon. New York: Basic Books. fq. 274. ISBN 978-0-465-00257-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ The Christian Philosopher
^ Dick, Thomas (1845) [First published London 1837; New York 1838]. Celestial Scenery; or, The Wonders of the Planetary System Displayed: Illustrating the Perfections of Deity and a Plurality of Worlds (PDF). Philadelphia: Edward C. Biddle. fq. 276–277. Marrë më 18 gusht 2013. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Falk, Doris V. "Thomas Low Nichols, Poe, and the 'Balloon Hoax'" collected in Poe Studies, vol. V, no. 2. December 1972. p. 48.
^ "The Great Moon Hoax – History in the Headlines". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Burime të tjera

Evans, David S., "Hoax Moon Great Moon", Sky & Telescope, 196 (Shtator 1981) dhe 308 (Tetor 1981).
Goodman, Matthew, Dielli dhe Hëna: Rrëfim i mrekullueshëm i vërtetë i Trilluesve, Showmen, Gazetarët Konkurues, dhe Njerëzit-Lakuriq Nate hënor në Nju Jorkun e shekullit të 19-të (New York: Basic Books, 2008)
Vida, István Kornél, "The Hoax Moon (Hënë e Madhe) e 1835", Revista Hungareze e Studimeve Angleze dhe Amerikane (HJEAS) 18.1 / 2 (2012): 431-41. Web.
Nyirády, Kenneth (2012-01-01). "Vida, István Kornél. Hungarian Emigres in the American Civil War: A History and Biographical Dictionary". Hungarian Cultural Studies. 5: 432–436. doi:10.5195/ahea.2012.98. ISSN 2471-965X. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme

The Moon Hoax (ribotim 1859) në Arkivin e Internetit
"The Great Moon Hoax of 1835" nga RJ Brown në HistoryReference.org (arkivuar 2016-02-24)
"Episodi 24: Hëna në diell" Arkivuar 9 mars 2013 tek Wayback Machine (podcast 2010) në Pallatin e Kujtimit
"The Great Moon Hoax of 1835" (pas 2011) në Muzeun e Hoaxes - me transkriptet e lidhura të 6 artikujve të gazetës
"The Great Moon Hoax of 1835" (2011) në Gotik Victorian (arkivuar 2017-06-30)
"Richard Adams Locke" nga Edgar Allan Poe - ese biografike nga seria 1846 The Literati of New York City
"Besimi, Legjenda dhe Trillimi i Madh i Hënës" (2014) në Bibliotekën e Kongresit
Richard Adams Locke në Internet Speculative Fiction Database
Punë nga apo prej Locke nëpër librari (Katalogu WorldCat)

[1] Maliszewski, Paul. "Paper Moon", Wilson Quarterly. Winter 2005. p. 26.

[AsimovGunn1975-2] Gunn, James E.; Asimov, Isaac (1975). Alternate worlds: the illustrated history of science fiction. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. fq. 51. ISBN 0-89104-049-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Deseret-3] "They Formed A Pair". The Deseret Weekly. Salt Lake City, UT: Deseret News Publishing Company. 13 maj 1893. fq. 665. Marrë më 27 qershor 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Clute, John. "Locke, Richard Adams". The Encyclopedia of Science Fiction. Marrë më 3 nëntor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[5] Goodman, Matthew (2008). The Sun and the Moon. New York: Basic Books. fq. 274. ISBN 978-0-465-00257-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[6] The Christian Philosopher

[7] Dick, Thomas (1845) [First published London 1837; New York 1838]. Celestial Scenery; or, The Wonders of the Planetary System Displayed: Illustrating the Perfections of Deity and a Plurality of Worlds (PDF). Philadelphia: Edward C. Biddle. fq. 276–277. Marrë më 18 gusht 2013. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[8] Falk, Doris V. "Thomas Low Nichols, Poe, and the 'Balloon Hoax'" collected in Poe Studies, vol. V, no. 2. December 1972. p. 48.

[9] "The Great Moon Hoax – History in the Headlines". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]