Hilafeti Osman
Hilafeti osman (turqishtja osmane: خلافت مقامى, turqishtja moderne: hilâfet makamı; "zyra e kalifatit"), nën dinastinë osmane të Perandorisë Osmane, ishte hilafeti i fundit i Islamit në mesjetën e vonë dhe në epokën e hershme moderne. Gjatë periudhës së zgjerimit osman, sundimtarët osmanë pretenduan autoritetin kalifat që nga pushtimi i Egjiptit Mamluk nga Sulltan Selim I në 1517, i cili i dha atij titullin Mbrojtësi i Qyteteve të Shenjta të Mekës dhe Medinës dhe forcoi pretendimin osman për kalifat në botën myslimane, edhe pse titullin “kalif” e kishin pretenduar sundimtarët osmanë duke filluar nga Sulltan Murati I.
Zyra e Kalifatit | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg) Flamuri | |||||||||
| Kryeqyteti | Kostandinopoja Perandorake (1517–1922/1923) Kostandinopoja Republikane (1922/1923–1924) | ||||||||
| Gjuhët e punës | Turqishtja osmane (dinastike) Arabisht (fetar) | ||||||||
| Besimi | Islami Synit | ||||||||
| Qeveria | |||||||||
| Lloji i qeverisjes | Monarkia e trashëguar nën Perandorinë Osmane (1517-1922) Monarkia zgjedhore e varur nga parlamenti turk (1922–1924) | ||||||||
| Kalifati | |||||||||
| 1517 | |||||||||
| 1774 | |||||||||
• Deklarata osmane për xhihad | 1914 | ||||||||
• Shfuqizimi nga parlamenti turk | 1924 | ||||||||
| Të dhëna të tjera | |||||||||
| |||||||||
Shkatërrimi i kalifatit osman ndodhi për shkak të një erozion të ngadalshëm të pushtetit në raport me Evropën Perëndimore dhe për shkak të përfundimit të shtetit osman si pasojë e ndarjes së Perandorisë Osmane nga mandati i Lidhjes së Kombeve. Abdylmexhiti II, kalifi i fundit osman, mbajti pozitën e tij kalifale për disa vjet pas ndarjes, por me reformat laike dhe qemaliste të Mustafa Qemal Ataturkut dhe mërgimin e mëvonshëm të familjes mbretërore Osmanoğlu nga Republika e Turqisë në vitin 1924, pozita e kalifit u shfuqizua. Mustafa Qemal Atatürk i ofroi kalifatin Ahmed Sherif es-Senusi, me kusht që ai të banonte jashtë Turqisë; Senusi e refuzoi ofertën dhe konfirmoi mbështetjen e tij për Abdylmexhit II.