Mandati britanik i Palestinës
Mandati britanik i Palestinës ose Mandati i Palestinës ishte një entitet gjeopolitik i krijuar midis viteve 1920 dhe 1948 në rajonin e Palestinës nën kushtet e Mandatit të Lidhjes së Kombeve për Palestinën.
.svg) Flamuri
 Stema
| |||||
| Kryeqyteti | Jeruzalem | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Gjuhët zyrtare | Anglisht, Arabisht, Hebraisht | ||||
| Qeveria | |||||
| Të dhëna të tjera | |||||
|
| |||||
.jpg)
Gjatë Luftës së Parë Botërore (1914–18), një kryengritje arabe kundër sundimit osman dhe Forcës Ekspeditive Egjiptiane të Perandorisë Britanike nën gjeneralin Edmund Allenby i dëboi turqit nga Levanti gjatë fushatës së Sinait dhe Palestinës. Mbretëria e Bashkuar kishte rënë dakord në Korrespondencën McMahon–Hussein se do të nderonte pavarësinë arabe nëse ata revoltoheshin kundër osmanllinjtë, por të dy palët kishin interpretime të ndryshme të kësaj marrëveshje, dhe në fund, MB dhe Franca ndanë zonën nën Marrëveshja Sykes–Picot — një akt tradhtie në sytë e arabëve.
Ndërlikimi i mëtejshëm i çështjes ishte Deklarata e Balfour e vitit 1917, duke premtuar mbështetje britanike për një "shtëpi kombëtare" hebreje në Palestinë. Në fund të luftës, britanikët dhe francezët krijuan një "Administrim të Territorit të Pushtuar të Armikut" të përbashkët në atë që kishte qenë Siria osmane. Britanikët arritën legjitimitetin për kontrollin e tyre të vazhdueshëm duke marrë një mandat nga Lidhja e Kombeve në qershor 1922. Objektivi zyrtar i sistemit të mandateve të Lidhjes së Kombeve ishte të administronte pjesë të Perandorisë Osmane të shkatërruar, e cila kishte kontroll në pjesën më të madhe të Lindja e Mesme që nga shekulli i 16-të, "deri në kohën kur ata janë në gjendje të qëndrojnë vetëm".[1]
Gjatë Mandatit, zona pa lëvizjet nacionaliste si në komunitetet hebraike ashtu edhe në ato arabe. Interesat konkurruese të të dy popullatave çuan në revoltën arabe në Palestinë (1936-1939) dhe kryengritjen hebraike në Mandatit e Palestinës. Pas dështimit të popullatës arabe për të pranuar Planin e Ndarjes së Kombeve të Bashkuara për Palestinën, lufta palestineze 1947–1949 përfundoi me territorin e Mandatit të Palestinës me të ndarë midis Shtetit të Izraelit, Mbretërisë Hashemite të Jordanisë, e cila aneksoi territorin në Bregun Perëndimor të lumit jordanez dhe Mbretërisë së Egjiptit, i cili themeloi "Protektoratin Gjithë-Palestinë" në Rripin e Gazës.
ReferimetRedakto
- ^ Article 22, The Covenant of the League of Nations and "Mandate for Palestine," Encyclopaedia Judaica, Vol. 11, p. 862, Keter Publishing House, Jerusalem, 1972