Marie Amelie von Godin

Marie Amelie Julie Anna, Baronesha von Godin (7 mars 1882 - 22 shkurt 1956), shkruar ndonjëherë si Maria Amalia, ka qenë një aktiviste për të drejtat e grave, përkthyese dhe albanologe bavareze.

Biografia

Rinia

Marie Amalie u rrit në një traditë të rreptë katolike. Ajo mori shkollimin në shtëpi dhe më vonë ndoqi një shkollë murgeshash. Dëshironte të studionte në Cyrih të Zvicrës, ku gratë në atë kohë pranuan të studiojnë.^[1] Prindët e saj Julie (lindur von Eichthal) dhe Këshilltari Sekret i Drejtësisë Bernhard Karl Gottfried Baron Godin nuk e lejuan megjithatë dhe Marie Amelie jetoi e tërhequr në shtëpi dhe filloi të punojë si vetë shkrimtar. Nga 1902, ajo filloi të shkruante për gazetat Kölnische Volkszeitung dhe Tägliche Rundschau.^[1]

Miqësia me Shqipërinë

Godin kishte shfaqur probleme mendore në 1905, dhe ishte dërguar me vëllain e saj të ri Reinhard në një udhëtim të gjatë, i cili i çoi ata në Greqi dhe Perandorinë Osmane. Ku dhe u takua me Eqrem bej Vlorën dhe i shkoi mysafire në vendlindjen e tij në vitin 1908. Kohë kur ajo zhvilloi një miqësi të ngushtë me Vlorën, që vazhdoi për tërë jetën e saj. "Dashuria për të dhe vendin - shkruante Egon Berger-Waldenegg se ajo ishte dehur nga dashuria për Shqipërinë^[2] - bëri që Godin ta ndiqte dhe të kalojë gjysmë viti në Shqipëri. Nuk mund të martoheshin, meqenëse ato i përkisnin feve të ndryshme.^[3]

Ndikuar nga disa luftëtarë të lirisë shqiptare me të cilët ra në kontakt gjatë kohës së Lëvizjes Kombëtare, Amelie von Godin mbështeti pavarësinë shqiptare dhe më vonë informoi publikun për varfërinë dhe vështirësitë e tjera të vendit. Në pranverën e vitit 1914, kur Uilliam i Wied mbajti ofiqin e Princit të Shqipërisë në Durrës, ajo ndihmoi në spitalin ushtarak të atij qyteti si mjeke. Meqenëse ajo kishte një shëndet të trazuar tashmë që në fëmijëri, Godin e mundoi veten aq shumë sa vuajti për shumë vite më pas.

Përshtypjet e saj për Shqipërinë dhe kulturën e vendit u botuan nga Godin në disa libra dhe artikuj gazetash. Gjithashtu, disa nga romanet e saj vendoseshin në Shqipëri dhe u ilustruan me vizatimet që i kishte bërë vetë vendit.^[1]^[4] Më 1930 ajo publikoi pjesën e parë të një fjalori gjermanisht-shqip për të cilin u tha se kishte punuar për dy dekada. Në prill të njëjtin vit ajo vizitoi fretnit Françeskan në Shkodër. Ata i kërkuan asaj një përkthim të Kanunit të Lekë Dukagjinit në gjermanisht. Së bashku me Ekrem bej Vlorën dhe françeskanët ajo punoi për disa muaj në Shkodër dhe që nga viti 1938 filluan përkthimin sistematik.^[4] Përkthimi i cili mundi të botohej vetëm pas Luftës së Dytë Botërore, i pasuruar nga krahasimet me versionet e tjera të Kanunit. Ishte përhapur në disa numra të Gazetës së së Drejtës Krahasuese. Të dy punimet ofrojnë një bazë studimit në Albanologji.

Gjermania e pasluftës

Pas Luftës së Dytë Botërore Godin ndihmoi në riorganizimin e Lidhjes së Grave Katolike dhe në kujdesin e refugjatëve, gjë që ishte e vështirë për të për shkak të shëndetit të dobët. Punoi si përkthyese letrare dhe terxhumane. Nga larg ajo ndoqi në mënyrë kritike zhvillimet në Shqipërinë socialiste - në veçanti persekutimin e klerit katolik.^[1]

Godin ndërroi jetë në moshën 76 vjeç pas një sëmundje të gjatë.

Punon

Vergessen ...? Roman aus der jüngsten Geschichte Albaniens (1963)
Die drei Kolaj - Gefährliche Wege im aufständischen Albanien (1961)
Der Unterlehner und sein Sohn (1957)
Der Überfall (1955)
Der Schuss im Kampenwald (1955)
Die große Angst - Roman mit Zeichnungen Von Johannes Wohlfahrt (1955)
Schauspieler (1941)
Vom Dorfe geächtet (1940)
Gjoka und die Rebellen. Geschichtlicher Roman aus dem Albanien unserer Tage (1939)
Der Brennerwirt von Berchtesgaden (1937)
Auf Apostelpfaden durch das schöne Albanien (1936)
Die Örtlbäuerin (1936)
Der tolle Nureddin (1936)
Ellen Ammann (1933)
Das Opfer (1930)
Wörterbuch der albanischen und deutschen Sprache. Teil I. (1930)
Wörterbuch der albanischen und deutschen Sprache. Teil II. (1930)
Der Heilige Paulus (1927)
Vdes "Bessa" des Jakub Schara (1921)
Befreiung. Roman aus dem modernen Albanien (1920)
Unser Bruder Kain (1919)
Feinde (1917)
Aus dem neuen Albanien: politische und kulturhistorische Skizzen (1914)
Aus dem Lande der Knechtschaft (1913)
Alte Paläste (1910)
Benedetta. Roman einer heißen Liebe (1909)

Përkthime

Emile Baumann : Der heilige Paulus (1926)
Louis Bertrand : Die heilige Theresia (1928)
Gjeçovi, Shtjefën. "Das albanische Gewohnheitsrecht". Zeitschrift für vergleichende Rechtswissenschaft (ZVR) (në gjermanisht). 56–58.

Referime

^ ^a ^b ^c ^d Berger, Manfred (2003). Godin, Amalie (Amelie) Marie (Maria) Julie Anna Freiin von. Vëll. 21. Nordhausen: Bautz. fq. 489–505. ISBN 3-88309-110-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Berger-Waldenegg, Egon; Berger-Waldenegg, Heinrich (1998). "Egon Berger von Waldenegg". përmbledhur nga Berger-Waldenegg, Heinrich (red.). Biographie im Spiegel (në gjermanisht). Vienna: Böhlau. fq. 288. ISBN 3-205-98876-0.
^ Hamann-Anetzberger, Jessica (2009). Kittstein, Ulrich (red.). Maria Amelie von Godins 'Unser Bruder Kain' (1919). Brudermord und Klassenkampf während der Münchner Räterepublik. Friede, Freiheit, Brot! Romane zur deutschen Novemberrevolution. Amsterdamer Beiträge zur neueren Germanistik (në gjermanisht). Vëll. 71. Amsterdam, New York: Rodopi. fq. 59–76. ISBN 978-90-420-2710-7.
^ ^a ^b Elsie, Robert, red. (2001). Der Kanun. Peja: Dukagjini Publishing House. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Linqe te jashtme

Elsie.de: Der Kanun - Das albanische Gewohnheitsrecht nach dem sogenannten Kanun des Lekë Dukagjini, kodifiziert von Shtjefën Gjeçovi, ins Deutsche übersetzt von Marie Amelie Freiin von Godin (Libri si Shkarkim)

[kl-1] Berger, Manfred (2003). Godin, Amalie (Amelie) Marie (Maria) Julie Anna Freiin von. Vëll. 21. Nordhausen: Bautz. fq. 489–505. ISBN 3-88309-110-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2] Berger-Waldenegg, Egon; Berger-Waldenegg, Heinrich (1998). "Egon Berger von Waldenegg". përmbledhur nga Berger-Waldenegg, Heinrich (red.). Biographie im Spiegel (në gjermanisht). Vienna: Böhlau. fq. 288. ISBN 3-205-98876-0.

[kain-3] Hamann-Anetzberger, Jessica (2009). Kittstein, Ulrich (red.). Maria Amelie von Godins 'Unser Bruder Kain' (1919). Brudermord und Klassenkampf während der Münchner Räterepublik. Friede, Freiheit, Brot! Romane zur deutschen Novemberrevolution. Amsterdamer Beiträge zur neueren Germanistik (në gjermanisht). Vëll. 71. Amsterdam, New York: Rodopi. fq. 59–76. ISBN 978-90-420-2710-7.

[elsie-4] Elsie, Robert, red. (2001). Der Kanun. Peja: Dukagjini Publishing House. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]