Policia fetare islame
Policia fetare islame, nganjëherë e njohur edhe si policia e moralit ose policia e sheriatit, janë agjenci zyrtare policore të njësisë së moralit islam, shpesh në vendet me shumicë myslimane, të cilat zbatojnë respektimin fetar dhe moralin publik në emër të autoriteteve kombëtare ose rajonale bazuar në interpretimin e sheriatit (sharīʿah).[1][2] Forcat moderne policore fetare islame u krijuan për herë të parë në fund të viteve 1970 në mes të Revolucionit Iranian (1979) dhe ringjalljes islame që ngjarja solli në botën myslimane; Më parë, administrimi i moralit publik në shumicën e vendeve me shumicë myslimane konsiderohej një çështje socio-fetare dhe zbatohej nëpërmjet zbatimit të ligjeve civile dhe/ose nëpërmjet mjeteve më informale.
Kompetencat dhe përgjegjësitë e policisë fetare islame ndryshojnë sipas vendit, por ndryshe nga zbatimi i ligjeve kundër krimeve si grabitja dhe vrasja nga forcat konvencionale të policisë, policia fetare islame është fokusuar më shumë në çështje të tilla si parandalimi i konsumit të alkoolit tek myslimanët, përzierja e burrave dhe grave, luajtja e muzikës dhe shfaqja publike e dashurisë, praktikat perëndimore si dita e Shën Valentinit ose dhuratat e Krishtlindjeve,[3] duke u siguruar që gratë myslimane (por edhe nganjëherë burrat) të respektojnë kodin islam të veshjes dhe që myslimanët të mos e anashkalojnë pjesëmarrjen në fenë islame lutjet e përditshme. Ata ndonjëherë portretizohen si forca parapolicie që kryesisht japin citate dhe paralajmërime, por në shumicën e vendeve me shumicë myslimane ata kanë kompetenca të ngjashme me oficerët e policisë të betuar, duke përfshirë fuqinë për të ndaluar njerëzit.
Praktika në përgjithësi justifikohet duke iu referuar doktrinës fetare të ḥisba, e cila bazohet në urdhrin kuranor për urdhërimin për të mirë dhe ndalimin nga e keqja, dhe i referohet detyrës së myslimanëve për të promovuar drejtësinë morale dhe për të ndërhyrë kur një mysliman tjetër vepron gabimisht.[4] Në Islamin para-modern, zbatimi ligjor i tij iu besua një zyrtari publik të quajtur muhtasib (inspektor i tregut), i cili u akuzua për parandalimin e mashtrimit, prishjen e rendit publik dhe shkeljen e moralit publik. Kjo pjesë e fundit e moralit publik mungonte në Islamin e hershëm dhe mesjetar, por zyra u ringjall në Arabinë Saudite dhe më vonë u krijua si një komitet, i ndihmuar nga një forcë vullnetare e fokusuar në zbatimin e respektimit fetar. Institucione të ngjashme u shfaqën më vonë në disa vende dhe rajone të tjera.[5]
Organizatat e policisë fetare islame kanë qenë të diskutueshme, si në nivel lokal ashtu edhe ndërkombëtar. Megjithëse këto institucione priren të kenë mbështetje nga rrymat konservatore të opinionit publik, aktivitetet e tyre shpesh nuk pëlqehen nga segmentet e tjera të popullsisë, veçanërisht liberalët, gratë urbane dhe të rinjtë. Reformat ligjore të bëra nga sundimtarët sauditë në vitin 2016 kufizuan ashpër autoritetin e policisë fetare saudite. Ish-presidenti iranian Hasan Rohani ka kritikuar policinë fetare të Iranit, por presidenti nuk ka kontroll mbi të sipas Kushtetutës së Republikës Islamike të Iranit. Në shtetin Kano të Nigerisë, policia fetare islame ka pasur një marrëdhënie kontestuese me forcat e policisë civile; disa incidente ku është përfshirë policia fetare islame janë parë gjerësisht si tejkalim i mandatit të tyre dhe kanë marrë dënim të gjerë publik në vend.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ Sultan, Sohaib (2004). The Koran For Dummies. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons. fq. 238–40, 246. ISBN 978-0-764-55581-7.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Cordesman, Anthony H. (2003). Saudi Arabia Enters the Twenty-first Century: The military and international security dimensions. Vëll. 1. Westport, Connecticut: Praeger Publishers. fq. 294–96, 298. ISBN 978-0275980917.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Saudi religious police see red over Valentine's Day". Syney Morning Herald. 12 shkurt 2010. Arkivuar nga origjinali më 25 janar 2014. Marrë më 22 nëntor 2013.
Each year, the religious police mobilise ahead of 14 February and descend on gift and flower shops, confiscating all red items, including flowers.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gauvain, Richard (2013). "Introduction". Salafi Ritual Purity: In the Presence of God. Routledge Islamic Studies Series (bot. 1st). New York and London: Routledge. fq. 8–9. ISBN 9781138115514. LCCN 2012016460.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Thielmann, Jörn (2012). "Ḥisba (modern times)". përmbledhur nga Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis; Nawas, John; Rowson, Everett K. (red.). Encyclopaedia of Islam, THREE. Vëll. 3. Leiden and Boston: Brill Publishers. doi:10.1163/1573-3912_ei3_COM_30485. ISBN 978-90-04-22545-9. ISSN 1873-9830.
{{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)