Rusifikimi i Finlandës

Politika e Rusifikimit të Finlandës (Finlandisht: sortokaudet / sortovuodet, fjalë për fjalë 'kohë/vite shtypjeje'; rusisht: Русификация Финляндии, romanizuar: Rusifikatsiya Finlyandii) ishte një politikë qeveritare e Perandorisë Ruse që synonte kufizimin e statusit special të Dukatit të Madh të Finlandës dhe ndoshta përfundimin e autonomisë së saj politike dhe unike kulturore në 1899-1905 dhe në 1908-1917. Ishte një pjesë e një politike më të madhe të rusifikimit të ndjekur nga qeveritë ruse të fundit të shekullit të 19-të - fillimit të shekullit të 20-të, të cilat u përpoqën të shfuqizojnë autonominë kulturore dhe administrative të pakicave jo-ruse brenda perandorisë.

Piktura e Edvard Isto Sulmi (1899) simbolizon fillimin e rusifikimit të Finlandës. Shqiponja dykrenare e Rusisë po i heq librin e ligjit nga krahët e Vajzës finlandeze.

Dy fushatat e rusifikimit ngjallën rezistencë të gjerë finlandeze, duke filluar me peticionet dhe duke u përshkallëzuar në greva, rezistencë pasive (përfshirë rezistencën e projektit) dhe përfundimisht rezistencë aktive. Kundërshtimi finlandez ndaj rusifikimit ishte një nga faktorët kryesorë që përfundimisht çoi në shpalljen e pavarësisë së Finlandës në vitin 1917.

Nën Rusinë cariste

Rusia sulmoi Suedinë në vitin 1808, në atë që më vonë u bë e njohur si Lufta Finlandeze. Në vitin 1809, territori i humbur i Suedisë u bë Dukati i Madh i Finlandës në Perandorinë Ruse. Në vitin 1809 Dieta e Finlandës e njohu Aleksandrin I të Rusisë si Dukën e Madhe. Nga ana e tij, Aleksandri konfirmoi të drejtat e finlandezëve, në veçanti, duke premtuar lirinë për të ndjekur zakonet dhe fenë e tyre dhe për të ruajtur identitetin e tyre:

Duke na vënë në posedim të Dukatit të Madh të Finlandës, ne kemi dashur me këtë akt të konfirmojmë dhe ratifikojmë fenë dhe ligjet themelore të vendit, si dhe privilegjet dhe të drejtat që çdo klasë në Dukatin e Madh të përmendur në veçanti, dhe të gjithë banorët në përgjithësi, qofshin pozita të larta apo të ulëta, kanë gëzuar deri tani sipas kushtetutës. Ne premtojmë t'i mbajmë të gjitha këto përfitime dhe ligje të qëndrueshme dhe të palëkundura në fuqinë e tyre të plotë.

Periudha e parë e rusifikimit

Ky premtim u mbajt; në të vërtetë, Aleksandri II i përforcoi fuqitë e dietës finlandeze në vitin 1869. Duke pasur prosperitet dhe kontroll mbi punët e veta dhe duke qëndruar nënshtetas besnikë për gati një shekull, manifesti që Nikolla II lëshoi më 15 shkurt 1899 ishte shkak për dëshpërimin finlandez. Manifesti u detyrua përmes senatit finlandez me votën vendimtare të presidentit të senatit, një i emëruar i carit—dhe pasi guvernatori i përgjithshëm i Finlandës, Nikolay Bobrikov, kishte kërcënuar një pushtim dhe rrethim ushtarak . Ndërsa në dukje pohonte të drejtat e finlandezëve në çështjet thjesht lokale, manifesti pohoi autoritetin e shtetit në çdo dhe të gjitha çështjet që mund të konsideroheshin se "binin brenda fushëveprimit të legjislacionit të përgjithshëm të perandorisë".

Si përgjigje ndaj manifestit, u mblodh një peticion me 523.000 emra dhe një delegacion prej 500 vetësh u dërgua për t'ia dorëzuar carit. Një peticion i veçantë i quajtur Pro Finlandia që përmbante emrat e 1050 njerëzve të huaj të shquar u mblodh gjithashtu disa muaj më vonë.

Politikat e rusifikimit të miratuara përfshinin:

• Manifesti i lartpërmendur i shkurtit i vitit 1899, dekreti i perandorit Nikolla II i cili pohoi të drejtën e qeverisë perandorake për të sunduar Finlandën pa pëlqimin e organeve legjislative lokale, sipas të cilit:
  • Statusi i Kishës Ortodokse Ruse u forcua; duke përfshirë, për shembull, kriminalizimin e aktit të nënshtrimit të një pasuesi të kishës ortodokse ndaj një shërbimi kishtar luteran;
  • shtypi iu nënshtrua censurës ruse më të rreptë se më parë;
  • ushtria finlandeze iu nënshtrua rregullave ruse të shërbimit ushtarak.
• Manifesti i gjuhës i vitit 1900, një dekret i Nikollës II që e bëri rusishten gjuhën e administrimit të Finlandës (në vitin 1900, kishte rreth 8,000 rusë në të gjithë Finlandën, me një popullsi prej 2,700,000) - finlandezët e panë këtë si vendosje të rusishtes pakica përgjegjëse.
• Ligji i rekrutimit, i nënshkruar nga Nikolla II në korrik 1901, përfshinte ushtrinë finlandeze në ushtrinë perandorake dhe detyronte finlandezët të shërbenin në njësitë ruse.
• Pullat finlandeze u shfuqizuan dhe pullat ruse u bënë të vetmet të lejuara në janar 1901.
• Disa zyra të qeverisë finlandeze, të tilla si Bordet e Hekurudhave dhe Farave, morën staf të ri, rus.

Nga prilli 1903 deri në Revolucionin Rus të vitit 1905, guvernatorit të përgjithshëm iu dhanë fuqi diktatoriale. Bobrikov i përdori këto kompetenca për të shfuqizuar personalisht disa gazeta dhe për të dëbuar udhëheqës të shquar politikë finlandezë. Në qershor 1904, Eugen Schauman vrau Bobrikovin. Qeveria perandorake u përgjigj me një spastrim të kundërshtarëve të rusifikimit brenda administratës finlandeze dhe censurë më të rreptë. Megjithatë, fushata e rezistencës pasive pati gjithashtu disa suksese, veçanërisht një ndryshim de facto i ligjit të ri të rekrutimit.

Fushata e rusifikimit u pezullua dhe u kthye pjesërisht në 1905-1907 gjatë një periudhe trazirash civile në të gjithë perandorinë ruse pas disfatës ruse në Luftën Ruso-Japoneze.

Periudha e dytë e rusifikimit

Programi u rifut në vitin 1908, duke i kushtuar Finlandës shumë nga autonomia e saj dhe duke shkaktuar përsëri rezistencë të mëtejshme finlandeze, duke përfshirë lëvizjen Jäger. Gjatë viteve 1909–1917, politikanët finlandezë në Senatin e Finlandës u zëvendësuan nga oficerë të ushtrisë ruse me origjinë finlandeze, të cilët ishin zyrtarisht subjekte të Dukatit të Madh, duke krijuar të ashtuquajturin admiral-senate ose saber-senate. Rusia kërkoi pagesa më të larta për mosrekrutimin e finlandezëve (çështja sotilasmiljoonat, "miliona ushtarake"). 1910 "Ligji i procedurave legjislative të gjithë Perandorisë" hoqi shumicën e kompetencave legjislative finlandeze nga parlamenti i sapokrijuar finlandez në Dumën ruse dhe Këshillin e Shtetit. Në vitin 1912 ata miratuan "Ligjin e barazisë", i cili hapi të gjitha zyrat e qeverisë finlandeze dhe të shërbimit civil për rusët.

Shumë masa u pezulluan përsëri në 1914-1917 gjatë Luftës së Parë Botërore, por dokumentet sekrete të qeverisë të botuara në shtypin finlandez në nëntor 1914 sugjeruan që qeveria perandorake kishte ende plane për rusifikimin e plotë të Finlandës.

Vala e dytë u ndal për shkak të Revolucionit të Shkurtit në Rusi.

Përfshirja japoneze

Gjatë Luftës Ruso-Japoneze, me ndihmën financiare të Japonisë, rebelët blenë një ngarkesë me mijëra pushkë me qëllim të krijimit të një kryengritjeje dhe formimit të një shteti të pavarur. Megjithatë, anija u shkatërrua në brigjet e Finlandës dhe plani u rrëzua. Gjatë Luftës së Parë Botërore, kur Rusia dhe Japonia ishin aleatë që luftonin kundër Gjermanisë, japonezët i dorëzuan qeverisë ruse një listë të njerëzve kryesorë në lëvizjen e lirisë (tani në Luftën e Parë Botërore duke punuar me Gjermaninë Perandorake).

Shih gjithashtu

• Rusifikimi
• Manifesti i Shkurtit
• Kagal (shoqëria finlandeze)
• Rusofobia
• Rusifikimi i Bjellorusisë
• Rusifikimi i Ukrainës

Lexim më tutje

• Sergeevskii, N. D. Finland : the question of autonomy and fundamental laws (1911)
• Alenius, Kari. "Russification in Estonia and Finland Before 1917," Faravid, 2004, Vol. 28, pp 181–194
• Huxley, Steven. Constitutionalist insurgency in Finland: Finnish "passive resistance" against Russification as a case of nonmilitary struggle in the European resistance tradition (1990)
• Polvinen, Tuomo. Imperial Borderland: Bobrikov and the Attempted Russification of Finland, 1898–1904 (1995)
• Thaden, Edward C. Russification in the Baltic Provinces and Finland (1981).

Lidhje të jashtme

• The Era of Russification
• "The Gracious Manifesto of the Imperial Majesty", text of the February Manifesto of 1899 (në anglisht)
• Nicholas's Decree Limiting Finnish Autonomy, March 20, 1903 Arkivuar 19 gusht 2016 tek Wayback Machine (në anglishte)