Wikipedia

Shtëpia e Parlamentit (Maltë)

Shtëpia e Parlamentit është vendi i takimit të Parlamentit të Maltës që ndodhet në Valeta, Maltë . Ajo u ndërtua midis 2011 dhe 2015 për të hartuar nga Renzo Piano si pjesë e City Gate Project, i cili gjithashtu përfshiu ndërtimin e një City Gate të ri dhe shndërrimin e rrënojave të Operës Mbretërore në një teatër të hapur. Ndërtimi i Shtëpisë së Parlamentit gjeneroi polemikë të konsiderueshme, kryesisht për shkak të dizajnit modern të ndërtesës dhe kostos së ndërtimit, e cila arriti në rreth 90 milion €.

Nga viti 1921 deri më 1976, vendi i takimit të Parlamentit të Maltës kishte qenë Dhoma sixhade e Pallatit të Grandmasterit, në Valeta. Në 1976, ish-armatimi i të njëjtit pallat u shndërrua në një parlament të ri dhe takimet u mbajtën atje deri në hapjen e Shtëpisë së Parlamentit të ndërtuar me qëllim në 4 maj 2015.

Vendndodhja

Redakto
 
Stacioni hekurudhor i vjetër Valeta (Pritja), vitet 1880

Shtëpia e Parlamentit ndodhet në Rrugën e Republikës pranë City Gate, hyrja për në Valeta. Ndërtesa është e vendosur ngjitur me Saint James Cavalier dhe rrënojat e Royal Opera House, dhe përballë City Gate Shopping Arcade dhe Palazzo Ferreria .

 
Sheshi i Lirisë në 2005

Zona e pushtuar aktualisht nga Shtëpia e Parlamentit u ndërtua fillimisht me shtëpi, dhe më vonë Stacioni Valeta i Hekurudhës së Maltës. [1] Zona u bombardua gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe stacioni dhe ndërtesat përreth u shkatërruan në vitet 1960 si pjesë e një projekti për të rizhvilluar hyrjen në Valeta. [2] Zona u shndërrua në një hapësirë të hapur të njohur si Sheshi i Lirisë, që ishte i rrethuar nga një arkadë blerjesh. [3] Sheshi ishte fillimisht mjaft i thjeshtë dhe zakonisht përdorej si një park makinash. [4]

Megjithëse pjesa më e madhe e sheshit është ndërtuar, një pjesë e tij është ende zyrtarisht Sheshi i Lirisë, dhe tani është në një formë drejtkëndëshe. Sheshi tani mbulon këndin e Palazzo Ferreria në kolonën e parë në të gjithë parlamentin e nënshtruar, dhe në shkallët Spanjolle pranë Portës së Qytetit. [5]

Projektimi dhe ndërtimi

Redakto

Planifikimi

Redakto

Ndërtesa e Shtëpisë së Parlamentit ishte pjesë e Projektit City Gate, i cili kishte për qëllim rizhvillimin e hyrjes së Valetës. Projekti konsistonte në prishjen e Portës së katërt të Qytetit dhe Arkadës së Sheshit të Lirisë dhe ndërtimin e Portës së pestë të Qytetit dhe Shtëpinë e Parlamentit. Për më tepër, rrënojat e Shtëpisë së Operës Mbretërore u shndërruan në një teatër në ajër të hapur të njohur si Pjazza Teatru Rjal. Projekti City Gate u hartua nga arkitekti italian Renzo Piano dhe planet u zbuluan më 27 qershor 2009. [6] Korporata Rigjenerimi i Grand Harbour i pagoi Pianos 6.6 milion € për punën e tij në projekt. [7]

Ndërtimi

Redakto
 
Shtëpia e Parlamentit në ndërtim e sipër, me të dy kornizat prej çeliku dhe fasadën e gurit gëlqeror të dukshëm

Prishja e arkadave të Sheshit të Lirisë filloi në tetor 2010. [3] Punimet e gërmimit për themelet e Shtëpisë së Parlamentit filluan shpejt pasi dëmtimi ishte i plotë. [8] Në fillim të vitit 2011, plani origjinal u modifikua me zhvendosjen e një shkalle, zgjatimin e njërit prej blloqeve dhe ndryshimet në modelin e xhadesave në fasadë. [9] Ndërtimi filloi më vonë atë vit, [10] dhe korniza prej çeliku e strukturës ishte përfunduar në fillim të vitit 2012. Në këtë pikë, ai filloi të mbulohej me gurë gëlqerorë të cilët ishin guruar në Gozo dhe të pritej në forma specifike në Itali, përpara se të dërgohej përsëri në Maltë. [11] Midis 120 dhe 150 punëtorë ishin në vendin e ndërtimit çdo ditë, [12] dhe kushtoi më shumë se 90 milion € për t'u ndërtuar.

Data e përfundimit të projektit fillimisht u dha në nëntor 2012 [8] ose në fillim të vitit 2013. [3] Data e vlerësuar e përfundimit u zgjat në Shtator 2013, [12] dhe më vonë në Shtator 2014. Kontraktorët nuk arritën të përmbushnin afatet, dhe ndërtesa ende nuk ishte e përfunduar deri në fund të vitit 2014. [13] Ajo mbaroi përfundimisht në 2015. [14]

Inaugurimi

Redakto

Shtëpia e Parlamentit u përurua zyrtarisht nga Presidentja Marie Louise Coleiro Preca më 4 maj 2015. Anëtarët e Parlamentit dhe të ftuar të tjerë u mblodhën në dhomën e vjetër në Pallatin e Grandmasterit dhe ecën drejt ndërtesës së re të shoqëruar nga banda e forcës policore. Coleiro Preca e quajti inaugurimin e Shtëpisë së Parlamentit "një moment historik në historinë parlamentare të Maltës", pasi kjo është ndërtesa e parë parlamentare e ndërtuar me qëllim në Maltë. Seanca e parë u mbajt më vonë të njëjtën ditë. [14]

Shumica e ndërtesës është mbyllur për arsye sigurie, [15] por një ekspozitë e përhershme në katin përdhes është e hapur për publikun. [16]

Më 1 gusht 2015, Piano vizitoi Sallën e Parlamentit për herë të parë që nga përurimi i saj. [17]

Pritja kritike

Redakto

Ndërtesa e Shtëpisë së Parlamentit, së bashku me pjesën tjetër të projektit City Gate, ishte e diskutueshme. [18] [19] Kritikët e konsideruan atë si një projekt të panevojshëm, duke propozuar të restauronte Fort Saint Elmo ose një nga pallatet e mëdha të shkatërruara në qytet dhe ta shndërronte atë në një ndërtesë parlamentare. [20] Disa argumentuan se sheshi nuk duhej të ishte ndërtuar pasi ishte një nga pak hapësirat e hapura në Valeta. Të tjerët sulmuan vetë modelin modern të strukturës, [21] përfshirë deputetin e Punës Carmelo Abela, i cili e quajti Shtëpinë e Parlamentit "një ndërtesë të shëmtuar të ndërtuar mbi bazamente ". [22]

Projektimi i ndërtesës, veçanërisht sistemi i veshjes, [23] u krahasua me një pëllumbeshë [24] ose në një rende djathi [25] nga publiku i gjerë. Veshja synonte të përfaqësonte në të vërtetë mjaltin pasi emri i Maltës rrjedh nga Melite që do të thotë mjaltë . [26] Dizajni ultramodern që vjen në kontrast me pjesën tjetër të Valetës ka arritur deri në UNESCO duke vënë në dyshim titullin e qytetit si një Trashëgimi Botërore . [27] [28] [29] Në vitin 2015, ndërtesa u përfshi në listën e The Telegraph të " ndërtesave të reja më të mira (dhe më të këqija) në botë", megjithëse gazeta nuk deklaroi se në cilën kategori ra ndërtesa. [30] [31]

Struktura

Redakto

Shtëpia e Parlamentit përbëhet nga dy blloqe të lidhura së bashku me urat, njëra prej të cilave strehon dhomën e parlamentit. Të dy blloqet janë të ndara në mënyrë që të mos errësojnë pamjet e Saint James Cavalier nga Rruga e Republikës. Secili bllok ka tre kate. [12] Struktura përbëhet nga një kornizë çeliku e veshur me gur gëlqeror Gozitan. [11] [32] Pllakat e gurit janë gdhendur në një mënyrë të tillë që ato duket se janë gërryer nga natyra. [33]

Referime

Redakto
  1. ^ "Valletta Station". maltarailway.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2014.
  2. ^ Attard, Chris (24 gusht 2008). "The gate triumphant". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
  3. ^ a b c "Demolition of Freedom Square arcade starts...and stops". Times of Malta (në anglisht). 4 tetor 2010. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2016. Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "tom2010-10-04" defined multiple times with different content
  4. ^ 2010 Revisions to the Grand Harbour Local Plan of 2002 (Valletta) (në anglisht). Marsa, Malta|Marsa: Malta Environment and Planning Authority|MEPA. mars 2010. fq. 5–6. ISBN 9789995726058. Arkivuar nga origjinali më 9 tetor 2015.
  5. ^ "Kordin Road named after Dom Mintoff; Gaddafi 'loses' gardens in Paola – The Malta Independent". www.independent.com.mt (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2 shtator 2016. Marrë më 21 maj 2017.
  6. ^ "Revealed: the new face of Valletta". Times of Malta (në anglisht). 27 qershor 2009. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2016.
  7. ^ Vella, Matthew (14 nëntor 2010). "Renzo Piano's designs for Valletta cost €6.6 million". Malta Today (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
  8. ^ a b Galea Debono, Fiona (6 tetor 2010). "Freedom Square arcades come crumbling down". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "tom2010-10-06" defined multiple times with different content
  9. ^ "Changes to new Parliament House approved". Times of Malta (në anglisht). 14 janar 2011. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
  10. ^ "The road to the new parliament building – in pictures". [Times of Malta (në anglisht). 4 maj 2015. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
  11. ^ a b Galea Debono, Fiona (6 shkurt 2012). "Maltese stone, 'Spanish' steps". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "tom2012-02-06" defined multiple times with different content
  12. ^ a b c Dalli, Miriam (10 maj 2013). "Sneak preview of new Parliament building". Malta Today (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "maltatoday2013-05-10" defined multiple times with different content
  13. ^ "Parliament House project delayed, Speaker says MPs have no choice but to continue to meet in old chamber". Times of Malta (në anglisht). 1 tetor 2014. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2016.
  14. ^ a b "Parliament House inaugurated, holds first sitting: 'A milestone in Malta's parliamentary history' – President". Times of Malta (në anglisht). 4 maj 2015. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "auto" defined multiple times with different content
  15. ^ "New Parliament building to be closed off for security reasons, police 'not happy' by proximity of 'monti'". Times of Malta (në anglisht). 27 prill 2015. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2016.
  16. ^ Micallef, Keith (28 prill 2015). "Police may allow limited access to certain parts of new Parliament building". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2016.
  17. ^ "Renzo Piano visits his masterpiece". Times of Malta (në anglisht). 1 gusht 2015. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
  18. ^ Maitland, Robert (2014). Tourism in National Capitals and Global Change (në anglisht). Routledge. fq. 135–142. ISBN 9781317850076. Arkivuar nga origjinali më 22 shkurt 2021. Marrë më 16 shtator 2020.
  19. ^ Galea, Martin (1 gusht 2009). "Plans for Valletta's City Gate". Din l-Art Ħelwa (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 25 mars 2016.
  20. ^ Galea, Vincent (11 prill 2013). "Parliament at St Elmo". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 27 qershor 2013.
  21. ^ Vassallo, Bernard (11 prill 2010). "Renzo Piano's plans are a flop". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
  22. ^ Squires, Nick (8 maj 2010). "Maltese anger at plans to rebuild Valletta". The Daily Telegraph|The Telegraph (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 gusht 2015.
  23. ^ Said, Edward (tetor 2009). "More Heritage Threatened" (PDF). The Architect (në anglisht). fq. 14. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 21 qershor 2015.
  24. ^ Vassallo, Raphael (17 shkurt 2015). "The cost of 'culture'". Malta Today (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2016.
  25. ^ Zammit Tabona, Kenneth (13 gusht 2013). "Cheese graters, pharaohs". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 korrik 2016.
  26. ^ Vella, Godwin (2016). Valletta 1566: Melita Renascens (në anglisht). Heritage Malta. fq. 99. ISBN 9789993257387. Arkivuar nga origjinali më 22 shkurt 2021. Marrë më 16 shtator 2020.
  27. ^ Rix, Juliet (2015). Malta and Gozo (në anglisht). Bradt Travel Guides. fq. 118. ISBN 9781784770259.
  28. ^ Cooke, Patrick (22 korrik 2013). "Unesco to probe City Gate project". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
  29. ^ Rudolf, Uwe Jens (2018). Historical Dictionary of Malta (në anglisht). fq. 276. ISBN 9781538119181. Arkivuar nga origjinali më 22 shkurt 2021. Marrë më 16 shtator 2020.
  30. ^ "The world's best (and worst) new buildings of 2015". Telegraph Media Group|The Telegraph (në anglisht). 22 dhjetor 2015. Arkivuar nga origjinali më 31 korrik 2016.
  31. ^ "New parliament among Telegraph's best and worst buildings of 2015". Times of Malta (në anglisht). 22 dhjetor 2015. Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2015.
  32. ^ "Valletta City Gate – La Valletta (M)" (PDF). Casabella (në italisht). janar 2015. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 6 maj 2016.
  33. ^ Calleja, Claudia (15 janar 2011). "Louvers for new Parliament building". Times of Malta (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Shtëpia_e_Parlamentit_(Maltë)&oldid=2479216"