Valeta
Valeta (maltezisht Valletta) është njësia administrative dhe kryeqyteti i Maltës. E vendosur në ishullin kryesor, midis Portit Marsamxett në perëndim dhe Portit të Madh në lindje, popullsia e tij brenda kufijve administrativë në 2014 ishte 6,444. Sipas të dhënave të vitit 2020 nga Eurostat, Zona Funksionale Urbane dhe rajoni metropolitane mbulon të gjithë ishullin dhe ka një popullsi prej 480 134 banorësh.[1] Valeta është kryeqyteti më jugor i Evropës dhe me vetëm 0.61 kilometra katrorë, është kryeqyteti më i vogël i Bashkimit Evropian.[2][3]
Valetta
Il-Belt Valletta | |
|---|---|
 | |
 Flamuri  Stema | |
| Nofka(t): Il-Belt | |
| Parimet: Qytet i ndërtuar nga zotërinj për zotërinj | |
| Lua error te Moduli:Location_map/multi te rreshti 75: Unable to find the specified location map definition: "Moduli:Location map/data/Malta" does not exist. | |
| Koordinatat: 35°53′54″N 14°30′45″E / 35.89833°N 14.51250°ECoordinates: 35°53′54″N 14°30′45″E / 35.89833°N 14.51250°E | |
| Vendi | Malta |
| Themelimi | 28 mars 1566 |
| Kryeqytet | 18 mars 1571 |
| Themeluar nga | Jean de Parisot Valette |
| Kufijtë | Floriana |
| Qeveria | |
| • Kryetari | Alfred Zammit (PL) |
| Sipërfaqja | |
| • Këshillë lokal | 0,61 km2 (20 sq mi) |
| • Sipërfaqe urbane | 256 km2 (100 sq mi) |
| Lartësia mbidetare | 56 m (180 ft) |
| Popullsia (janar 2019) | |
| • Këshillë lokal | 5.827 |
| • Dendësia | 0.096/km2 (025/sq mi) |
| • Sipërfaqja urbane | 480.134[1] |
| Zona kohore | UTC+1 (CET) |
| • Verës (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Kodi postar | VLT |
| Kodi i telefonimit | 356 |
| Kodi ISO 3166 | MT-60 |
| Shenjtorët mbrojtës | Shën Dominic Zonja jonë e Malit Karmel Shën Pali Shën Agostini |
| Dita e festës | 3 gusht 10 shkurt |
| Faqja zyrtare | www |
Ndërtesat e shekullit të 16-të të Valettës u ndërtuan nga Knights Hospitaller. Qyteti u emërua pas Jean Parisot de Valette, i cili arriti të mbronte ishullin nga një pushtim osman gjatë Rrethimit të Madh të Maltës. Qyteti ka karakter barok, me elementë të arkitekturës manieriste, neoklasike dhe moderne, megjithëse Lufta e Dytë Botërore la plagë të mëdha në qytet, veçanërisht shkatërrimi i Shtëpisë së Operës Mbretërore. Qyteti u njoh zyrtarisht si një vend i Trashëgimisë Botërore nga UNESCO në vitin 1980.[4] Sot, me 320 monumente, është një nga zonat me monumente më të dendura në botë.[4] Ndonjëherë quhet një "muze në ajër të hapur".[5] Valeta u zgjodh Kryeqyteti Evropian i Kulturës 2018. Valeta është gjithashtu qyteti më me diell në Evropë.[6][7]
Qyteti shquhet për fortifikimet e tij së bashku me bukurinë e pallateve, kopshteve dhe kishave barok.
ReferimeRedakto
- ^ a b "Population on 1 January by age groups and sex – functional urban areas". Eurostat (në anglisht). Marrë më 5 mars 2022.
- ^ "The 10 Smallest Countries in Europe". World Atlas (në anglisht).
- ^ "History of Valletta - Story About Valletta - Interesting Facts". www.visitmalta.com (në anglisht). Marrë më 2020-02-29.
- ^ a b "City of Valletta". UNESCO World Heritage List (në anglisht). Marrë më 18 korrik 2015.
- ^ Valletta (Malta) – The Complete Overview of Malta’s Capital City – maltauncovered.com
- ^ Valletta is crowned the sunniest city in Europe – bay.com.mt, 2016
- ^ Sunniest Cities in Europe – currentresults.com, 2016
Lidhje të jashtmeRedakto
|
Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Maltës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë. |