Siamangu
Siamangu (Symphalangus syndactylus) është një lloj giboni qimezi që qëndron në pemë dhe jeton në pyjet e Indonezisë, Malajzisë dhe Tajlandës . Krahasuar me gibonët, siamangu mund të jetë sa dyfishi i madhësisë së gibonëve, duke arritur në 1 m (3.3 ft) lartësi dhe peshon deri në 14 kg (31 lb). Kjo është specia e vetme e gjinisë Symphalangus.
Tiparet që e dallojnë siamangun nga gibonët e tjerë janë: dy gishtërinj në secilën këmbë, gishti i dytë dhe i tretë, të cilët bashkohen pjesërisht nga një membranë, prandaj emri specifik syndactylus, nga greqishtja e lashtë σύν, diell-, "me" + δάκτυλος, daktulos, "gisht" dhe tipari i dytë është qeska e fytit, që gjendet te meshkujt dhe femrat e specieve. Ajo mund të fryhet në madhësinë e kokës së siamangut, duke e lejuar atë të lëshojë tinguj me zë të lartë.
Ekzistojnë dy nënspecie të siamangut, të cilët janësiamangu Sumatran (S. s. Syndactylus ) dhe siamangu i Malajzisë ( S. s. Continentis, në gadishullin Malaj). [1] Siamangu jeton afër gibonëve të tjerë dhe qëndron midis intervalit të kombinuar të gibonit të shkathët dhe gibonit lar.
Siamangu mund të jetojë rreth 40 vjet i izoluar. [2]
Me tregtinë e paligjshme të kafshëve të egra si kafshë shtëpiake, edhe siamangu është në kërcënim të tij dhe po humbin habitatet në Indonezi dhe Malajzi. Industria e prodhimit të vajit të palmës po pastron pellgjet e mëdha të pyjeve, duke zvogëluar habitatin e siamangut, së bashku me ato të specieve të tjera, të tilla si tigri Sumatran .
Përshkrimi
Redakto
Siamangu ka qime të gjatë, të dendur dhe të ashpër, e cila është më e errët krahasuar me qimen e majmunit gibon. Krahët e gjatë dhe gallagan të majmunit janë më të gjatë se këmbët. Gjatësia mesatare e një siamangu është 90 cm; më i madhi që ata kanë rritur ndonjëherë është 150 cm. Fytyra e tij është e madhe, pa qime dhe me mustaqe të holla.
Shpërndarja dhe habitati
RedaktoSiamangu banon në pyjet e ishullit Sumatra dhe Gadishullit Malaj. Ai është përhapur gjerësisht në pyjet e ultësirës të pyjeve malore, madje edhe pyjet me shi, dhe mund të gjenden në lartësi deri në 3800 m. [3] Jeton në grupe deri në gjashtë individë (katër individë mesatarisht) me një sipërfaqe mesatare prej 23 hektarësh. [4] Hapësirat e tyre ditore janë dukshëm më të vogla se ato të specieve simpatike Hylobates, shpesh më pak se 1km [3] Tingujt që ata prodhojnë trazojnë heshtjen e pyllit në mëngjes herët pas tingujve të majmunëve, gibonit të shkathët dhe gibonit lar. Siamangët në Sumatra dhe Gadishullin Malaj janë të ngjashëm në dukje, por sjelljet e tyre ndryshojnë midis dy popullatave.
Kërcënimet dhe ruajtja
RedaktoSi një primat që jeton në pemë, mbijetesa e të cilit varet absolutisht nga pylli, siamangu përballet me presionin e popullsisë për shkak të humbjes së habitatit, [5] gjuetisë pa leje. [6] [7]
Humbja e habitatit
Redakto
Një kërcënim i madh për siamangun është copëtimi i habitateve për shkak të plantacioneve, zjarrit në pyje, prerjeve ilegale, shkeljeve dhe zhvillimit njerëzor. Së pari, plantacionet me vaj palme kanë zvogëluar zona të mëdha të habitatit të siamangut gjatë dekadave të fundit. Që nga viti 2002, 107,000 km 2 palmat e vajit janë mbjellë, [8] që ka zëvendësuar shumë pyje shiu në Indonezi dhe Malajzi, aty ku fillimisht jetonte siamangu. Së dyti, në dekadën e dytë të shekullit 21, pyjet në gadishullin Malaj janë shkatërruar për shkak të prerjeve të paligjshme. Gjashtëmbëdhjetë nga 37 rezervat e përhershme të pyjeve në Kelantan, në gadishullin Malaj, ku jetojnë shumica e siamangëve, janë shkelur nga sharrëxhinj të paligjshëm. [9] Së treti, shkeljet e pyjeve ndryshojnë mbulesën pyjore në tokë të kultivuar; për shembull, rritja e çmimit të kafesë në 1998 inkurajoi njerëzit në Sumatra të zëvendësonin pyllin me plantacione kafeje. [10] Së katërti, zhvillimi në shumë zona kërkon infrastrukturë, të tilla si rrugët, të cilat tani ndajnë zonat e ruajtjes dhe kanë shkaktuar copëtimin e pyjeve.
Gjuetia pa leje
RedaktoNdryshe nga pjesët e tjera të Azisë, primatët nuk gjuhen për mishin e tyre në Indonezi. Ata gjuhen për tregti të paligjshme si kafshë shtëpiake, kryesisht preferohen siamangët e vegjël. Gjuetarët shpesh vrasin nënat së pari, pasi që femrat siamang janë shumë mbrojtëse ndaj foshnjave të tyre dhe heqja e foshnjës pa vrarë më parë nënën kërkon më shumë përpjekje. Shumica e siamangëve në treg janë të vegjël, të cilat shpesh vdesin gjatë transportit. [6] [7]
Konservimi
RedaktoSiamangu mund të gjendet në të paktën 11 zona të mbrojtura:
- Indonezia
- Parku Kombëtar Bukit Barisan Selatan
- Parku Kombëtar Gunung Leuser
- Parku Kombëtar Kerinci Seblat
- Rezervat i jetës së egër Langkat Barat
- Parku Kombëtar Way Kambas
- Malajzia
- Frazer's Hill Reserve
- Rezervat pyjor Gunong Besout
- Rezerva e kafshëve të egra Krau
- Rezervë për jetën e egër Ulu Gombak
- Tajlanda
- Shenjtërorja e jetës së egër Hala Bala [11]
Referime
Redakto- ^ Geissmann, Thomas. "Gibbon Systematics and Species Identification". Marrë më 2006-04-13.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gron KJ. 2008 May 20.
- ^ a b Rowe, Noel. (1996) "Pictorial Guide to the Living Primates" Charlestown, RI: Pagonia Press
- ^ O'Brien, T. G.; M. F. Kinnaird; A. Nurcahyo; M. Prasetyaningrum; Dan M. Iqbal (2003). "Fire, demography and persistence of siamangs (Symphalangus syndactylus: Hylobatidae) in a Sumatran rainforest". Animal Conservation. 6 (2): 115. doi:10.1017/S1367943003003159.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ O'Brien, T.G.; M.F. Kinnaird; A. Nurcahyo; M. Iqbal; M. Rusmanto (2004). "Abundance and Distribution of Sympatric Gibbons in a Threatened Sumatran Rainforest". International Journal of Primatology. 25 (2): 267–284. doi:10.1023/B:IJOP.0000019152.83883.1c.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)O'Brien, T.G.; M.F. Kinnaird; A. Nurcahyo; M. Iqbal & M. Rusmanto (2004). - ^ a b Nijman, V. (2005).
- ^ a b Nursahid, R. and Bakdiantoro, H. (2005).
- ^ Palmer, C. E. The Extent and Causes of Illegal Logging: An Analysis of a Major Cause of Tropical Deforestation in Indonesia.
- ^ "Illegal logging detected in 16 Kelantan forest reserves". malaymail.com. Malay Mail. 7 dhjetor 2020. Marrë më 17 janar 2021.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Kinnaird, M.F.; Sanderson, E.W.; O'Brien, T.G.; Wibisono, H.T.; Woolmer, G. (2003). "Deforestation trends in a tropical landscape and implications for endangered mammals". Conservation Biology. 17: 245–257. doi:10.1046/j.1523-1739.2003.02040.x.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Nijman, V.; Geissmann, T.; Traeholt, C.; Roos, C.; Nowak, M.G. (2020).