Paul Morphy: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 54:
Morphy dha ekspozita të shumta të njëkohshme si në Angli ashtu edhe në Francë, ndonjëherë me sy të lidhur, në të cilat ai luante rregullisht dhe mundi tetë kundërshtarë në të njëjtën kohë.{{sfn|Lawson|2010|pp=113–116,128–134,199}}
===Tërheqja nga shahu dhe jeta e mëvonshme===
Pasi u kthye në shtëpi në 1859, Morphy synonte të fillonte një karrierë në drejtësi. Ai nuk pushoi menjëherë së luajturi shah serioz; në një vizitë në Kubë në 1864, ai luajti një sërë lojërash me lojtarët kryesorë të atij vendi, duke përfshirë [[Celso Golmayo]], kampionin, të gjitha në mosmarrëveshje të një kalorësi. Për pjesën tjetër të jetës së tij, Morphy nuk do të konkurronte në një turne tjetër apo ndeshje serioze pa shanse, një kusht që ai do ta theksonte vazhdimisht.{{sfn|Lawson|2010|pp=272, 290-294, 300}}
Morphy ishte vonë për të filluar karrierën e tij si avokat,{{sfn|Lawson|2010|pp=251, 294-298}} duke mos e bërë këtë në kohën kur shpërtheu [[Lufta Civile Amerikane]] më 1861. Vëllai i tij Edward ishte bashkuar me ushtrinë e [[Shtetet e Konfederatës së Amerikës|Konfederatës]] në fillim të luftës, ndërsa nëna e tij dhe motrat kishin emigruar në Paris.<ref>Thomas Eichorn, Karsten Müller and Rainier Knaak, ''Paul Morphy: Genius and Myth'', 2003 ChessBase, Hamburg</ref> Nuk dihet shumë për shërbimin e Luftës Civile të Morfit; David Lawson citon raportet bashkëkohore se Morphy kishte qenë për një kohë të shkurtër në stafin e [[Pierre Beauregard]], si dhe ishte parë në [[Beteja e Parë e Manassas|Betejën e Parë të Manassas]]. Lawson rrëfen gjithashtu një kujtim nga një banor i Richmondit në 1861 që e përshkruan Morphy si "një oficer në stafin e Beauregard".{{sfn|Lawson|2010|p=280}} Burime të tjera tregojnë se Beauregard e konsideronte Morphy të pakualifikuar, por se ai me të vërtetë kishte aplikuar për një pozicion stafi.<ref>{{Cite web |title=Taylor Kingston, ''Morphy: More or Less?'' |url=http://www.chesscafe.com/text/review410.pdf |language=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206213239/http://www.chesscafe.com/text/review410.pdf |archive-date=6 dhjetor 2010 |access-date=21 qershor 2010}}</ref> Gjatë luftës, ai kaloi kohë si në New Orleans ashtu edhe jashtë saj, duke kaluar kohë në [[Havana]] (1862, 1864){{sfn|Lawson|2010|pp=282-283, 293-294}}<ref>Andrés Clemente Vázquez, ''La odisea de Pablo Morphy en La Habana'', La Propaganda Literaria, Habana 1893.</ref> dhe [[Paris]] (1863).{{sfn|Lawson|2010|pp=285-291}}<ref>{{Cite book |last=Neistadt |first=Jakov |title=Shakhmaty do Steinitza |publisher=Fizkultura i sport |year=1961 |location=Moscow |pages=184 |language=ru |oclc=2821562}}</ref>
Pas luftës, Morphy mbeti i paaftë për të ndërtuar një praktikë të suksesshme juridike.{{sfn|Lawson|2010|pp=294-295, 301-303}} Sipas të dhënave, Morphy u përpoq të paktën tre herë për të hapur dhe reklamuar një zyrë avokatie, me çdo përpjekje që përfundimisht u braktis.{{sfn|Lawson|2010|pp=294-298, 301-303}} Është spekuluar se personaliteti i tij i famshëm si shahist ka punuar kundër tij, duke lënë në hije praktikën e tij në përpjekje.{{sfn|Sergeant|1916|p=25}}{{sfn|Lawson|2010|p=303}} I siguruar financiarisht falë pasurisë së familjes së tij, Morphy në thelb e kaloi pjesën tjetër të jetës së tij në përtaci. Kur u kërkua nga admiruesit që të kthehej në garat e shahut, ai refuzoi. Në vitin 1883, Morphy u takua me Wilhelm Steinitz në rrugë ndërsa Steinitz po vizitonte New Orleans, por nuk pranoi të diskutonte shahun me të.{{sfn|Lawson|2010|pp=322–323}}
Në përputhje me ndjenjën mbizotëruese të kohës, Morphy e vlerësonte shahun vetëm si një aktivitet amator, duke e konsideruar lojën të padenjë për t'u ndjekur si një profesion serioz.{{sfn|Sergeant|1957|pp=23,29}}
Duke filluar rreth vitit 1875, Morphy tregoi shenja të një kompleksi persekutimi; ka paditur kunatin p.sh dhe ka tentuar të provokojë një duel me një shok. Miku i tij më i mirë Charles Maurian vuri në dukje në disa letra se Morphy ishte "i çmendur" dhe "jo i duhur mendërisht". Në 1875, nëna, vëllai dhe një mik i tij u përpoqën ta pranonin në një sanitar katolik, por Morfi ishte aq mirë në gjendje të argumentonte për të drejtat dhe shëndetin e tij saqë e larguan.{{sfn|Lawson|2010|pp=303-307}}
===Vdekja===
Pasditen e 10 korrikut 1884, Morphy u gjet i vdekur në vaskën e tij në New Orleans në moshën 47-vjeçare. Sipas autopsisë, Morphy kishte pësuar një goditje të shkaktuar nga hyrja në ujë të ftohtë pas një shëtitje të gjatë në vapën e mesditës.<ref name="Times Democrat">{{Cite web |title=Obituary in the ''Times Democrat'' 1884 |url=http://www.chess.com/blog/batgirl/charles-de-maurians-obituary-of-paul-morphy |language=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222162605/http://www.chess.com/blog/batgirl/charles-de-maurians-obituary-of-paul-morphy |archive-date=22 shkurt 2015 |access-date=4 korrik 2013}}</ref> Një katolik i përjetshëm, Morphy u varros në varrin familjar në [[Saint Louis Cemetery]] No. 1, New Orleans, Louisiana.<ref>{{Cite web |author=Louisiana Digital Library |date=December 13, 2020 |title=Tomb of Paul Morphy in St. Louis Cemetery #1, New Orleans Louisiana in the 1930s |url=https://louisianadigitallibrary.org/islandora/object/state-lwp%3A3232 |language=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230407035237/https://louisianadigitallibrary.org/islandora/object/state-lwp:3232 |archive-date=7 prill 2023 |access-date=13 dhjetor 2020 |publisher=Louisiana Works Progress Administration of Louisiana}}</ref>
==Shënime==
| |||