Prenk Jakova: Dallime mes rishikimesh

[[Kompozitor]] i shquar dhe themeluesi i gjinisë së operas kombëtare shqiptare, me dy veprat e tij ''"[[Skënderbeu|Gjergj Kastrioti-Skënderbeu]]"'' dhe ''"[[Mrika]]"'' . Kjo e fundit ishte opera e parë në historinë e artit muzikor shqiptar, të cilën Prenk Jakova e shkroi në bashkpunimbashkëpunim me libretistin [[Llazar Siliqi]] dhe regjisorin e njohur shkodran [[Andrea Skanjeti]], e që u vu në skenën e teatrit "Migjeni" të Shkodrës.

Opera e dytë e Prenk Jakovës ''"Gjergj Kastrioti-Skënderbeu"'' u prit shumë miremirë nga kolegët e dashamirësit e artit, që në shfaqjen e tij të parë në [[Tiranë]], por kritika zyrtare mediokrremediokre me qëllime keqdashëse e tundoi mjaft kompozitorin, i cili u detyrua të ripunojë disa pjesë. GjithësesiGjithsesi vepra ''"Gjergj Kastrioti-Skënderbeu"'' ishte shumë memë solide se ''"Mrika"'' e cila vuante fatkeqësinë e subjektit edhe tematikës së artit skematik, ku duhet të frynte patjetër era revolucionare e kohës së absurditetit.

Prenk Jakova ishte një kompozitor që shkroi me sukses romanca, kantata dhe këngë. Këngët e tij ''"Syrin tek qershia"'' dhe ''"Margjelo"'' janë shumë të njohura dhe për shkak të pupullaritetitpopullaritetit që gëzojnë shumë kush i indentifikonidentifikon si këngë popullore shkodrane.

Prenk Jakova ështëu lindurlind në vitin [[1917]] në familienfamiljen e patriotit të njohur shkodran [[Kol Ded Jakova]], i cili ka qenë ndër organizatorët e mbrojtjes së kufinjvekufijve kombëtarë nga agresioni jugosllav në Luftën e [[Koplik]]ut, në vitin [[1920]].

Që në moshë të re, Prenka mori pjesë në jetën artistike muzikore të qytetit. Këtu ai bëri shkollën e parë të artit. Doli mësues dhe shkoi të japë mësim në shkollat e fshatrave të Shkodrës dhe të MirëditësMirditës por nga të shkruarit e veprave muzikore nuk u nda asnjëherë.

Ndërkohë i vëllai i Prenkës që ishte nenë moshë të re, gjatë luftësLuftës së dytëDytë botëroreBotërore, mori pjesë në lëvizjen shqiptare nacionaliste, dhe me ardhjen në pushtet të komunistëve u detyrua të merrte malet. Për shkak të vëllait, i cili kërkohej, komunistët arrestojnë Prenk Jakovën dhe e mbajnë disa kohë burgjeve. Ndërsa Prenka, që nuk kishte ushtruar kurrfarë veprimtarie vecveç detyrës së tij si mësues, lirohet shpejt nga burgu, fati i të vëllait do të ishte tepër tragjik. Kapet nga komunistët dhe pushkatohet pa mëshirë.

Prenk Jakova ishte një artist i madh, që megjithë tragjedinë, dhe dhembjen që kishte, arriti të mbijetonte dhe të shkruante duke iu imponuar rregjimitregjimit monist me forcën e gjenisë së tij.

Megjithë karrierën e tij të suksesëshmesuksesshme artistike, për të cilën fitoi respekt e admirim nga artdashësit shkodranë, fundi i Prenkës do të ishte disi i ngjashëm me atë të vëllait të ekzekutuar, sepse duke mos e duruar dot mjedisin përreth tij, duke e parë vehten në një gjendje pesimizmi të pashpresë, ai zgjodhi rrugenrrugën e vetvrasjes, pikërisht në Shtëpinë e Kulturës në [[Shkodër]], pikërisht në atë institucion ku ai kishte punuar e shkruar një jetë të tërë.

Pas suksesit të madh që u arrit me vënien në skenë të operas së parë shqiptare "Mrika", gjatë një vizite që bëri në qytetin e Shkodrës [[Enver Hoxha]], u takua me Prenkën dhe i tha atij se i kishte premtuar për të bërë dhe një opera tjetër për Skënderbeun. Një nga funksionarët e lartë të qytetit të Shkodrës, i cili ka qenë prezentë në atë bisedë të Prenkës me Enver Hoxhën, dëshmon: Pas atyre fjalëve të Enver Hoxhës, Prenka iu përgjigj: "Po mor shoku Enver, por puna e operas nuk është si bukët që i fut kur të duash në furrë". Pas përgjigjiespërgjigjes së Prenkës, Enver Hoxha filloi të qeshte dhe dha porosi që t'i plotësoheshin të gjitha kushtet Prenkës, me qëllim që ai të vinte në skenë operën "Skënderbeu", kujton ish funksionari i lartë lidhur me bisedën e Enver Hoxhës me Prenkë Jakovën. Pas atij takimi, Prenka iu vu punës duke punuar nga mëngjezimëngjesi deri në orët e vona të natës, për të realizuar atë që i kishte vënë si detyrë Enver Hoxha.

Ai e shkroi të gjithë muzikën e operas "Skënderbeu" dhe për disa muaj me rradhëradhë u muar vetëm me ndarjen e muzikës turke nga ajo arabe, gjë e cila deri në atë kohë konfondohej nga shumë kompozitorë. Kur e përfundoi muzikën e saj dhe e solli për miratim në Tiranë, Prenkës i nxorrënnxorën shumë pengesa dhe ata që ishin nhgarkuarngarkuar për shikimin e saj, i kërkonin të shkurtonte disa pjesë që sipas tyre stononin. Prenka refuzonte në mënyrë kategorike për ta bërë atë gjë dhe i vetmi që i doli në mbrojtje ishte Fadil Paçrami, i cili në atë kohë kishte dalë hapur kundër metodave të vjetra e konservatorizmit.

Ndonëse opera "Skënderbeu" u shaqshfaq dhe pati sukses të madh, e Prenka pati përgëzime edhe nga Enver Hoxha, peripecitë për realizimin e saj lanë gjurmë të thella në gjëndjengjendjen shpirtroreshpirtërore të Prenkës. Kjo gjë ndodhte në një kohë, kur Prenka kishte nënën e tij të paralizuar në shtëpi, gjë e cila ia rëndoi së tepërmi gjëndjengjendjen e tij nervore. Nisur nga këto strese që iu paraqitën, më 16 shtator të vitit 1969, kompozitori i famshëm Prenk Jakova i dha fund jetës së tij në mënyrë tragjike, duke u hedhur nga kati i dytë i Shtëpisë së Kulturës.. Në varrimin e tij mori pjesë i gjithë populli i Shkodrës, kurse nga Tirana u dërgua vetëm Sekretari i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve.

I vetmi favor që iu bë atij nga shteti komunist ditën e varrimit, ishte dhënia e lejes që ai të varrosej nën tingujt e bandës muzikore të qytetit, të cilën ai e kishte shkruar vetë katër dekada më parë. VeprimtarinëVeprimtaria muzikore që la Prenk Jakova, është shumë e pasur e konsiston në dhjetradhjetëra vepra vokale, këngë korale të përpunuara, pjesë orkestrale e korale, pjesë për bandë, muzkëmuzikë filmash e deri tek operetat e operat. Nisur nga viuortizitetivirtuoziteti i tij dhe veprat e larmishme muzikore, Prenk Jakova konsiderohet si një nga kollosëtkolosët më të mëdhejmëdhenj të muzikës shqiptare për të gjitha kohratkohërat.