|
[[Figura:Montenegro municipalities.png|right|thumb|200px|Njësitë administrative në Mal të Zi]]
[[Mali i Zi]] ka një sistem administrativ të përbërë nga 2122 njësi territoriale të quajtura komuna (mal. ''[[opština]]'') dhe dy bashkësikomuna kadastrashurbane si njësi të kryeqytetit (''gradska opština''). Në të drejtat dhe obligimet e administrates komunale hynë punët lokale të ngjashme me njësit admintrative të këtj niveli në Ballkan.
Lista e komunave (''emri zyrtar'' në kllapa):
Në të drejtat dhe obligimet e administrates komunale hynë punët lokale të ngjashme me njësit admintrative të këtj niveli në Ballkan.
* [[Komuna e Andrijevicës]]
* [[Komuna Berane|Komuna e Beranës]]
* [[Komuna e Bellopojës|Komuna e Bjello Polës]]
* [[Komuna e Budvës]]
* [[Komuna e Cetinjës]] (''Kryeqyteti i Vjetër Mbretëror'' Cetinja)
* [[Komuna Danilovgradi|Komuna e Danillovgradit]]
* [[Komuna e Herceg Novit]]
* [[Komuna Kolashini|Komuna e Kollashinit]]
* [[Komuna e Kotorrit]]
* [[Komuna e Mojkovacit]]
* [[Komuna e Nikshiqit]]
* [[Komuna Petnjica|Komuna e Petnjicës]]
* [[Komuna e Plavës]]
* [[Komuna Pluzhina|Komuna e Plluzhinës]]
* [[Komuna e Plevlës]]
* [[Komuna e Podgoricës]] (''Kryeqyteti'' Podgorica)
** [[Gollubovci|Komuna urbane e Gollubovcit]]
** [[Tuzi|Komuna urbane e Tuzit]]
* [[Komuna e Rozhajës]]
* [[Komuna e Shavnikut]]
* [[Komuna e Tivarit]]
* [[Komuna e Tivatit]]
* [[Komuna e Ulqinit]]
* [[Komuna e Zhabjakut|Komuna e Zhablakut]]
== Historia ==
[[1945]]: Mali i Zi është ndarë në 3 qytete: Nikshiq, Podoricë dhe Cetinjë (që kanë pasur statusin e ''Këshillit qarkor kombëtar'', 17 qarqe dhe 294 ''këshille vendore kombëtare'' dhe ''këshille vendore qytetare kombëtare'' që janë pjesë përbërëse e qarqeve.
[[1946]]: Numri i qarqeve u zvogëlua në 14, kurse numri i 'këshillëve vendore kombëtare'' dhe ''këshilleve vendore qytetare kombëtare'' në 180.
== Politika ==
[[1947]]: Numri i qyteteve u rrit në 4 (u shtua Plevla), numri i qarqeve u zvogëlua në 13, kurse kurse numri i ''këshillëve vendore kombëtare'' dhe ''këshilleve vendore qytetare kombëtare'' në 145.
== Gjeografa ==
=== Njësitë administrative === ▼[[1948]]: Janë hequr 7 ''këshille vendore kombëtare'' dhe janë formuar 2 të rinjë.
[[1949]]: Nurmri i ''këshillëve vendore kombëtare'' u zvogëlua për 3 dhe 8 vendbanime fituan statusin e ''Qytetit nën përbërjen e qarkut''.
[[1951]]: Të gjithë qytetet futen në përbërje të qarqeve përveç Titogradit (Podgoricës) që është jashtë qarkut si ''këshilli kombëtar i Qytetit të Titogradit'', gjithashtu hiqet 1 ''këshillë vendor kombëtar''.
[[1952]]: Riformimi i administratës në 10 qarqe dhe Qyteti i Titogradit (në rang qarku) dhe 84 komuna, ku 9 prej tyre ishin komuna urbane.
[[1955]]: Riformimi i administratës në 5 qarqe dhe 36 komuna që ishin në përbërje të tyre.
[[1957]]: Numri i komunave zvogëlohet në 28, dhe hiqen qarqet.
[[1960]]: Numri i komunave zvogëlohet në 20.
[[1990]]: Formohet Komuna e Andrijevicës, kështu numri i komunave rritet në 21.
[[2005]]: Formohen Komunat urbane të Tuzit (Malësisë) dhe Gollubovcit (Zetës).
[[2013]]: Formohet Komuna e Petnjicës, kështu numri i komunave rritet në 22.
== Statistika ==
<center>
{|class="wikitable sortable"
| 1 || [[File:CoatAN.jpg|center|x35px]] || [[Komuna e Andrijevicës|Andrijevicë]] || align=center| 283 || 17 || align=center| 5,071 || 19 || align=center| 18 || || align=center bgcolor="yellow"| Serb (61.86%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 2 || [[File:Coat of Arms of BarBeraneWeapon.png|center|x35px]] || [[Komuna e TivaritBeranes|TivarBeranë]] || align=center| 598544 || 8 10 || align=center| 4228,048305 || 47 || align=center| 7052 || || align=center bgcolor="#C41E3Ayellow"| MalazezSerb (4642.5096%) || align=center bgcolor="#C41E3Ayellow"| MalazezishtSerbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
| 3 || [[File:BeraneWeapon.png|center|x35px]] || [[Komuna e Beranes|Beranë]] || align=center| 544 || 10 || align=center| 28,305 || 7 || align=center| 52 || || align=center bgcolor="yellow"| Serb (42.96%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore ▼|-
| 43 || [[File:BijeloPoljeWeapon.png|center|x35px]] || [[Komuna e Bellopojës|Bjello Polë]] || align=center| 924 || 4 || align=center| 46,051 || 3 || align=center| 50 || || align=center bgcolor="yellow"| Serb (35.96%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 54 || [[File:Budva-grb.gif|center|x35px]] || [[Komuna e Budvës|Budvë]] || align=center| 122 || 21 || align=center| 19,218 || 11 || align=center| 157 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (48.19%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 65 || [[File:Grb-Cetinja.gif|center|x35px]] || [[Komuna e Cetinjës|Cetinjë]] || align=center| 899 || 5 || align=center| 16,657 || 13 || align=center| 19 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (90.54%) || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazezisht || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 76 || [[File:Danilovgrad_crest.png|center|x35px]] || [[Komuna Danilovgradi|Danillovgrad]] || align=center| 501 || 11 || align=center| 18,472 || 12 || align=center| 37 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (64.19%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 87 || [[File:Coat of arms of Herceg Novi.png|center|x35px]] || [[Komuna Herceg Novi|Herceg Novi]] || align=center| 235 || 19 || align=center| 30,864 || 5 || align=center| 131 || || align=center bgcolor="yellow"| Serb (48.89%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 98 || [[File:Kolasin coat.gif|center|x35px]] || [[Komuna Kolashini|Kollashin]] || align=center| 897 || 6 || align=center| 8,380 || 17 || align=center| 9 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (57.42%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 109 || [[File:Coat of Arms of Kotor.png|center|x35px]] || [[Komuna Kotori|Kotorr]] || align=center| 335 || 16 || align=center| 22,601 || 9 || align=center| 67 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (48.88%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 1110 || [[File:Coat of arms of Mojkovac.png|center|x35px]] || [[Komuna Mojkovaci|Mojkovac]] || align=center| 367 || 15 || align=center| 8,622 || 16 || align=center| 23 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (59.12%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 1211 || [[File:Niksic-Grb.gif|center|x35px]] || [[Komuna Nikshiqi|Nikshiq]] || align=center| 2,065 || 1 || align=center| 72,443 || 2 || align=center| 35 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (63.70%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 1312 || || [[Petnjicë]] || align=center| 173 || 20 || align=center| 5,665 || 18 || align=center| 34 || || align=center bgcolor="#7FFFD4"| Boshnjakë (77.53%) || align=center bgcolor="#7FFFD4"| Bosnjakisht || align=center bgcolor="#7FFFD4"| Islami
|-
| 1413 || [[File:PlavWeapon.png|center|x35px]] || [[Komuna Plava|Plavë]] || align=center| 486 || 12 || align=center| 13,108 || 15 || align=center| 27 || || align=center bgcolor="#7FFFD4"| Boshnjakë (51.90%) || align=center bgcolor="#7FFFD4"| Boshnjakisht || align="center" bgcolor="#7FFFD4" | Islami
|-
| 1514 || [[File:Pluzine coa.png|center|x35px]] || [[Komuna Pluzhina|Plluzhinë]] || align=center| 854 || 7 || align=center| 3,246 || 21 || align=center| 4 || || align=center bgcolor="yellow"| Serb (65.65%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja|| align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 1615 || [[File:Pljevlja-grb.png|center|x35px]] || [[Komuna Pljevlja|Plevlë]] || align=center| 1,346 || 3 || align=center| 30,786 || 6 || align=center| 23 || || align=center bgcolor="yellow"| Serb (57.07%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 1716 || [[File:Podgorica Coat of Arms.png|center|x45px]] || [[Komuna Podgorica|Podgoricë]] || align=center| 1,399 || 2 || align=center| 185,937 || 1 || align=center| 133 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (57.35%) || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazezisht || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 1817 || [[File:Rozaje-grb.png|center|x45px]] || [[Komuna Rozhaja|Rozhajë]] || align=center| 432 || 14 || align=center| 22,964 || 8 || align=center| 53 || || align=center bgcolor="#7FFFD4"| Boshnjakë (83.91%) || align=center bgcolor="#7FFFD4"| Bosnjakisht || align="center" bgcolor="#7FFFD4" | Islami
|-
| 1918 || [[File:SavnikWeapon.png|center|x35px]] || [[Komuna Shavniku|Shavnik]] || align=center| 553 || 9 || align=center| 2,070 || 22 || align=center| 4 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (53.82%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
▲| 319 || [[File: BeraneWeaponCoat of Arms of Bar.png|center|x35px]] || [[Komuna e BeranesTivarit| BeranëTivar]] || align=center| 544598 || 108 || align=center| 2842, 305048 || 74 || align=center| 5270 || || align=center bgcolor=" yellow#C41E3A"| SerbMalazez ( 4246. 9650%) || align=center bgcolor=" yellow#C41E3A"| SerbishtjaMalazezisht || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
|-
| 20 || [[File:TivatWeapon.png|center|x35px]] || [[Komuna Tivati|Tivat]] || align=center| 46 || 22 || align=center| 14,031 || 14 || align=center| 305 || || align=center bgcolor="#C41E3A"| Malazez (33.25%) || align=center bgcolor="yellow"| Serbishtja || align=center bgcolor="yellow"| Ortodoksi Lindore
</center>
{{reflist|group=note}}
=== ShtrirjaGjeografa gjeografike ===
=== Reliefi ===
22 komunat e Malit të Zi janë jozyrtarisht të ndara në tre rajone: Rajoni jugor (Ulqin, Tivar, Budvë, Kotorr, Tivat, Herceg Novi), Rajoni qendror (Podgoricë, Danillovgrad, Nikshiq, Cetinjë) dhe Rajoni verior (Plavë, Andrijevicë, Rozhajë, Beranë, Petnjicë, Kollashinë, Mojkovac, Bjello Polë, Zhablak, Shavnik, Plevlë, Plluzhinë).
=== Klima ===
== Shih edhe ==
▲=== *[[Njësitë administrative ===të Kosovës]]
*[[Lista e bashkive të Shqipërisë]]
== Lidhje të jashtme ==
| 