Lumi i Moravës së Binçës: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Rreshti 1:
 
'''
=== Morava e Binçes ===
'''Morava e BinçesBinçës''' është lum në [[Kosovë]]. Morava e Binçes buron në [[Malet e Karadakut]] (Malet e Zeza) në teritorinterritorin e [[Maqedoni]]sëMaqedonisë në jug të [[Vitia|Vitisë]] e në veri të [[Shkupi]]tShkupit. Dy rrjedha formojnë PrroninPërroin e Madh, i cili kur të kalon kufirin njihet si Morava e Binçes. Emrin e ka marr nga vendbanimi [[Binçë]].
 
LumiEmri Moravai vjetër emri i vjetërMoravës është Angros. Emri Morava rrjedh nga vendbanimi i vjetër që është quajtur Mur pran Vadës apo më vonë Vendi i Lekës - Velekinca e sotme. PoashtuPo ashtu fshati përmendet edhe në shkrimet e, babai të historisë, Herodotit në shekullin e V p.e.s.{{Cito}}
'''Morava e Binçes''' është lum në [[Kosovë]]. Morava e Binçes buron në [[Malet e Karadakut]] (Malet e Zeza) në teritorin e [[Maqedoni]]së në jug të [[Vitia|Vitisë]] e në veri të [[Shkupi]]t. Dy rrjedha formojnë Prronin e Madh, i cili kur të kalon kufirin njihet si Morava e Binçes. Emrin e ka marr nga vendbanimi [[Binçë]].
 
Lumi Morava e BinçesBinçës rrjedh nëpër fushenfushën e [[Anamorava|Anamoravës]] nëpër [[Velekincë]] e deri në ngushticenngushticën e [[Konçuli]]tKonçulit kalon në [[Lugina e Preshevës|Luginën e Preshevës]] ku pas 49 km gjatësi i bashkohet Morava e VogelVogël e [[Preshevë]]sPreshevës në afërsi të [[Bujanoci]]ttëBujanocit.
Lumi Morava emri i vjetër është Angros. Emri Morava rrjedh nga vendbanimi i vjetër që është quajtur Mur pran Vadës apo më vonë Vendi i Lekës - Velekinca e sotme. Poashtu fshati përmendet edhe në shkrimet e, babai të historisë, Herodotit në shekullin e V p.e.s.
 
Prej fshatit [[Pisjani|Pisjan]] nëpër Velekincë e deri te [[Dobërçani]] (Mireshi) , Morava e thellon shtratin e saj në formacione të vjetra të [[paleozoiku]]tpaleozoikut, duke formuar grykën e gjatë 16 km, të quajtur [[Gryka e Gjilanit]]. Me të dalë prek kësaj gryke , Morava zgjeron shtratin e vet në gjatësi prej 10 km. Në këtë pjesë merr degendegën e majtë Krivarekën dhe së bashku me MoravenMoravën formon Grykën e [[Konçuli]]tKonçulit dhe del në teritorinterritorin e [[Lugina e Preshevës|Luginës së Preshevës]].
Lumi Morava e Binçes rrjedh nëpër fushen e [[Anamorava|Anamoravës]] nëpër [[Velekincë]] e deri në ngushticen e [[Konçuli]]t kalon në [[Lugina e Preshevës|Luginën e Preshevës]] ku pas 49 km gjatësi i bashkohet Morava e Vogel e [[Preshevë]]s në afërsi të [[Bujanoci]]t.
 
* Morava e BinçesBinçës i takon pellgut të [[Deti i Zi|Detit të Zi]]. Bashkohet me Moravën PerendimorePerëndimore të cilat bashkohen dhe derdhen në [[Danubi|Danub]] e pastaj në [[deti i Zi|Detin e Zi]]. I tërë [[pellgu]] i Moravës së Binçës me degët e saj përfshinë sipërfaqen prej 1.156 km2
Prej fshatit [[Pisjani|Pisjan]] nëpër Velekincë e deri te [[Dobërçani]] (Mireshi) , Morava e thellon shtratin e saj në formacione të vjetra të [[paleozoiku]]t, duke formuar grykën e gjatë 16 km, të quajtur [[Gryka e Gjilanit]]. Me të dalë prek kësaj gryke , Morava zgjeron shtratin e vet në gjatësi prej 10 km. Në këtë pjesë merr degen e majtë Krivarekën dhe së bashku me Moraven formon Grykën e [[Konçuli]]t dhe del në teritorin e [[Lugina e Preshevës|Luginës së Preshevës]].
 
* '''Prurja''' mesatare mujore në Moravën e Binçës në mënyrë të theksuar fillon të rritet nëmuajinnë muajin shkurt, kur prurja është më e madhe se ajo e janarit për 2,89 m3 /sek në [[Domoroc]] dhe 356 m3/sek në [[Kërmjan]]. Krahasuar me muajin shkurt- mars kjo prurje në lokalitetin e parë është më e madhe për 2,35 m3/sek e në Kërmjan për 2,20 m3/sek, kur në këto lokalitete arrinëarrin lartësia më e madhe e prurjes, në muajin mars. Minimumi i prurjes është shënuar në muajin gusht në të dy lokalitetet. Prej maksimunmitmaksimumit të prurjeskjo e gushtit është më e vogël për më se 12 herë në Domoroc dhe 8 herë në Kërmjan. Në bazë të kësaj mund të përfundohet se në Moravën e Binçës prurja më e madhe është në mars dhe në shkurt e më e vogël në gusht dhe në shtator.
* Morava e Binçes i takon pellgut të [[Deti i Zi|Detit të Zi]]. Bashkohet me Moravën Perendimore të cilat bashkohen dhe derdhen në [[Danubi|Danub]] e pastaj në [[deti i Zi|Detin e Zi]]. I tërë [[pellgu]] i Moravës së Binçës me degët e saj përfshinë sipërfaqen prej 1.156 km2
 
• Degët e djathta të Moravës së Binçës janë lumi Letnica, Karadaku, Pisjani dhe Llapusha. Dallohen si lumenj të shkurtër, të rrëmbyeshëm, me lugina të thella dhe të ngushta, me fuqi të theksuara erozive.
* '''Prurja''' mesatare mujore në Moravën e Binçës në mënyrë të theksuar fillon të rritet nëmuajin shkurt, kur prurja është më e madhe se ajo e janarit për 2,89 m3 /sek në [[Domoroc]] dhe 356 m3/sek në [[Kërmjan]]. Krahasuar me muajin shkurt- mars kjo prurje në lokalitetin e parë është më e madhe për 2,35 m3/sek e në Kërmjan për 2,20 m3/sek, kur në këto lokalitete arrinë lartësia më e madhe e prurjes, në muajin mars. Minimumi i prurjes është shënuar në muajin gusht në të dy lokalitetet. Prej maksimunmit të prurjeskjo e gushtit është më e vogël për më se 12 herë në Domoroc dhe 8 herë në Kërmjan. Në bazë të kësaj mund të përfundohet se në Moravën e Binçës prurja më e madhe është në mars dhe në shkurt e më e vogël në gusht dhe në shtator.
 
*• Degë '''Degët e djathta'''majta të Moravës së Binçës janë lumiajo Letnicae Zhitisë, KaradakuCërrnica, PisjaniLivoqit dhe LlapushaKrivareka ( Lumi i Shtrembër). DallohenKy sii lumenjfundit dallohet shkurtër,prejrrëmbyeshëm,gjitha medegëve luginajo vetëm për nga thellagjatësia dhe prurja ngushta, por edhe me fuqimadhësitheksuarapellgut erosive.( 612 km2).
 
* Veçori e përgjithshme e degëve të Moravës së Binëës është intenzitetiintensiteti i madh i [[erozioni]]terozionit dhe procesit të [[akumulimi]]takumulimit në pjesën e poshtme të fushës së [[Gjilani]]tGjilanit. Sidomos dallohet lumi i Letnicës dhe i Përlepnicës për veprimin e roziveroziv dhe procesit të akumulimit të materialit të sjellë.
* '''Degë të majta''' të Moravës së Binçës janë ajo e Zhitisë, Cërrnica, Livoqit dhe Krivareka ( Lumi i Shtrembër). Ky i fundit dallohet prej të gjtha degëve jo vetëm për nga gjatësia dhe prurja , por edhe me madhësi të pellgut ( 612 km2).
 
* Veçori e përgjithshme e degëve të Moravës së Binëës është intenziteti i madh i [[erozioni]]t dhe procesit të [[akumulimi]]t në pjesën e poshtme të fushës së [[Gjilani]]t. Sidomos dallohet lumi i Letnicës dhe i Përlepnicës për veprimin e roziv dhe procesit të akumulimit të materialit të sjellë.
 
==Shih edhe ==