Vlera absolute: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
rregullim i sintaksës
Rreshti 1:
 
[[Image:Khoang cach tren duong thang thuc.png|thumb|Vlera absolute e nje numri mund te konsiderohet si distanca e tij nga zero-ja.]]
Në matematikë '''vlera absolute''' ose '''moduli''' |''x''| i një [[numrat real|numri real]] ''x'' është vlera jo-negative e ''x'' pa marrë në konsideratë shenjën e tij. Si rrjedhim për numrat pozitive, më të mëdhenj se zero, |''x''| = ''x'', ndërsa për numrat negative |''x''| = -''x'', dhe për numrin zero |''0''| = 0. Në boshtin numerik vlera absolute e një numri mund të konsiderohet si largësia e tij nga zeroja.
 
Përgjithësime të vlerës absolute të numrave reale mund të bëhen dhe për bashkësi të tjera numrash si psh për numrat komplekse, hapësirat vektoriale, fushat etj.
Line 7 ⟶ 6:
 
==Terminologji==
[[Jean-Robert Argand]] përdori për herë të parë termin "module", dmth 'njësi matëse' në Frëngjisht, në vitin 1806 për vlerën absolute të ''numrave kompleks'' <ref name=oed> Oxford English Dictionary, Draft Revision, June 2008</ref><ref>[http://www.amazon.com/gp/reader/0691027951 Nahin], [http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Mathematicians/Argand.html O'Connor and Robertson], dhe [http://functions.wolfram.com/ComplexComponents/Abs/35/ functions.Wolfram.com.]; dhe në Frëngjisht lexo Dictionnaire de la langue française (Littré), 1877</ref>. Më pas në 1866 ky term u huazua në Anglisht si ekuivalenti Latin i fjalës "modulus".<ref name=oed /> Termi "modul" në frëngjisht u përdor në këtë kuptim nga viti 1806 <ref>Lazare Nicolas M. Carnot, ''Mémoire sur la relation qui existe entre les distances respectives de cinq point quelconques pris dans l'espace'', p.&nbsp;105 [http://books.google.com/books?id=YyIOAAAAQAAJ&pg=PA105 at Google Books]</ref> dhe në anglisht "absolute value" nga viti 1857 <ref>James Mill Peirce, ''A Text-book of Analytic Geometry'' [http://books.google.com/books?id=RJALAAAAYAAJ&pg=PA42 at Google Books]. Citimi më i vjeter në Botimin e dytë të Oxford English Dictionary është në 1907. Termi "vlerë absolute" përdoret gjithashtu në kontrast me "vlerën relative".</ref> .
 
Shënimi matematikor ose simboli me dy vija vertikale |''X''| u përdor për herë të parë nga [[Karl Weierstrass]] in 1841.<ref>Nicholas J. Higham, ''Handbook of writing for the mathematical sciences''.</ref>. Emërtime të tjera për ''vlerën absolute'' janë "vlera numerike" <ref name=oed /> dhe "magnituda".<ref name=oed />
 
I njëjti simbol është përdorur në bashkësitë për të treguar [[kardinalitet|kardinalitetin]]in e bashkësisë. Kuptimi i simbolit varet nga konteksi i përdorimit.
 
==Përkufizimi dhe vetitë==
Line 36 ⟶ 35:
* <math>|a| \leqslant b \Leftrightarrow - b \leqslant a \leqslant b</math> (ku b një numër real pozitiv, nëse b është negativ nuk ka zgjidhje)
* <math>|a| \geqslant b \Leftrightarrow a \leqslant -b \mbox{ ou } a \geqslant b</math> (nëse b është negativ, atëherë zgjidhje jane të gjithë numrat real)
 
 
 
 
 
 
 
{{Reflist}}
 
 
[[Kategoria:Numra]]