Grekët e sotëm: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Marbott (diskuto | kontribute) rregullim i sintaksës |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
'''Grekët''', të njohura ishin fiset barbare ku ndikoi zhvillimi i shtetit te Heleneve edhe si Helenët (greqisht: Έλληνες [(h)elines]), janë një grup etnik autokton e Greqisë, Qipros, Anadollit dhe rajone të tjera. Ata gjithashtu të formojnë një diasporë të konsiderueshme, me komunitetet greke të vendosura në mbarë botën.
Kolonitë dhe komunitete greke kanë qenë themeluar historikisht në qoshet shumicën e vendeve të Mesdheut, por grekët kanë qenë gjithmonë të përqëndruar rreth Detit Egje, ku gjuha greke ka qenë e folur që nga lashtësia.<ref name=Brit1>{{cite encyclopedia |year=2008 |title = The Greeks |encyclopedia= Encyclopædia Britannica |publisher= Encyclopædia Britannica Inc. |location=US |id=Online Edition }}</ref> Deri në fillim të shekullit të 20-të, grekët ishin të shpërndara në mënyrë uniforme midis gadishullit grek, në brigjet perëndimore të Azisë së Vogël, në Ponti, Egjipti, Qipro dhe Thraka (Konstantinopojë); shumë prej këtyre rajoneve përkoi në një masë të madhe me kufijtë e Perandorisë Bizantine e shekulli 11-të dhe zonat e Mesdheut Lindore e kolonizimit i Greqisë i Lashtë.<ref>{{cite book |title=The Medieval Greek Romance|last= Beaton |first= R.|authorlink= |coauthors= |year=1996 |publisher= Routledge |location= |isbn=0-415-12032-2 |page= |pages=1–25 |url= }}</ref>
Si rrjedhojë e luftës greko-turke në (1919-1922), një shkallë të madhe të këmbimit të popullsisë midis Greqisë dhe Turqisë u zhvillua që transferua grekët të krishterë etnikë, në mënyrë efektive, dhe u vendosën në kufijtë e shtetit modern grek dhe Qipron. Popullatat e tjera historike etnike greke mund të gjendet në jug të Italisë deri në Kaukaz dhe në komunitetet e diasporës në një numër të vendeve të tjera. Sot, shumica e grekëve janë të regjistruar zyrtarisht si anëtarë të Kishës Ortodokse Greke.<ref name="CIA">[[CIA World Factbook]] on Greece: Greek Orthodox 98%, [[Greek Muslims|Greek Muslim]] 1.3%, other 0.7%.</ref>
Line 7 ⟶ 8:
== Hisoria dhe Etimilogjia ==
[[Skeda:Proto Greek Area reconstruction.png|thumb|Një rindërtim i mijëvjeçarit të 3-të. BC "Proto-Greqisht zonë", sipas gjuhëtari [[Vladimir I. Georgiev|V. I. Georgiev]].]]
Grekët e flasin gjuhën greke, e cila formon degën e saj unik brenda familjes gjuhëve indo-evropiane. Ata janë pjesë e një grupi të para-moderne etnive, e përshkruar nga Anthony D. Smith, si një ''"populli arketipik diasporike"''.<ref>{{cite book|editor1-last=Guibernau|editor1-first=Montserrat|editor2-last=Hutchinson|editor2-first=John|editor2-link=John Hutchinson (academic)|title=History and National Destiny: Ethnosymbolism and its Critics|publisher=[[Wiley-Blackwell]]|location=[[Oxford]]|year=2004|page=23|isbn=1-4051-2391-5|quote= Smithi thekson se miti i zgjedhjeve hyjnor mban vazhdimësinë e identitetit kulturor, dhe, në këtë aspekt, ka mundësuar disa para-moderne të komuniteteve të tilla si hebrenjtë, armenët dhe grekët që të mbijetojnë dhe të vazhdojnë përgjatë shekujve dhe mijëvjeçarëve(Smith 1993: 15-20).}}</ref><ref>{{cite book |last=Smith |first=Anthony D. |authorlink=Anthony D. Smith |title=Myths and memories of the nation |publisher=Oxford University Press |year=1999 |page=21 |isbn=0-19-829534-0 |quote= Ajo thekson rolin e miteve, kujtimet dhe simbolet e ''zgjedhursisë etnike'', traumat, dhe "moshën e artë 'e shenjtorëve, shërbelë, dhe heronjë në rritjen e nacionalizmit modern mes hebrenjtë, armenët dhe grekët-e popujve arketipik diaspora. }}</ref> Proto-grekët mundesisht mbërriti në zonën e quajtur tani Greqi, në pjesën jugore e [[Ballkani|gadishullit Ballkanik]], në fund të mijëvjeçarit të 3-të para Krishtit.<ref>{{harvnb|Bryce|2006|p=91}}</ref><ref>{{harvnb|Cadogan|Langdon Caskey|1986|p=125}}</ref>{{Ref label|A|a|none}}, Megjithëse, një migrimi më vonë, në rrugë detare, nga Anatolinë lindore drejt Armenisë moderne, ka qenë gjithashtu sugjeruar.<ref>{{harvnb|Drews|1988|pp=181–182}}</ref> Ka pasur të paktën dy migrime. Migrim i pari: jonianët dhe ajelionianet
Mikenase ishin në fund të fundit populli greko-folës i parë, vërtetuar nëpërmjet burimeve historike, shënime me shkrim në shkrimin [[Linear B]].<ref>{{cite encyclopedia |year=2008 |title ='Mycenaean language |encyclopedia= Encyclopædia Britannica |publisher= Encyclopædia Britannica Inc |location=US |id=Online Edition }}</ref>, dhe nëpërmjet jehonat e tyre letrare në veprat e [[Homeri]]t, disa shekuj më vonë. Mikenase shpejt depërtuan në Detin Egje dhe në shekullin e 15-të kishte arritur në Rodos, Kretë, Qipro, ''ku [[Teucer]] thuhet se ka themeluar koloninë e parë'', edhe brigjet e Anadollit.<ref name=Brit1/><ref>{{cite book |last1=Criti |first1=Maria |last2=Arapopoulou |first2=Maria |title=A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |year=2007 |pages=417–420 |isbn=0-521-83307-8}}</ref>. Rreth 1200 BC [[dorian]]ët, një tjetër greko-folëse populli, e ndjekur nga [[Epiri]] <ref>{{cite book |title=A History of the Archaic Greek World, ca. 1200-479 BCE |last=Hall |first=Jonathan M. |year=2007 |publisher=Wiley-Blackwell |isbn= 0-631-22667-2 |page=43}}</ref> Historianët kanë besuar se pushtimit dorian shkaktoi kolapsin e
== Referenca ==
|