Egjipti i lashtë: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
U kthye versioni 1558973 i bërë nga 79.106.109.249 (diskutimet) |
|||
Rreshti 178:
Egjiptianishtja e lashtë ishtë një gjuhë sintetike, por u bë më analitike më vonë. <ref>Loprieno (1995b) p. 2137-38</ref> Hieroglifet egjiptiane dhe skriptet demotike u zëvendësuan nga alfabeti më fonetik koptik. Gjuha koptike akoma përdoret në liturgjinë e Kishës Ortodokse të Egjiptit dhe gjurmë të saj kanë mbetur në arabishten egjiptiane.<ref>Vittman (1991) pp. 197–227</ref>
== Egjipti dhe hebrenjtë ==
2166 Lindja e Abrahamit
2090 Vizita e Abrahamit në Egjipt.
2066 Lindja e Jichakut (Izakut)
2006 Lindja e Jaakovit (Jakob-Izraelit)
1991 Në Egjipt themelohet dinastia XII nga Amenemheti I me kryeqytet në Thebes.
Ekspansionizmi i fortë. Marrëdhënie të forta ndërmjet Egjiptit dhe Mesopotamisë.
1900 Josefi (një nga bijtë e Jakobit) shitet skllav
1897–1878 Faraoni Sesostris II në fuqi në Egjipt. Josefi i shpjegon ëndrrat dhe emërohet guvernator i Egjiptit.
1878–1860 Faraoni Sesostris III – politika ekspansioniste shpie mbizotërimin egjiptian deri në Shehem, në Kënaan.
1876 Mbërritja e Jaakovit në Egjipt. Fillimi i 430 vjetëve të qëndrimit të Izraelit në Egjipt
deri në marrjen e pushtetit nga faraoni Amenehmet III.
1806 Vdekja e Jozefit
1800 Fillimi i shtetit Mitani (nga hurrianët dhe mitanasit) i vendosur ndërmjet hitasve dhe egjiptianëve. Me kalimin e kohës ata pushtuan Sirinë, Anadollinë jugore dhe Mesopotaminë para së të munden nga asirët, në
1730 Sundimi i dinastisë semit Hiksos në Egjipt. Favorizimi i izraelitëve me të cilët janë të afërm. Kryeqytet në Avaris, afër tokës Goshen (ose Raamses) ku banonin izraelitët.
1550–1525 Faraoni Ahmose I, themeluesi i dinastisë së re, dëbon hiksosët. Ai do të jetë «mbreti i ri që nuk e njihte Jozefin» (shih Dalja 1,8). Egjiptianët ngarkojnë hebrenjtë me punë të detyrueshme.
1541–1520 Faraoni Amenhotepi I. Politika e gjenocidit ndaj izraelitëve (shih Dalja 1,21)
1520–1492 Faraoni Thutmose I
1526 Lindja e Moisiut (Mosheut)
1520-1505 Faraoni Thutmose II
1505-1483 Regjenca e Hatshepsutës (bijës së faraonit? shih Dalja 2,5)
1500 Kulmi i perandorisë Mitanni (shtet tampon midis hitasve dhe egjiptianëve)
.
1458–1425 Faraoni Thutmose III. Fushata në Palestinë (Kënaan) dhe në Siri. Ndërtimi i gjerë i qyteteve-depo për qëllime ushtarake në Pitom dhe në Ramses. Kryeqyteti i tij ishte në Thebes.
1425–1400 Faraoni Amenhotep II. Faraoni në kohën e Daljes. Dobësimi i pushtetit; s’ishte në gjendje të bënte një fushatë ushtarake midis vitit të pestë (1445/6) dhe vitit të nëntë, sigurisht për shkak të humbjes së forcave të tij elite në Detin e Kuq.
1446/5 Dalja e izraelitëve
EGJIPTI – faraonët e kohës biblike
Dinastia XI
2117–2069 Intef II
2069-2060 Intef III
2060–2010 Mentuhotep
Dinastia XII
1991–1962 Amenemhat
1971–1926 Sesostris I
1929–1895 Amenemhat II
1897–1878 Sesostris II
1878–1860 Sesostris III
Dinastia XVIII
1550–1525 Ahmose I
1541–1520 Amenhotep I
1520–1492 Thutmose I
1492–1479 Thutmose II
1479–1458 Hatshepsut
1458–1425 Thutmose III
1425–1400 Amenhotep II
1400–1390 Thutmose IV
1390–1352 Amenhotep III
1352–1334 Akhenaten
1320–1292 Horemheb
1279-1213 Raamses II
Dinastia XIX
1213-1203 Merenptah
1203–1200 Amenmesse
1203–1197 Seti II
1197–1191 Merenptah Siptah
Dinastia XX
1001–992 Amenemope
992–986 Smendes II
986–967 Siamun
967–943 Psusenes II
Dinastia XXII
943–922 Shoshenq I (Shishak)
922–887 Osorkon I
887–885 Shoshenq II
Dinastia XXV
716-702 Sahabako (Shabaka)
702-690 Shebitku (Shabataka)
690-664 Tarharka (Tirhaka)
Dinastia XXVI
672–664 Neko I
664-610 Psametik I
610-595 Neko II
595-589 Psametik II
589-570 Apries (Hofra)
EGJIPTI NËN GREKËT
332-323 Aleksandri i Madh
323-285 Ptolemeu I
285-246 Ptolemeu II
246-221 Ptolemeu III
221-205 Ptolemeu IV
205-180 Ptolemeu V
180-145 Ptolemeu VI
145 Ptolemeu VII
145-116 Ptolemeu VIII
51-30 Kleopatra VII
== Shënime ==
| |||