[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
përmirësime teknike, zëvendësova: Tetor → tetor duke përdorur AWB
Rreshti 55:
Krishterimi në Estoni u vendos me dhunë gjatë kryqëzatave nga vëllazëria gjermane "Livonian Sword Brethren". Danimarka pushtoi këtë vend në vitin [[1227]]. Fuqi të cilat kanë pushtuar këtë vend kanë qenë të ndryshme si Danimarka, feudalë gjermanë, Suedia, Polonia dhe së fundi ([[1710]] de facto, [[1721]] de juro me Traktatin e Nystad-it) Rusia. Po thuaj se gjatë këtyre pushtimeve paria dhe klasa lartë dhe mesme e shoqërisë Estoneze përbëhej nga shumica gjermanëve baltikë deri më [[1918]].
Pas shpërbërjes së [[Rusisë Imperialiste]], pas [[Revolucionit të Tetorittetorit]], Estonia deklarohet si Republikë e pavarur më [[24 shkurt]] [[1918]]. Pas Luftës Çlirimtare Estoneze dhe Traktatit të Tartuit të nënshkruar më [[2 shkurt]] [[1920]], Estonia pat 22 vite pavarësi, me një qeverisje të ngjashme parlamentare si qeveria e rivendosur më [[1992]], pas rënies së Sovjetikëve [[BRSS]]. Ky lloj qeverie në Estoni thirret Riigikogu dhe parlamentarët zgjedhën nga gjithë banorët në Estoni, mbi moshën 18-vjeçare. Riigikogu, ishte shpërbërë në vitin [[1934]] dhe vendi udhëhiqej me dekrete të presidentit Konstantin Päts, deri më mbajtjen e zgjedhjeve parlamentare në vitin [[1938]]
 
Në qershor të vitit [[1940]], Estonia pushtohet nga trupat sovjetike, si rrjedhë e paktit gjermano-sovjetik të nënshkruara nga Molotov-Ribbentrop në vitin [[1939]]. Inteligjenca e vendit si dhe shumë politikanë ndër të cilët ishte edhe presidenti Konstantin Päts (u internua në Rusi), u vranë dhe u keqtrajtuan apo internuan në Rusi. Nga [[1941]]-[[1944]] Estonia ishte e pushtuar nga Gjermania fashiste, pra derisa forcat gjermane u munden nga sovjetikët. Pavarësinë, Estonia e ka rifituar më [[20 gusht]] [[1991]] me Revolucionin e Këngës dhe me rënien e [[BRSS]]-së. Që nga kjo kohë ditë kombëtare në Estoni ka mbetur [[20 gusht]]i.
Rreshti 65:
== Politika ==
{{Kryesor|Sistemi shtetëror në Estoni}}
Estonia është një republikë parlamentare me një parlament të përbërë nga 101 deputetë. Deputetët dhe qeveria zgjidhen për një mandat 4 vjeçar, kurse presidenti për një mandat 5 vjeçar. Estonia është pjesë e Bashkimit Evropian, zonës Shengen që prej 2007-ës dhe Eurozonës që prej 2009-ës.
 
==Mbrojtja==
Mbrojtja e vendit sigurohet nga Forcat e Armatosura të Estonisë, që kanë në përbërjen e saj ushtrinë, forcat detare dhe ato ajrore. Shërbimi ushtarak është i detyrueshëm për meshkujt e moshave 18-28 vjeç. Ushtria estoneze në kohë paqeje përbëhet nga 5500 trupa. Mbrojtja e vendit sigurohet dhe nga forcat paraushtarake vullnetare (''Eesti Kaitseliit'') që arrijnë në numër nga 15500 deri në 24500 trupa vullnetare.
 
== Njësitë administrative ==
Rreshti 113:
Ekonomia e Estonisë është liberale dhe bazohet kryesisht në elektronikë, telekomunikacion, produkte ushqimore, veshmbathje, lëndë drusore, makineri, ndërtim anijesh dhe shërbime bankare. Ekonomia ka marrë zhvillim si pasojë e kryerjes së shumë shërbimeve ''online'' dhe sektori i Teknologjisë së Informacionit dhe elektronikës ka rritje të hovshme vit pas viti, duke theksuar se Skype u krijuar në Estoni kryesisht nga inxhinierë estonezë. Estonia ka shumë porte nga ku transportohen mallra të ndryshme për dhe nga Rusia.
Estonia ka një borxh të vogël, vetëm 6.7% te GDP. Estonia është në eurozonë që prej 1 janarit të 2011-ës.
PBB për frymë në vitin 2015 ishte $28 781. Estonia doli e 8-ta në renditjen për liri ekonomike të vitit 2015, dhe e 4-ta në Evropë. <ref>http://www.heritage.org/index/country/estonia</ref>
Rroga mesatare mujore bruto në tremujorin e tretë të 2016-ës ishte 1119€. <ref>http://www.stat.ee/pressiteade-2016-128</ref>
Shkalla e papunësisë në mars të 2016-ës ishte 6,4%.
Partnerët kryesorë tregtarë të Estonisë janë Finlanda, Suedia, Letonia, Rusia, Gjermania, Norvegjia, Danimarka, SHBA-ja dhe Britania e Madhe. Eksportet kryesore janë makineri e pajisje, lëndë drusore e letër, tekstile, produkte ushqimore, mobilie, prodhime kimike dhe metalore.
Rreshti 171:
{{reflist}}
 
{{Evropa-gjeo-cung}}
{{VendeEvropa}}{{BE}}
 
[[Kategoria:Estoni|*]]
[[Kategoria:Shtete në Evropë]]
 
 
{{Evropa-gjeo-cung}}