Oqeani: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Rreshti 1:
'''Toka''' është i vetmi planet që është i njohur të ketë një oqean (ose ndonjë sasi të mëdha të ujit të lëngshme). Uji i kripur mbulon rreth 72 % të sipërfaqes së planetit dhe është e ndarë zakonisht në disa oqeane kryesore dhe dete. Oqeani përmban 97% të tokës ujit dhe Oqeanografët kanë deklaruar se vetëm 5 % e Oqeanit Botërore është e hulumtuar vëllimi i përgjithshëm është rreth 1.3 miliard kilometra kub (310 milionë cu mi) me një thellësi mesatare prej 3.682 metra.
Oqeani kryesisht përbëhet nga hidrosfera e Tokës dhe për këtë arsye është integrialitet i të gjithëve jetëve te njohura, pjesët e ciklit të karbonit, dhe modelet ne ndikimet e klimës dhe motit. Kjo është habitati rreth 230.000 specie të njohura, edhe pse thellësitë e oqeanit mbeten të pashkelura, dhe mbi dy milionë specie detare janë vlerësuar të ekzistojnë. Origjina e oqeaneve të Tokës mbetet ende e panjohur. Oqeanet besohet se janë formuar në periudhën Hadean dhe mund të ketë qenë shtysë për shfaqjen e jetës.
Oqeanet jashtëtokësore
== Burimi ==▼
*[http://www.facebook.com/Shkencore '''Faqja Shkenca burimi i këtij artikulli''']▼
*[http://shkencashqip.blogspot.com/ '''Shkenca Website''']▼
== Toka dhe Oqeanet ==
=== Ndarjet===
Edhe pse e përshkrimi është i përveçëm për secilin oqeanet ujërat oqeanike përbëjnë një grup global, të cilat në konceptë mbajnë ujin e kripur i cili nuk shfrytëzohet për pije nga njeriu. Mirëpo prapë se prapë duke e klasifikuar këtu edhe ujin e embël oqeanografia thotë se të dyja këto lloje ujërash janë në reciprocitet relativisht të vazhdueshëm, edhe pse bota e ujërave të ëmbëla është vetëm 1% eventualisht 2%.
{| class="wikitable"
|-
! Radhitja !! Oqeani !! Përshkrimi
|-
| 1 || [[Oqeani Paqësor]] || Ndan [[Azia|Azinë]] dhe [[Oqeania|Oqeanin]] nga [[Amerika]]
|-
| 2 || [[Oqeani Atlantik]] || Ndan [[Amerika|Amerikën]] nga [[Europa|Europën]] dhe [[Afrika]]
|-
| 3 || [[Oqeani Indian]] || Lagë [[Azia Jugore|Azinë Jugore]] dhe ndanë atë me [[Afrika|Afrikën]] dhe [[Australia|Australinë]]
|-
| 4 || [[Oqeani Atlantik|Oqeani Jugorë i Atlantikut]] || E ndanë [[Azia|Azinë]] dhe [[Afrika|Afrikën]] nga [[Antarktiku]]
|-
| 5 || Oqeani i ngrirë i Veriut || Siç shihet edhe nga emri gjindet në Veri pra në mesë të Europës Veriore, Amerikës Veriore dhe Azisë Veriore.
|}
=== Veçoritë fizike ===
Line 20 ⟶ 30:
[[Image:Oceanic divisions.svg|400px|thumb|Zonat oqeanike sipas thellësisë, kushteve klimatike, biologjike, kimike, fizike etj.]]
Oqeanografët ndajnë oqeanet në zona të ndryshme nga kushtet fizike dhe biologjike. Zona e detit të perhapur përfshijn të gjitha oqeanet e hapur dhe përbëhjne
Pjesa e detit se zonës afotike perfshin rajone qe zbresin në mënyrë vertikale sipas temperaturë. Zona mesopolagjike është rajon i fuqishëm. Kufiri saj i ulët është në një temperaturë prej 12 °C (54 °F), e cila. Tjetra është zona pelagjike e cila shtrihet në mes të 10 dhe 4 °C (50 dhe 39 °F), në mënyrë tipike në mes të rreth 700-1.000 metra (2,300-3,300 ft) dhe 2,000-4,000 metra (6,600-13,100 ft) shtrirje përgjatë fushës Abyssal fushë kjo e cila është zonë abyssopelagjike, të cilit kufiri më i ulët, shtrihet në rreth 6.000 metra (20.000 ft). Zona e fundit përfshin zonën hendeke të thellë oqeanike, dhe është i njohur si hedekpelagjiku. Kjo shtrihet në mes 6,000-11,000 metra (20,000-36,000 ft) dhe është zona më e thellë oqeanike.
Zonat bentike, dhe afotike korrespondojnë me tri zonat më të thella deti. Zona bentale mbulon pjerrësinë kontinentale deri në rreth 4.000 metra (13.000 ft). Zona profundale mbulon fushat Abyssal mes 4,000 dhe 6,000 m. Së fundi, zona hadale korrespondon me zonën hadalpelagjike, i cili gjendet në llogore oqeanike. Zona e detit të hapur përbëhet nga dy nënregjionet :neritik zonës dhe zonën oqeanike. Neritiku përfshin një masë të ujit direkt mbi raftet kontinentale kurse zona oqeanike përfshin të gjitha zonat me ujë plotësisht të hapur. Ndërsa zona bregdetare mbulon rajonin midis baticës së ulët dhe të lartë dhe paraqet zonë kalimtare midis deteve dhe kushteve tokësore. Ajo është e njohur edhe si zonën intertidal sepse ajo është zona ku niveli valën ndikon kushtet e rajonit.
Line 31 ⟶ 41:
Antarktik Circumpolar aktual rrethon atë kontinent, duke ndikuar klimën e zonës dhe lidh rrymat në disa oqeane.
Një tjetër dukuri katastrofale ndodh si pasojë e kushteve klimatike qe sjellin oqenet: ciklonet tropikale (te quajtura edhe"Tornadot"dhe"uragane"në varësi nga format dhe sistemet janë katastrofat natyrore më vekjeprurëse në botë).
▲== Burimi ==
▲*[http://www.facebook.com/Shkencore '''Faqja Shkenca burimi i këtij artikulli''']
▲*[http://shkencashqip.blogspot.com/ '''Shkenca Website''']
[[Kategoria:Oqeanet]]
|