[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
→‎Etimologjia dhe shqiptimi: per fjalen "katallan" ne shqip, nga Elsie
No edit summary
Etiketat: Përpunim pamor Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
Rreshti 1:
{{Infobox vendbanim|Emri=Katalonia|Emri në gjuhën vendase={{lang|ca|''Catalunya''}} {{ca icon}} <br> {{lang|oc|''Catalonha''}} {{oc icon}} <br> {{lang|es|''Cataluña''}} {{es icon}}|Lloji i vëndbanimit=[[Komunitetet autonome të Spanjës|Komunitet autonom]]|Flamuri_figura=Flag of Catalonia.svg|Flamuri_artikulli=Flamuri i Katalonisë|Stema_figura=Coat of Arms of Catalonia.svg|Stema_artikulli=Stema e Katalonisë|Shteti=Spanja|SeksioniA-majtas1=Kryeqyteti|SeksioniA-djathtas1=[[Barcelona]]|Sipërfaqja=32,108|Popullsia=7,522,596|Popullsia_viti=2016|Dendësia=234|Vendasit=|Prefiksi=|WebFaqja=[http://web.gencat.cat/en/inici/ gencat.cat]|Harta_foto=Cataluna in Spain (plus Canarias).svg|Harta_foto_shënimi=Harta e Katalonisë (me ngjyrë të kuqe) në Spanjë|përshkrimi_harta=|harta_gjerësi=|harta=<!--Koordinatat Mënyra #1-->|gjer_g=41|gjer_m=0|gjer_s=|gjer_dr=N|gjat_g=1|gjat_m=0|gjat_s=|gjat_dr=W}}'''Katalonia''' ([[Gjuha katalane|katalanisht:]] ''Catalunya'', [[Gjuha oksitane|oksitanisht]]: ''Catalonha'', {{lang-es|Cataluña}}) është një [[Komunitetet autonome të Spanjës|komunitetet autonom]] i [[Spanja|Spanjës]], iTeritor vendosurkontestues në skajin lindorverilindor të [[Gadishullin Iberik|Gadishullit Iberik]].<ref>[https://web.archive.org/web/20080528011550/http://www.gencat.cat/generalitat/eng/estatut/titol_preliminar.htm "First article of the Statute of Autonomy of Catalonia. 'Catalonia, as a nationality, exercises its self-government constituted as an autonomous community...'"]. Gencat.cat. Archived from [http://www.gencat.cat/generalitat/eng/estatut/titol_preliminar.htm the original] në 28 Maj 2008. Marrë 13 Shtator 2013.</ref> Ajo ështëshpalli e përcaktuar si një ''kombësi''pavarsinë nga Statuti[[Spanja]] i Autonomisë27 iTetor saj.2018<ref>{{cite web|url=[http://www.gencatbbc.catco.uk/generalitatnews/eng/estatut/titol_preliminar.htm|title=Firstworld-europe-41780116 article"Catalan ofparliament thedeclares Statuteindependence offrom AutonomySpain"]. ofBBC CataloniaNews. 'Catalonia,27 asTetor a2017.</ref>.Ajo nationality,është exercisespërcaktuar itssi self-governmentshtet constitutednga asstatusi ani autonomoussaj community...'|publisher=Gencat.cat|accessdate=13i Septembermëparshëm 2013|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080528011550/http://www.gencat.cat/generalitat/eng/estatut/titol_preliminar.htm|archivedate=28si Mayautonomi 2008|df=dmy-all}}</ref>e Spanjës. Katalonia përbëhet nga katër [[Provincat e Spanjës|provinca]]: [[Provinca Barcelona|Barcelona]], ​​[[Provinca Girona|Gjirona]], [[Provinca Lleida|Leida]] dhe [[Provinca Tarragona|Taragona]]. Kryeqyteti dhe qyteti më i madh është [[Barcelona]], ​​bashkia e dytë më e populluar në [[Spanja|Spanjë]] dhe thelbi i zonës së shtatë më të populluar urbane në [[Bashkimi Evropian|Bashkimin Evropian]]. Katalonia përfshin shumicën e territorit të ish-Principatës së Katalonisë (me pjesën e mbetur Roussillon tani pjesë e Pyrénées-Orientales të Francës). Ajo kufizohet nga [[Franca|Francën]] dhe [[Andorra|Andorrën]] në veri, [[Deti Mesdhe|Detin Mesdhe]] në lindje, dhe komunitetet autonome spanjolle të [[Aragoni|Aragonit]] në perëndim dhe [[Komuniteti i Valencias]] në jug. Gjuhët zyrtare janë [[Gjuha katalane|katalonishtja]], [[Gjuha spanjolle|spanjishtja]], dhe dialektin aranez i [[Gjuha oksitane|oksitanishtes]].<ref>[https://web.archive.org/web/20130826045656/http://www.parlament-cat.net/porteso/estatut/estatut_angles_100506.pdf "Statute of Autonomy of Catalonia (2006), Articles 6, 50 - BOPC 224"] (PDF). Arkivuar nga [http://www.parlament-cat.net/porteso/estatut/estatut_angles_100506.pdf the original](PDF) më 26 gusht 2013. Marrë nga 31 janar 2014.</ref>
 
Në fund të shekullit VIII, kontet e Markës të Gothisë dhe Markës Spanjolle u krijuan nga Mbretëria frënge si vasalë feudale rreth dhe pranë [[Pirenetë|Pirenejve]] lindore, si një pengesë mbrojtëse kundër muslimanëve. Kontet lindore të këtyre markave u bashkuan nën sundimin e vasalit frëng Kontit të Barcelonës, ​​dhe më vonë u quajtën Kataloni. Në vitin 1137, Katalonia dhe [[Aragoni|Mbretëria e Aragonit]] u bashkuan me martesë nën Kurorën e Aragonit, dhe Principata e Katalonisë u bë baza për fuqinë detare dhe ekspansionizmin e Kurorës së Aragonit në [[Deti Mesdhe|Mesdhe]]. Në periudhën e vonë të Mesjetës lustroi letërisa katalane. Midis viteve 1469 dhe 1516, Mbreti i Aragonit dhe Mbretëresha e Kastilit u martuan dhe sunduan mbretëritë e tyre së bashku, duke ruajtur të gjitha institucionet e tyre të veçanta, gjykatat (kuvendi) dhe kushtetuta.