Natriumi: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Rreshti 56:
==Komponimet e Natriumit==
'''Oksidi i Natriumit''' , <chem>Na2O</chem> formohet me shkrirje të natriumit metalik me peroksid natriumi ose me nitrit natriumi :
<chem>2Na</chem> + <chem>Na2O2</chem> --> <chem>2Na2O</chem>
Rreshti 64:
<chem>2Na2O</chem> + <chem>H2O</chem> --> <chem>2NaOH</chem>
'''Peroksidi i
<chem>2Na</chem> + <chem>O2</chem> --> <chem>2Na2O2</chem>
Rreshti 74:
<chem>2H2O2</chem> --> <chem>2H2O</chem> + <chem>O2</chem>
'''Hidroksidi i Natriumit''' <chem>NaOH</chem> , ndryshe quhet edhe sodë kaustike . Është substancë e bardhë dhe mjaft higroskopike . Nëse një kristal i hidroksidit të natriumit vendoset në qelqore , ai shumë shpejt do absorbon lagështinë e ajrit. Pos lagështisë , Hidroksidi i Natriumit thith nga ajr edhe oksidin e karbonit dhe formon karbonatin e natriumit.
<chem>2NaOH</chem> + <chem>CO2</chem> --> <chem>Na2CO3</chem> + <chem>H2O</chem>
Rreshti 104:
Përdoret për fabrikimin e sapunëve dhe ngjyrave , për izolimin e celulozës nga druri dhe kashta , për përfitim të mëndafshit dhe leshit artificial, gjatë procesit të përftimit të aluminit për pastrimin e vajrave dhe yndyrnave , vajgurit.
'''Karbonati i Natriumit''' <chem>Na2CO3</chem>, . Është komponim me rëndësi të madhe industriale , i njohur me emrin Soda e Kalcinuar.Karbonati i Natriumiit është pluhur i nardhë i tretshëm në ujë kristalizon me 10 molekula ujë , <chem>Na2CO3*10H2O</chem>. Është ndër karbonatet më stabile , i cili shkrihet pa u zbërthyer.Në industri përfitohet sipas metodës së Solvejit . Kjo metodë bazohet në shtimin e Amoniakut dhe Dioksidit të Karbonit në tretësirë të ngopur ujore të klorurit të natriumit :
<chem>Na+</chem>+ <chem>Cl-</chem> + <chem>NH3</chem> + <chem>CO2</chem>+ <chem>H2O</chem> <chem> <=> </chem> <chem>NaHCO3</chem> + <chem>NH4+</chem> + <chem>Cl-</chem>
Rreshti 110:
Ky është një proces ekonomik sepse përdoren lëndët e para të lira (kripa e gjellës , guri gëlqeror) . Amoniaku , substanca me koston më të lartë në këtë reaksion.
'''Hidrogjenkarbonati i Natriumit(Soda e Bukës''', <chem>NaHCO3</chem>) . Është pluhur me ngjyrë të bardhë , pak i tretshëm në ujë. Si rezultat i hidrolizës së kësaj kripe , tretësira ujore e saj reagon si bazë e dobët , Përveç me metodën e Solvejit , fitohet edhe me ngopjen e tretësirës së karbonatit të natriumit me dioksid karboni :
<chem>Na2CO3</chem>+<chem>CO2</chem>+<chem>H2O</chem> --> <chem>2NaHCO3</chem>
Përdoret për përgatitjen e brumit , kozmetikës , për prodhimin e pijeve të gazuara.
Tretësira e përgatitur liron shkumbë dhe fluska , sepse në reaksion me acidin citrik, lirohet dioksidi i karbonit.
<chem>NaHCO3</chem>+<chem>H3O+</chem>--> <chem>Na+</chem> + <chem>CO2</chem> +<chem>2H2O</chem>
Në të gjitha lëngjet e gazuara , kemi praninë e dioksidit të karbonit.
'''Kloruri i Natriumit''' , <chem>NaCl</chem> . Këtë ndryshe e quajmë kripë e gurit apo kripë kuzhine , dhe minerali halit. Kjo kripë gjendet në sasi të mëdha në natyrë ,e tretur në ujëra të detit apo shtresa nëntokësore , si guri i kripës.Kloruri i Natriumit është substancë e ngurtë , e cila formon kristale me strukturë të sistemit teseral kubik.
[[File:Solvay Process.PNG|right|thumb|299px|Metoda e Procesit të Solvejit në formë të ciklit]]
| |||