Leonardo da Vinçi: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim nga aplikacioni për celular Ndryshim nga aplikacioni Android
Rreshti 40:
U varros në Cappella di Saint-Hubert (Kapelën e Shën Hubertit) në Kështjellën e Amboise. Dukej që Leonardo nuk ka patur kurrë lidhje të ngushta me gra. Në vitin [[1476]] u padit anonim për kontakte [[homoseksual]]e me një model 17-vjeçar, [[Jacopo Saltarelli|Xhakopo Saltareli]]. Leonardo u padit së bashku me tre të rinj të tjerë për sjellje homoseksuale e lëshua për mungesë provash. Për një farë kohe Leonardo mbeti nën mbikëqyrjen e "Zyrtarëve të natës", një lloj "mbrojtësish moral të rilindjes".
 
== Arte ==
[[Skeda:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|thumb|left|[[Monna Lisa]], (La Gioconda) <br /> ([[1503]]-[[1506]])]]
[[Skeda:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|thumb|[[Darka e Fundit]] ([[1498]])]]
[[Skeda:Kali i bronztë i Leonardo da Vinçit (Milano -Hipodromi San Siro).JPG|thumb|'''''[[Kali i Leonardos]]''''' - ''' [[Milano]]''']]
Leonardo është i njohur për vizatimet e tij të mrekullueshme, si "Darka e Fundit" e vitit
[[1498]] që gjendet në Kuvendin e Santa Maria delle Grazie (Milano) (Shën Maria e Hijeshive) që mjerisht që nga viti [[1517]] filloi të përkeqësohej korja e vezës së përdorur në pëlhurë, në vend të teknikes zakonore (tradicionale) të vizatimit mural, [[afresku]] që përfaqësonte për të një pengesë të madhe pasi nuk lejonte ripunime, ndryshime ose bërjen e mbivizatimit dhe hijezimit.
Vepra më e njohur është [[Mona Lisa|Mona Liza]] (e njohur më mirë si [[La Gioconda]] (Lozonjarja), që ruhet në [[Louvre|Muzeun e Luvrës]] në [[Parisi|Paris]], pikturuar në vitet [[1503]] - [[1506]]. Ajo do të përfaqësonte të gruan e tregtarit fiorentin Francesco del Giocondo, por mbi këtë janë zhvilluar teori të ndryshme. Më e fundmja , e parashtruar nga studiues gjermanë është marrë parasysh edhe nga ekspertë të Muzeut të [[Petersburgu|qytetin e Shën Pjetërit]], në [[Rusia|Rusi]], bazohet mbi zbulimin e një fakti të ri : ravijëzimi i linjave të fytyrës së Mona Lizës me ato të zonjës së portretit të [[Caterina Sforza]]-s të [[Lorenzo di Credi]], e njohur edhe si portreti i "''Dama coi gelsomini''" ("Zonja me jasmina"). Në këtë pikë, do të dilte se personazhi historik që ka frymëzuar Leonardon nuk do të ishte tjetër se Caterina Sforza , në atë kohë personazh me nam, sepse ishte tashmë zonjë e [[Forlì]].
 
Si piktor (vizatues), ishte nxënës i [[Verrocchio-s, në shitoren e të cilit njohu bashkënxënësin Lorenzo di Credi (Lorenco di Kredi), që shquhej për stilin e tij të hijshëm me vija të prera e të sakta. Këto mënyra të di Credi-t ndikuan te Leonardoja, por më pas ishte radha e Lorencos të mësonte nga Leonardo. Ai është një ndër humanistët më të mëdhenj ne kategorinë e artit. Da Vinçi mund të mendohet si një kryetip i njeriut të rilindjes dhe është përcaktuar shpesh si një gjeni, për shkak të shkëlqimit të tij në të gjitha fushat e artit, për zbulimet e tij shkencore dhe shpikjet teknike, që duken një përparim i madh në krahasim me kohën e tij.
Vetëm shtatëmbëdhjetë piktura të tij e asnjë prej gdhendjeve të tij kanë mbijetuar. Leonardo shpesh parahidhte (projektonte) piktura të mëdhaja, me shumë shënime e skica, vetëm për t´i lënë në fund në projekte të pambaruara.
 
Në vitin [[1481]] iu vu detyrë vizatimi për një [[Altari|altar]] : ''L'adorazione dei Magi'' (''Adhurimi i të diturve''). Pas projektesh të mëdhaja e shumë skica, vizatimi mbeti i pambaruar dhe Leonardo u nis për në [[Milano]], ku kaloi shumë vite duke bërë plane e modele për një gdhendje ([[shtatorja|shtatore]]) përkujtimore kali të bronztë të lartë 7 metra (''[[Kali i Leonardos]]'' Milano). Për shkak të luftës me Francën, projekti nuk u përfundua kurrë. Falë një nisme vetjake, duke u bazuar mbi disa projekte të tija, një shtatore e ngjashme u përfundua në [[New York|Nju Jork]] në vitin [[1999]]. shtatorja i është dhuruar qytetit të Milanos dhe gjendet tani në hyrjen e [[Hipodromi]]t të [[Troto]]-s të [[San Siro]].
 
Ende kur ishte në Firence iu besua një afresk madhështor për një mur të ''Salone dei Cinquecento'' në [[Palazzo della Signoria]]: ''[[La battaglia di Anghiari]]'' (''Beteja e Angiarit''), rivali i tij [[Michelangelo Buonarroti|Michelangelo]] duhej të pikturonte murin përballë. Pasi pati bërë një larmi të pabesueshme studimesh parapërgatitore të punës, la qytetin e murali nuk u mbarua për shkaqe teknike për të cilat qe vetë përgjegjësi kryesor.
 
=== Pikturat e para ===
<gallery>
Skeda:Leonardo, Madonna mit Nelke.JPG| Madonna (1475)
Skeda:Leonardo, Madonna Benois.JPG| Madonna Benois (1477)
Skeda:Leonardo, Porträt der Ginevra de' Benci.JPG| Genevra de' Benci (1478)
Skeda:Leonardo, Krieger mit Helm.JPG| Luftëtar (1472)
</gallery>
<gallery>
Skeda:Leonardo, Madonna mit Nelke.JPG| Madonna (1475)
Skeda:Leonardo, Madonna Benois.JPG| Madonna Benois (1477)
Skeda:Leonardo, Porträt der Ginevra de' Benci.JPG| Genevra de' Benci (1478)
Skeda:Leonardo, Krieger mit Helm.JPG| Luftëtar (1472)
</gallery>
 
== Shkencë dhe inxhinieri ==