Nëpunës i shërbimeve sociale: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Marbott (diskuto | kontribute) →Burimi i të dhënave: rregullim i sintaksës |
v punonjesi social ne drejtesi-Vasmir Bogdani Msc |
||
Rreshti 1:
REPUBLIKA E SHQIPËRISË
UNIVERSITETI I TIRANËS
FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE
PËRFSHIRJA E PUNONJËSIT SOCIAL NE ORGANET E DREJTËSISË DHE NË INSTITUCIONET E SHLYERJES SË DËNIMIT
( punonjësi social në organet e drejtësisë si dhe për mbrojtjen më të lartë të individëve dhe kryesisht të të miturve)
Shënim:ky punim përmban një përshkrim mbi përfshirjen e profesinistit punonjës social në sistemin e drejtësisë ,në institucionet hetuese dhe gjykuese gjithashtu edhe në institucionet e shlyerjes së dënimit në burgje dhe në burgje ri-edukimi dhe ri-socializimi të të miturve.
Përgatiti: Vasmir Bogdani Msc
Tiranë 2019
Qëllimi:
Të njihemi me rolin e punonjësit social në organet e drejtësisë ,në mënyrën dhë formën në të cilën ai ndërvepron si edhe të kuptojmë se në cilët raste ai konstaton.
Objektivat:
1.Të kuptojmë si vepron punonjësi social në organet e drejtësisë
2.Të kuptojmë si dhe sa ndikon roli i tij ne organet e drejtësisë
3.Të kuptojmë dhe njihemi me rastet në të cilat punonjësi social konstaton.
Hyrje.
Punonjësit socialë që u shërbejnë klientëve në sistemin e drejtësisë penale, përfshirë shkelësit dhe familjet e tyre, janë punonjës socialë të drejtësisë penale ose punonjës social të mjekësisë ligjore. Ata mund të punojnë me të burgosurit, lirimin e kohëve të fundit të ish-shkelësve, ose personave të identifikuar për programe të parandalimit dytësor ose ndërhyrje të tilla si gjykata e drogës. Punonjësit socialë janë përgjegjës për identifikimin e shërbimeve rehabilituese të sistemit të drejtësisë që fillimisht kanë pasur për qëllim objektet korrektuese ose për të mbështetur anëtarët e familjes të ndikuar nga veprimet e kundërvajtësve.
Punët për puonjësit socialë të drejtësisë penale përfshijnë drejtuesit e programeve të devijimit, punonjësit e provës dhe të lirimit me kusht, , klinikanët e shkeljes së seksit, specialistët e zbutjes ose të arbitrazhit, menaxherët e rasteve kalimtare dhe ndërmjetësit e konfliktit. Një sektor shumë i specializuar i punonjësve socialë të drejtësisë penale janë avokatë të viktimave. Ata punojnë për ose me agjencitë lokale të zbatimit të ligjit për të ndihmuar viktimat përmes procesit ligjor nga momenti i raportimit të krimit përmes gjykimit dhe më gjerë.
Ju mund të habiteni kur mësoni se Shoqata Kombëtare e Punonjësve Socialë (NASW) nuk përfshin punonjësit social të drejtësisë për të mitur në këtë kategori. NASW mbron që fëmijët në sistemin e drejtësisë për të mitur duhet të trajtohen si fëmijë, jo kriminelë, veçanërisht me natyrën gjithnjë e më ndëshkuese të gjykatave. Këta praktikantë janë klasifikuar më mirë si shëndeti mendor ose abuzimi i substancave punonjës socialë.
Rastet që kërkonin përfshirjen e punonjësit social në të gjitha nivelet e hetimit dhe procedimit gjyqësor, që nga marrja e tij në pyetje, në Komisariatin e Policisë, Prokurori dhe Gjykatë, sollën
në vëmendjen e ekspertëve të ligjit nevojën për të mbrojtur e sanksionuar të drejtën e individëve dhe sidomos të të miturit për t’u dëgjuar gjatë hetimit dhe gjykimit gjyqësor, në prani të një profesionisti (punonjës social/psikolog ose sociolog)
Një këndvështrim i përgjithshëm mbi përfshirjen e punonjësit social në sistemin e drejtësisë
Ndryshimet e kodit ligjor për përfshirjen e gjërë të punonjësit social dhe psikologut në sistemin e drejtësisë , vendosën në qendër të çështjes ligjore kryerjen e vlerësimit psikologjik nga një psikolog dhe vlerësimit të situatës sociale familjare nga punonjësi social . Kjo nxori në pah nevojën që në rastin e çështjeve gjyqësore të zgjidhjes së problemeve me ligjin të përdoreshin dijet dhe kompetencat e psikologut, dhe/ose të punonjësit social, pa bërë një përcaktim specifik se kur mund të japë vlerësimin e tij njëri, apo tjetri.
Vlen të nënvizohet që, përveç çështjeve të lartpërmendura, punonjësi social është eksperti që ka përgjegjësinë ligjore ekskluzive dhe detyrimin të shprehë mendimin e tij mbi rastin e ndjekur për të gjitha çështjet e tjera ligjore të cilat kanë në qendër të miturin dhe individë të tjerë, marrjen në pyetje të tij nga 1 Ligji Nr. 9062, datë 8.5.2003 “Kodi ligjor i Republikës së Shqipërisë” gjykata apo influencën e mjedisit rrethues mbi psikikën, emocionet apo sjelljen dhe karakterin e tij. Mendimi i punojesit social do të jetësojë vullnetin dhe dëshirat e të miturit në përputhje me interesin më të lartë të tij. Ky është edhe vetë thelbi i interesit të legjislatorit që kërkon të mbrojë të miturin, duke respektuar interesin e tij për një jetesë normale dhe dinjitoze. Në rastin e pjesëmarrjes së të miturit në një proces ligjor penal punonjësi social nuk është përcaktuar në mënyrë taksative në dispozitat e Kodit të Procedurës Penale2 , gjë e cila lejon dhe krijon hapësirën e nevojshme për të përvijuar në bazë të rolit dhe llojit të procedurës, se cili nga ata do të ishte më i përshtatshëm në kontekstin e dhënë, kjo në ndryshim nga Kodi ligjor në përputhje me parametrat e parapëcaktuara nga kushtetuta e republikës së shqipërisë.
Si një nga garancitë themelore të të drejtave të të miturit, asistimi i tij gjatë procesit të marrjes në pyetje në Komisariat apo Prokurori nga një punonjës social, si dhe gjatë momentit të dhënies së dëshmisë përpara Gjykatës nga një punonjës social, ashtu edhe nga një psikolog, lejon një formim e vlerësim psikologjik të të miturve sa më korrekt dhe real, ashtu edhe të situatës në të cilën ky i mitur ndodhet. Kjo lidhet ngushtë me kompetencat dhe ekspertizën që ofron eksperti i punës sociale në shqyrtimin e rastit3 , duke treguar domosdoshmërinë e prezencës së tyre në këtë moment tepër delikat për të miturin i cili bie në konflikt të drejtëpërdrejtë me ligjin.
Duke kuptuar rëndësinë e rolit të punonjësit social në të gjitha fazat e hetimit dhe gjykimit si civil, ashtu dhe penal, lind nevoja për përfshirjen e tij në strukturat e sistemit gjyqësor, duke menduar që kjo mund te përmirësojë cilësinë e drejtësisë në vend. Kjo kërkesë është ngritur prej disa vitesh nga disa OJF, që veprojnë në fushën e shërbimeve ligjore falas për të miturit dhe gratë,
të cilat e kanë evidentuar këtë si një problem për mbarëvajtjen e procesit gjyqësor. Disa nga këto këndvështrime përcillen në vijimësi.
Roli i ekspertit punonjës social në procesin gjyqësor për mbrojtjen e interesit më të lartë të të miturit.
Mundësia që legjislacioni (civil dhe penal) i jep të miturit për të qenë pjesë aktive për t’u dëgjuar në çdo procedure ligjore ku ai është subjekt, pa kufizim moshe, realizohet në mënyrën e duhur dhe në shërbim të interesit më të lartë të tij, me praninë dhe mbështetjen e punonjësit social psikologut ose sociologut. Me ndërhyrjen e tij, punonjësi social, në rolin e ekspertit profesionist në organet e drejtësisë me individë në konflikt me ligjin dhe sidomos me të mitur, kërkon t’i vijë në ndihmë procesit gjyqësor duke përbërë një garanci për mbarëvajtjen e tij dhe të respektimit të të drejtave të të miturit dhe të të gjitha palëve të përfshira në gjykim.
Ky angazhim i ekspertit punonjës social i vjen në ndihmë gjykatës për ekzaminimin e të miturit, i cili mund të jetë nën trysninë e një situate familjare traumatike dhe konfliktuale që arrihet të zbulohet dhe kuptohet nga gjykata vetëm nëpërmjet ndërhyrjes së punonjësit social. Gjatë hetimit gjyqësor, prokurorëve, gjyqtarëve apo policëve gjyqësore i mungojnë njohuritë e duhura për të kuptuar e deshifruar gjendjen psiko-sociale të të miturit apo të formulojnë drejt pyetjet që do ti drejtojnë atij për të vlerësuar siç duhet informacionin e marrë nga i mituri.
Ky angazhim i detyruar i punonjësit social në çdo procedurë ligjore që ka në qendër të miturin e ku merren vendime që ndikojnë në jetën e tij, nëpërmjet vlerësimit të thënieve të veta janë shprehje e qartë e rëndësisë së figurës së punonjësit social. Hetimet e punonjësit social mbi personalitetin dhe ambientin ku i mituri rritet dhe zhvillohet kërkojnë ndërhyrje mbështetëse sipas nevojave të rasteve konkrete të përcaktuara nga strukturat të cilat kanë shqyrtuar rastin. Punonjësi social nëpërmjet ndërhyrjes së tij realizon një marrëdhënie me të miturin shumë të thellë, marrëdhënie e cila bazohet në takimet e shpeshta e jo të vetme, të papërcaktuara në kohë gjatë gjithë kohëvazhdimit të hetimit gjyqësor apo procedimit sipas rastit apo edhe gjatë shlyerjes së dënimit në burg, duke realizuar kështu një monitorim sistematik që do ti vijë në ndihmë atij për zbërthimin e çështjes4.
Në respektim të detyrave të caktuara ndaj tij, punonjësi social dhe pse është një figurë profesionale që ofron mbështetje veçanërisht në një moment të vështirë, udhëhiqet nga parimi ti shërbejë vendosjes së drejtësisë duke shfrytëzuar marrëdhënien e krijuar me të miturin. I tillë është rasti i
të miturit adoleshent të përfshirë në episode konfliktuale dhe devijanca shoqërore të karakterizuara nga kërkimi i vazhdueshëm i identitetit të tij, me nevojën për të pasur një pikë referimi jashtë ambientit të tij familjar të cilit të mund ti drejtohet. Kapaciteti i punonjësit social për të perceptuar dhe kuptuar dinamikat dhe mekanizmat psikike të të miturit që i krijon mundësinë të interpretojë sjelljet dhe pse me raste kontradiktore, e bëjnë atë shumë të rëndësishëm dhe një pikë referimi për të miturin. Kjo gjë i krijon mundësinë punonjësit social të propozojë modifikime dhe masa që të rezultojnë sa më efikase për të miturin. Të tilla masa i vijnë në ndihmë të miturit, duke eliminuar një mundësi të tij për t’u bërë recidivist në të ardhmen apo të krijojë akoma me shumë probleme për shoqërinë ose të jetë përsëritës i shkeljeve ligjore.
Ky rrugëtim dhe evolucion pozitiv i krijon mundësi të miturit që në momentet e vështira të mos tentohet ta braktisë atë duke u udhëhequr nga shembujt pozitive të injektuar nga kontakti me ekspertët profesionistë. Pikërisht një ndjekje e rregullt e të miturit gjatë dhe pas procedimit penal i lejon punonjësit social të njohë më mirë të miturin në përputhje me kompetencat dhe funksionet e tij. Në këtë mënyrë punonjësi social në drejtësi me një veprim shumë aktiv në fushën e të miturve, të së drejtës familjare dhe të dhunës në familje, ka marrë një dimension të ri në situatat juridike të lidhura me problemet e integritetit psikologjik individual dëmi biologjik psikologjik dhe ekzistencia me garantimin e kushteve specifike për zhvillimin psiko-fizik të të miturit të së drejtës e deri në kushtet e riedukimit apo risocializimit në fushën penale dhe regjimin e burgjeve. Si pasojë e zhvillimeve sociale dhe politike, Shteti gjithmonë ka kërkuar të ruajë dhe mbrojë kontekstin familjar dhe evolucionin moshor të individit nëpërmjet strukturave sociale publike e private, legjislacionit dhe planeve të veprimit duke treguar një kujdes për integritetin familjar dhe ruajtjen e autenticitetit e saj dhe në respektim të dinjitetit njerëzor edhe kur kemi të bëjmë me një të mitur të dënuar5.
1 Ligji Nr. 9062, datë 8.5.2003 “Kodi ligjor i ndryshuar i përfshirjes së profesionistëve të kujdesit social në sistemin e burgjeve i Republikës së Shqipërisë”
2 Ligji Nr. 7950, datë 21.3.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”, ndryshuar me ligjin Nr. 8460, datë 11.2.1999, me ligjin Nr. 8570, datë 20.1.2000, me ligjin Nr. 8602, datë 10.4.2000, me ligjin Nr. 8813, datë 13.6.2002, me ligjin 9085, datë 19.6.2005, me ligjin Nr. 9187, datë 12.2.2004, me ligjin Nr. 9276, datë 16.9.2004.
3 Fushat e ekspertizës psikologjike dhe asaj sociale janë të ndryshme, kështu që dhe mendimi i dhënë nga ekspertët e secilës fushë është i ndryshëm por që i shërben në rastin tonë të njëjtit qëllim. Psikologjia është shkenca që studion proceset psikike, të ndërgjegjshme e të pandërgjegjshme, të njohjes (perceptimit, vëmendjes, memories, gjuhës, mendimit etj.) e dinamikë (emocionet, motivacionet, personalitetit etj.) Sociologjia është shkenca që ka për objekt fenomenet sociale të hetuara në shkaqet e tyre, manifestimet dhe efektet, në raportet reciproke dhe referuar evenimenteve te ndryshme. Burimi i referimit www.treccani.it
4 Neni 6 Kodi i Familjes: “Në çdo procedurë që i përket të miturit, ai ka të drejtë të dëgjohet në përputhje me moshën dhe aftësinë e tij për të kuptuar, duke ruajtur të drejtën që i japin dispozitat e veçanta që garantojnë ndërhyrjen dhe dhënien e pëlqimit nga ana e tij dhe në rastet kur i mituri kërkon të dëgjohet nga të tillë profesionistë.
5Neni 35 K.Pr.P.: Ndihma që i jepet të pandehurit të mitur“. Të pandehurit të mitur i sigurohet ndihmë juridike dhe psikologjike, në çdo gjendje dhe shkallë të procedimit, me praninë e prindit ose personave të tjerë të kërkuar nga i mituri dhe të pranuar nga autoriteti që procedon.
Punonjësi social në sistemin e vuajtjes së dënimit në burgje
Shërbimet sociale të punës sociale janë ofruar në burgje për gati një shekull dhe janë avancuar nga përpjekjet e avokimit të Kenneth Pray, ish-dekan i Shkollës së Punës Sociale në Pensilvani (tani Shkolla e Politikës Sociale dhe Praktikës). Përpjektjet për përfshirjen e punonjësve në shoqëri me të burgosurit duhet të merren në konsideratë për çdo punonjës social që merret me pyetjen pse përfshirja jonë është e domosdoshme dhe çfarë do të bëjmë ndërkohë që ne jemi të përfshirë në sistemit e drejtësisë?!6 . Për fat të keq, përkundër përpjekjeve të shumta, puna sociale ka marrë një qëndrim ambivalent ndaj punës së saj në burgje, ndoshta për shkak të vlerave kontradiktore të profesionit dhe institucionit. Megjithatë, shpërthimi në popullatën e burgjeve që ka ndodhur që nga viti 1980, së bashku me veprimet e gjykatës federale të përshkruara më lart, ka krijuar një nevojë gjithnjë në rritje për shkathtësitë unike të aftësive profesionale që punëtorët socialë i sjellin institucioneve korrektuese të drejtësisë.
Puna Sociale e NASW-it (2012) njeh rëndësinë e ofrimit të shërbimeve cilësore për popullatën e burgosur në deklaratën e saj të politikës lidhur me punën sociale në sistemin e drejtësisë penale. Puna profesionale e Punës Sociale është një përmbledhje gjithëpërfshirëse e politikave të miratuara dhe të rishikuara nga organi kryesor i hartimit të politikave të NASW-it, Asambleja e Delegatëve dhe, në pjesën përkatëse, rekomandimet e politikave ndaj popullatës së burgosur sfidojnë punonjësit socialë për të bërë sa më poshtë:
1. Sigurimi i avokimit të vazhdueshëm për të adresuar shkallën joproporcionale të burgosjes së pakicave racore ose etnike, të miturve, grave dhe individëve pa dokumente;
2.Sigurimi i trajtimit kulturor kompetent dhe ndërhyrjes për popullsinë në rritje të të burgosurve me sëmundje mendore, çështje të substancave, ose çrregullime të bashkë-ndodhura;
3.Qasje për një kujdes shëndetësor cilësor, medikamente, ushqim, trajtim dhe programe rehabilitimi për të burgosurit e mitur;
4. Identifikimi i mundësive të përshtatshme arsimore dhe profesionale për të ndihmuar individët e burgosur që të kalojnë në komunitetet e tyre; dhe
5.Sigurimi i avokimit dhe lidershipit social për të vendosur politikat kombëtare mbi çështjet e drejtësisë penale
punonjësit socialë në mjediset e drejtësisë penale shpesh vlerësojnë të ardhurit e rinj në burg, zhvillojnë plane të trajtimit dhe mbështetjes për të burgosurit, ofrojnë terapi individuale dhe grupe mbështetëse psikosociale arsimore, ofrojnë referime për shërbimet mjekësore ose të shëndetit mendor dhe monitorojnë progresin dhe pajtueshmërinë e të burgosurve në trajtim. Si në shumicën e mjediseve, punonjësit socialë në objektet e drejtësisë penale dokumentojnë përparimin e të
miturve të burgosur në të dhënat e tyre shëndetësore, shkruajnë raporte të përparimit dhe në disa institucione paraqesin rastet e tyre në forume të tjera institucionale.
Në shumë sisteme të burgjeve, vlerësimi fillestar i të burgosurit përfshin një analizë psikologjike dhe intervista me punonjës socialë dhe profesionistë të tjerë të trajtimit për të përcaktuar praninë e akutit (psikozë, ankth, depresion, tentativë vetëvrasje) dhe kushteve kronike sëmundje, histori dhe manifestime aktuale të traumave dhe abuzimit të substancave. Gjatë fazës së vlerësimit punonjësi social përcakton të drejtën e të dënuarit të mitur për shërbime dhe trajtim dhe, në teori, nëse jo në realitet, fillon të planifikojë shkarkimin e të burgosurit. Kjo e fundit nuk është detyrë e vogëlku p.sh në SH.B.A shumica dërrmuese e të burgosurve të mitur kthehen në komunitet.
Bazuar në të dhënat e vlerësimit, zhvillohen planet e intervenimit dhe trajtimit, duke marrë parasysh nevojat unike të të burgosurit; këto mund të përfshijnë një kombinim të këshillimit individual, përfshirjen në një grup trajtimi të specializuar dhe shërbimet e menaxhimit të rasteve. Një hulumtim gjithnjë në rritje tregon se menaxhimi i rasteve me bazë fuqie është një përgjigje efektive ndaj të burgosurve që kanë nevojë për aftësi në jetën e përditshme ose ata që luftojnë me alkoolin dhe drogën ose me probleme serioze fizike ose mendore 7.
Në jetën e përditshme punonjësit social në burgje , zakonisht janë përgjegjës për kryerjen e vlerësimeve psikologjike për të përcaktuar nivelin e funksionimit të shëndetit mendor të të burgosurve, duke vlerësuar praninë e çrregullimeve të shëndetit mendor ose abuzimit të substancave, duke ofruar seanca këshillimi individuale ose grupore,
Brenda burgut, punonjësit socialë janë përgjegjës për një sërë detyrash, përfshirë kompletimin e shfaqjeve dhe vlerësimeve të pranimit, sigurimin e mbikëqyrjes klinike, ndërhyrjen në krizë, trajtimin e vazhdueshëm, menaxhimin e rasteve dhe shërbimet e planifikimit të lirimit 8.
Fokusi kryesor i punonjësve socialë të burgut është në rehabilitim. Punonjësit socialë të burgut përpiqen të ndihmojnë të burgosurit të rehabilitohen në një numër mënyrash. Ata kryejnë vlerësime për të përcaktuar nivelin e tanishëm të funksionimit të një të burgosuri dhe për të vlerësuar praninë e çrregullimeve të shëndetit mendor ose keqpërdorimit të substancave
Punonjësit socialë mund të bëjnë vlerësime gjatë procesit të marrjes për të përcaktuar shëndetin mendor të një të burgosuri të mitur dhe të ndihmojnë në identifikimin e çrregullimeve të abuzimit me substance.
Punonjësit social ndihmojnë të miturit në konflikt me ligjin të zgjidhin problemet dhe mund të licencohen për të trajtuar sëmundjet mendore.Punonjësit socialë të drejtësisë penale mund të punojnë në burgje, burgje, organizata të bazuara në komunitet dhe agjencitë e kujdesit shëndetësor parësor që u shërbejnë ish-shkelësve dhe gjykatave gjithashtu puna sociale e mjekësisë ligjore është aplikimi i punës sociale në çështjet dhe çështjet që lidhen me ligjin dhe sistemet ligjore.
Ky specialitet i profesionit të punës sociale shkon përtej klinikave dhe spitaleve psikiatrike për të pandehurit që vlerësohen dhe trajtohen në çështjet e kompetencës dhe përgjegjësisë
Një shkallë e drejtësisë penale është një arsim i përshtatshëm për një karrierë të punës sociale. Së pari, gradat e drejtësisë penale përqëndrohen në kriminologjinë dhe punën e policisë. Punonjësit social shpesh duhet të komunikojnë dhe të ndërveprojnë me zbatimin e ligjit.
Punonjësit socialë në burg shpesh hasin probleme të pazakonta etike dhe dilema vlere. Burgjet nuk janë më të lidhura me rehabilitimin, por përqendrohen në dënimin dhe kontrollin9
Një mjedis i tillë e bën të vështirë për të mbrojtur konfidencialitetin ose për të promovuar të drejtat e të miturve. Performanca kompetente e veprimtarive psiko-sociale të renditura më lart është e komplikuar nga numri në rritje i të burgosurve që paraqiten me nevoja të veçanta. Në një industri të përkufizuar shpesh nga krizat, ka disa sfida të qarta, të vështira dhe unike në mjedisin e burgut që do të përfitonin nga ekspertiza e punës sociale. Në këtë pjesë, disa prej këtyre problemeve janë theksuar, të zgjedhura për shkak të ndikimit të tyre të sistemeve të rëndësishme dhe implikimeve të mëdha që kanë për shëndetin e gjeneratës së ardhshme
Me rëndësi të barabartë ose më të madhe sesa fokusimi në faktorët e rrezikut është identifikimi i programeve dhe shërbimeve që mbështesin faktorët mbrojtës për të rritur rritjen dhe zhvillimin e të rinjve të prekur nga burgosjet prindërore. Faktorët mbrojtës të identifikuar në literaturë përfshijnë, kur është e përshtatshme, mbështetjen e marrëdhënies së fëmijës me prindin e burgosur, forcimin e marrëdhënieve midis prindit të burgosur dhe kujdestarëve primar të fëmijës dhe inkurajimin e mbështetjes sociale nga familja dhe komuniteti. 10
Fëmijët me prindër në burg kanë nevojë për mbështetje dhe shërbime, megjithatë ekzistojnë pak programe që janë projektuar posaçërisht për të përmbushur nevojat e tyre.11 Punonjësit socialë kryesisht përfshihen në tre lloje shërbimesh ose programesh:
1.programe që ofrojnë mentorë për të rinjtë,
2.ata që udhëheqin grupet mbështetëse dhe programet e edukimit prindëror në bazë të burgut.
3.Ata që kryejnë grupe mbështetëse mund të ndihmojnë gjithashtu me vizitat e fëmijës tek prindi i burgosur. Prindi i burgosur mund të jetë në një burg që ndodhet qindra kilometra larg familjes dhe i paarritshëm nga çdo formë e transportit publik, duke vendosur kufizime të rënda dhe të kushtueshme në vizitat e prindërve të fëmijëve. Në disa raste, fëmijët kurrë nuk arrijnë të vizitojnë prindërit e tyre 12.
6 Lutuni, 1943, Lutuni & Toële, 1945
7Bauserman et al., 2003 .
8-9Gibelman, 1995
10Eddy & Reid, 2003, Johnson, 2012, La Vigne et al., 2008.
11 La Vigne et al 2008 ,Eddy & Reid, 2003.
12Johnson, Margolies & Kraft-Stolar, 2006.
Punonjësit socialë që kryejnë grupe mbështetëse e konsiderojnë ndërhyrjen e tyre si një mënyrë për të ofruar mbështetje sociale, udhëzojnë anëtarët e grupeve në vendimmarrje pozitive dhe sigurojnë një mjedis inkurajues dhe pa stigma në të cilin të rinjtë mund të shprehin mendimet e tyre 13.
Grupet mbështetëse kryen nga punonjës socialë me bazë në shkollë dhe punonjës socialë në programet e bazuara në komunitet ku p.sh kemi programin Girl Scouts beyond Bars i cili është një shembull i një programi të bazuar në komunitet që përpiqet të zvogëlojë stresin e ndarjes duke mbështetur një marrëdhënie të shëndoshë midis nënave të burgosura dhe vajzave të tyre. Programi lehtëson takimet me grupet mbështetëse me vajzat, transporton vajzat në burg për të vizituar nënat e tyre dhe ofron aktivitete për nënat dhe vajzat që të angazhohen14. Programi i Jetës Interaktive për Familjen është një shembull tjetër i një programi të zgjerimit të vizionimit i fokusuar në zhvillimin e marrëdhënieve më të forta midis një prindi të burgosur dhe fëmijës së tij15 . Së bashku me klasat mujore të prindërimit, programi LIFE siguron një mjedis miqësor për fëmijët ku prindi dhe fëmija mund të punojnë së bashku në aktivitete.
Një shembull i programeve inovative që shkojnë përtej tejkalimit të marrëdhënieve prind-fëmijë duke rritur aftësitë e vetëvlerësimit dhe shkathtësisë së prindërve të burgosur dhe duke sjellë një masë ngushëllimi për një fëmijë të lënë pas është programet e leximit të burgjeve që po krijohen në burgje në vënde të ndryshme .
Projekti Ati i Nxënësisë, i cili vepron në disa burgje në Kaliforni dhe që aspiron të aplikohet edhe nga vende europiane është modeluar pas projektit të leximit në Uashington DC, dhe kërkon të promovojë shkrim-leximin si në atin ashtu edhe në fëmijën dhe siguron një mënyrë kuptimplote për prindin dhe fëmijën të lidhin kur vizitat e shpeshta shpesh janë të pamundura16.
Projekti siguron libra për fëmijë në burg dhe vullnetarët punojnë me prindin e burgosur për të bërë regjistrimin audio ose video të librit. Ky projekt i veçantë mbështetet nga Kisha e Komunitetit Grace në Calipatria të Kalifornisë, ndërsa të tjerë janë nisur nga organizata të bazuara në komunitet ose nga bizneset lokale ose të iniciuara nga stafi i burgut. Në Kolorado, një i burgosur mashkull apo femër që dëshiron të marrë pjesë në programin e Leximit për Fëmijë, i dërgon një kërkesë bibliotekës që vlerësohet nga një menaxher i rastit. Menaxheri i rastit konfirmon që i burgosuri mund të ketë kontakt me fëmijën dhe nuk ka humbur privilegjet për shkak të problemeve të sjelljes. Sapo të miratohet, i burgosuri udhëhiqet nga një anëtar i stafit të bibliotekës ose një vullnetar i trajnuar për zgjedhjen e një libri të përshtatshme për moshën dhe mësoi rëndësinë e leximit për theksim dhe përdorimin e zërave të ndryshëm për personazhet. Të dy librat dhe kaseta janë paketuar dhe i janë dërguar fëmijës pa kosto të burgosurit ose familjes. 17Pak a shumë programet të cilat u përmendën më lart aplikohen dhe ne sistemin e burgjeve shiptare të cilat kanë fokus rehabilitimin dhe risocializimin e individëve të cilët janë në konflikt me ligjin .Një vëmendje e veçantë e punonjësve social qëndron tek zhvillimi i programeve edukuese dhe risocializuese për të miturit të cilët janë në konflikt me ligjin pasi është mënyra më e mirë për riedukimin e tyre dhe shmangien e devijimeve të tjera me tematika kriminale.
KONKLUZIONE
pavarësisht nga një histori ambivalence ndaj korrigjimeve, punonjësit social tani janë të vendosur fort në burgje. Megjithëse vlerat e profesionit mund të kenë marrë një rol dytësor në përqendrimin e korrigjimeve në sigurinë publike në këtë mjedis (Reamer, 2004), zbatimi gjyqësor i niveleve të përshtatshme të kujdesit kushtetues, së bashku me një popullsi të burgut me trajtime komplekse dhe nevoja për mbështetje, ka krijuar një nevoja për një set unik të aftësive profesionale që punonjësit social mund të sjellin në institucionet korrektuese. Profesioni i punës sociale i është përgjigjur kësaj thirrjeje përmes përfshirjes së saj në kujdesin e të burgosurve që nga momenti që individi arrin në institucionin korrektues derisa ai ose ajo të lirohet dhe shpeshherë përtej mureve të burgut në mjedise të mbikëqyrjes së komunitetit.
Në përmbledhje, puna sociale në burgje duhet gjithnjë e më shumë të akomodojë numrin në rritje të grave në burgje, përqindjet e larta të të burgosurve me probleme të shëndetit mendor dhe fëmijët e të burgosurve mbi të cilët ndikimi i burgimit peshon për dekada.Ndërhyrjet në punë sociale ndihmojnë në zgjidhjen e pasojave të ekspozimit ndaj ngjarjeve traumatike që është shumë e zakonshme tek të burgosurit femra. Ashtu si me të burgosurit meshkuj, punonjësit socialë i ndihmojnë gratë të parashikojnë dhe identifikojnë se çfarë do t'u ndihmojë atyre të kenë sukses në lirimin dhe pastaj të ndihmojnë në vendosjen e mbështetjeve të nevojshme.
Në aktivitetet e tyre të përditshme, punonjësit socialë të burgjeve ndeshen me efektet e marrëdhënies dinamike midis sëmundjes mendore dhe burgosjes. Me vetëdijen se si një histori e problemeve të shëndetit mendor mund të çojë në burgim dhe se si vetë burgosja mund të përkeqësojë simptomat dhe rrjedhën e sëmundjes mendore, punonjësit socialë zhvillojnë plane të përshtatshme të trajtimit dhe mbështetjes për kohëzgjatjen e burgimit dhe përsëri për periudhën postrelease kur këta ish të burgosur hynë përsëri në komunitet.
Së fundmi, për të zvogëluar pasojat e kolateralit të burgosjes, punonjësit socialë gjithnjë e më shumë janë thirrur të kryejnë grupe mbështetëse prindërore të burgut, programe edukimi dhe programe të dizajnuara për të lehtësuar vizitat e fëmijës në burg. Të gjitha këto përpjekje bëhen për të mbështetur dhe edukuar marrëdhëniet që fëmijët kanë, kanë nevojë dhe shpesh kanë nevojë për prindërit e tyre të burgosur.
Ekzistojnë sfida të qarta, kërkuese dhe unike në mjedisin e burgut që përfitojnë nga ekspertiza e punës sociale. Të burgosurit dhe shoqëria mund të përfitojnë nga punonjësit socialë, të cilët avokojnë dhe ofrojnë trajtim, ndërhyrje dhe mundësi programimi me karakter kulturor kompetent dhe përkatës gjinor, për të ndihmuar individët e burgosur në tranzicion të tyre në komunitet (NASË, 2012). Përmes përpjekjeve të ndërgjegjësimit dhe ndërhyrjes kompetente dhe të mëshirshme që bazohen fort mbi vlerat e punës sociale, "punonjësi social mund të japë kontributin e tij në arritjen e qëllimit të burgut, i cili i kushtohet njësoj mirëqenies së të burgosurit dhe mbrojtjen e të burgosurve në komunitet.
REKOMANDIME PROFESIONALE
Krimi ka qenë pjesë e diskutimeve politike dhe akademike rreth natyrës së fragmentuar të shoqërisë industriale dhe shkelësit kanë pushtuar pozicione kontradiktore në lloje të ndryshme të debateve dhe diskutimeve që kanë polarizuar çështjen se çfarë duhet bërë me ta, dënimin apo rehabilitimin? Qëllimi i ndëshkimit është kontrollimi i popullsisë së devijuar dhe rehabilitimi për riintegrimin e autorëve në shoqëri si qytetarë të dobishëm. Sipas filozofisë moderne korrektuese, burgjet tani konsiderohen si institucione korrektuese ku të burgosurit dërgohen pas ndëshkimit për reformimin dhe rehabilitimin e tyre. Në këtë drejtim, profesioni i punës sociale me shkelësit është zvarritur mes këtyre dy poleve të vazhdimit. Punonjësit socialë profesionistë në institucionet korrektuese ofrojnë dy lloje shërbimesh: shërbime mbështetëse brenda institucionit dhe korrigjime ndaj burimeve në komunitet. Brenda shërbimeve korrektuese, shërbimet e punës sociale mund të shfrytëzohen në fushat e shëndetit mendor, abuzimit të substancave, arsimimit dhe rehabilitimit të profesionit të punës sociale.
Punonjësit socialë janë të nevojshëm, por jo shpesh përfshihen në sistemet e drejtësisë penale. Një mënyrë për të rritur numrin e punonjësve socialë në sistemin e drejtësisë penale është duke i ekspozuar studentët për të punuar në këto mjedise dhe duke i përgatitur këta të fundit të jenë ekspertë të fushës të cilët do të shihen më vonë si individë heronj të risocializimit të personave në konflikt me ligjin në shoqëri.
implikimet për edukimin dhe praktikën e punës sociale Punonjësit socialë janë të nevojshëm në sistemin e drejtësisë penale familjet, veçanërisht fëmijët e individëve në sistemin e drejtësisë penale, gjithashtu janë të prekshme. Ata përjetojnë përçarje dhe izolim të familjes përveç varfërisë, me efekte afatgjata. Shqetësimet serioze të drejtësisë sociale ngrihen sa herë që konsiderohet sistemi i drejtësisë penale i vendit tonë. Për këto arsye, punonjësit socialë duhet të përfshihen thellë në sistemin e drejtësisë penale, ofrimin e shërbimeve, përmirësimin e politikave dhe avokimin për ndryshime. Duke përgatitur gjeneratën e njëjtë të profesionistëve të punës sociale me një kuptim dhe interes në sistemin e drejtësisë penale, mund të forcohet marrëdhënia e ardhshme midis punës sociale dhe drejtësisë penale. Një mënyrë premtuese për të filluar ndoshta për të siguruar që puna sociale dhe drejtësia penale po takohen dhe punojnë së bashku për të përgatitur gjeneratën e ardhshme të të diplomuarve të punës sociale në këtë fushë të zgjedhur të praktikës
Githashtu brenda rolit të tyre thelbësor duhet të rritet numri i punonjësve social të mjekësisë ligjore të cilët në vende të zhvilluara zakonisht janë përgjegjëse për diagnostikimin e popullatave kriminale, duke bërë rekomandime për statusin mendor, duke shërbyer si dëshmitarë ekspertë, duke trajnuar personelin e zbatimit të ligjit, duke ua referuar të pandehurve burimeve të komunitetit dhe duke zhvilluar programe advokuese në veprat penale
13Johnston, 1995; Springer, Lynch, Rubin, 2000. 14-16 Soltes, 2012- Castro, 2013. 15-17 Dunn & Arbuckle, 2002, Ëalden, 2004
BIBIOGRAFIA
1 Ligji Nr. 9062, datë 8.5.2003 “Kodi i Familjes i Republikës së Shqipërisë” 2 Ligji Nr. 7950, datë 21.3.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”, ndryshuar me ligjin Nr. 8460, datë 11.2.1999, me ligjin Nr. 8570, datë 20.1.2000, me ligjin Nr. 8602, datë 10.4.2000, me ligjin Nr. 8813, datë 13.6.2002, me ligjin 9085, datë 19.6.2005, me ligjin Nr. 9187, datë 12.2.2004, me ligjin Nr. 9276, datë 16.9.2004. 3 Fushat e ekspertizës psikologjike dhe asaj sociale janë të ndryshme, kështu që dhe mendimi i dhënë nga ekspertët e secilës fushë është i ndryshëm por që i shërben në rastin tonë të njëjtit qëllim. Psikologjia është shkenca që studion proceset psikike, të ndërgjegjshme e të pandërgjegjshme, të njohjes (perceptimit, vëmendjes, memories, gjuhës, mendimit etj.) e dinamikë (emocionet, motivacionet, personalitetit etj.) Sociologjia është shkenca që ka për objekt fenomenet sociale të hetuara në shkaqet e tyre, manifestimet dhe efektet, në raportet reciproke dhe referuar evenimenteve te ndryshme. Burimi i referimit www.treccani.it
4 Neni 6 Kodi i Familjes: “Në çdo procedurë që i përket të miturit, ai ka të drejtë të dëgjohet në përputhje me moshën dhe aftësinë e tij për të kuptuar, duke ruajtur të drejtën që i japin dispozitat e veçanta që garantojnë ndërhyrjen dhe dhënien e pëlqimit nga ana e tij. Në rastet kur i mituri kërkon të dëgjohet, kërke 5Neni 35 K.Pr.P.: Ndihma që i jepet të pandehurit të mitur“. Të pandehurit të mitur i sigurohet ndihmë juridike dhe psikologjike, në çdo gjendje dhe shkallë të procedimit, me praninë e prindit ose personave të tjerë të kërkuar nga i mituri dhe të pranuar nga autoriteti që procedon. 6 (Lutuni, 1943, Lutuni & Toële, 1945 7Bauserman et al., 2003 . 8-9Gibelman, 1995 10Eddy & Reid, 2003, Johnson, 2012, La Vigne et al., 2008. 11 La Vigne et al 2008 ,Eddy & Reid, 2003.
12Johnson, Margolies & Kraft-Stolar, 2006.
13Johnston, 1995; Springer, Lynch, Rubin, 2000.
14-16 Soltes, 2012- Castro, 2013.
15-17 Dunn & Arbuckle, 2002, Ëalden, 2004
Përgatiti Vasmir Bogdani-Msc punë sociale me tre drejtime
Universiteti I Tiranës –Fakulteti I Shkencave Sociale/Departamenti i punës dhe politikës sociale
TIRANË 2019
{{Faqe e palidhur|data=shtator 2012}}
'''Nëpunës i shërbimeve sociale''' nënkupton një profesionist të shërbimeve sociale dhe
Line 5 ⟶ 161:
dhe familjare, që është licencuar dhe regjistruar në regjistër të Këshillit të Përgjithshëm të
Shërbimeve Sociale dhe Familjare.<ref name=KK200502L17>LIGJI PËR PËR SHËRBIME SOCIALE DHE FAMILJARE [http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L17_al.pdf Në amëzën assembly-kosova.org]</ref>
| |||