[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 18:
| zhanri = poet, prozator, eseist
}}
'''Ismail Halit Kadare''' ose '''Ismaïl Kadaré''' në [[frëngjisht]]ka (lindur në [[Gjirokastra|Gjirokastër]], [[Mbretëria Shqiptare]], më 28 Janar 1936). Kadare është një shkrimtar i cili shquhet kryesisht për prozë, por ka botuar edhe vëllime me poezi dhe ese. Nisi të shkruajë kur ishte ende i ri, fillimisht poezi, me të cilat u bë i njohur, e më pas edhe prozë, duke u bërë prozatori kryesor shqiptar.<ref>{{harvnb|Morgan|2011|p=66}}</ref><ref>{{harvnb|Apolloni|2012|p=25}}</ref> Deri më sot veprat e tij janë përkthyer në rreth 45 gjuhë të ndryshme,<ref>{{harvnb|Shatro|2016|p=8}}</ref> duke qenë kështu përfaqësues kryesor i letërsisë shqipe nëpër botë.<ref>{{cite web |author=Henri Amouroux |url=https://www.asmp.fr/fiches_academiciens/textacad/kadare/installation.pdf|title= Installation de M.Ismaïl Kadaré - Associé étranger |publisher= Académie des Sciences morales et politiques|language=fr|page=7 |date=28 tetor 1996 | access-date=18 shkurt 2018}}</ref><ref>{{cito uebin|author1=김광일기자|title=세계의 작가들 연쇄인터뷰… ‘문학의 긴급의제’점검<3> 이스마일 카다레 “저항의 열정이 내 작품 이끌어|url=http://nk.chosun.com/news/articleView.html?idxno=2124|website=NK Chosun|accessdate=18 shkurt 2018|language=ko|date=18 shtator 2000|quote=유럽 비평가들은 그를 “우리시대 최고의 작가 중 한 사람” 혹은 “20세기의 고전으로 남을 작가”라고 극찬을 아끼지 않는다.}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Ismail-Kadare|title="Ismail Kadare" në Encyclopaedia Britannica|website=britannica.com}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.theparisreview.org/interviews/1105/ismail-kadare-the-art-of-fiction-no-153-ismail-kadare|title=Ismail Kadare, The Art of Fiction No. 153|date=1998|website=theparisreview.org|publisher=The Paris Review nr. 147, verë 1998|interviewer=Shusha Guppy}}</ref><ref name="Breto">{{cite book|author1=Jose Carlos Rodrigo Breto|title=Ismail Kadare: La grand estratagema|date=2018|publisher=Ediciones del Subsuelo|location=Barcelona|isbn=978-84-947802-0-2|pages=317-318|quote=Y que este libro sea el principio de toda una serie de ensayos que pueda cosntruir para abundar y ahondar en la obra del escritor que considero como más importante del Siglo XXI, y uno de los más importantes de la segunda mitad del Siglo XX.}}</ref>
 
Në vitin 1996 Kadare u bë anëtar i përhershëm i Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike në Francë. Në vitin 1992 u vlerësua me ''[[Prix Mondial Cino Del Duca]]''; më 2005 fitoi ''[[Çmimi Man Booker International|Çmimin Man Booker International]]'', më 2009 çmimin "Prince of Asturias Awards" për Artet, në vitin 2015 ''[[Çmimi Jeruzalem|Çmimin Jeruzalem]]'', në vitin 2019 ''Çmimin Park Kyong-ni'' ndërsa në vitin 2020 çmimet Neustadt dhe Prozart. Më 2016 presidenti francez ia ndau titullin “Komandant i Legjionit të Nderit”.<ref>{{cito uebin|title=Franca nderon “Komandant” Kadarenë|url=http://top-channel.tv/lajme/artikull.php?id=327871&ref=ngj|publisher=Top-channel.tv|accessdate=30 maj 2016}}</ref><ref>{{cito uebin|title=Décret du 31 décembre 2015 portant élévation à la dignité de grand’croix et de grand officier|url=http://www.legiondhonneur.fr/sites/default/files/promotion/lh20160101_1.pdf|website=La grande chancellerie de la Légion d’honneur|publisher=JOURNAL OFFICIEL DE LA RÉPUBLIQUE FRANÇAISE|accessdate=30 shtator 2017|language=fr|date=1 janar 2016}}</ref>
Viteve të fundit, ai e ndan kohën e tij mes [[Franca|Francës]] dhe [[Shqipëria|Shqipërisë]].
 
Rreshti 28:
 
=== Vitet e hershme ===
U lind më 28 janar 1936 në [[Gjirokastra|Gjirokastër]], në një familje qytetare, i biri i Halit Kadaresë dhe Hatixhes nga familja [[myslyman]]e [[Dobajt|Dobi]], njenjë nderndër [[oxhaqet feudalë|oxhaqet feudale]].<ref>{{Cito web|url=http://www.gazetadita.al/portreti-i-nenes-qe-kur-erdhi-nuse-ne-deren-e-kadareve/|title=Portreti i nënës, që kur erdhi nuse në derën e Kadareve|date=7 prill 2015|website=gazetadita.al|publisher=Dita|last=Kadare|first=Ismail}}</ref> Çifti do të kishte edhe dy fëmijë të tjerë, Shahinin dhe Kadrien.<ref>{{Cite book|title=Një Kadare onkolog: [vëllai i vogël i Ismail Kadaresë]|last=Kadare|first=Shahin|publisher=Shekulli. - Nr. 27103|date=29 gusht 2009|isbn=|pages=18-19}}</ref>
 
Shkollën fillore dhe të mesme e mbaroi në Gjirokastër. Kur u vendos [[Republika Popullore e Shqipërisë|regjimi komunist në Shqipëri]], ai ishte vetëm 8 vjeç.<ref>{{cite book |last=Kadare |first=Ismail |title=VEPRA: Vëllimi i njëzetë|publisher=Onufri|date=2009 |page=210 |chapter=Pesha e Kryqit |isbn=978-99943-42-99-0}}</ref> Në moshën 12 vjeçare arrestohet nga regjimi i sapovendosur komunist nën akuzën “falsifikues monedhash”, meqë gjatë lojës me shokun e tij kishin krijuar me plumb të shkrirë monedha 5-lekëshe dhe ia kishin treguar gjithkujt me hare. Policia i arrestoi gjatë orës së mësimit në shkollë, dy ditë përpara ditës së votimeve dhe Ismaili bëri dy ditë burg derisa ndërhyri avokati i Kadarenjve dhe e liruan për shkak të moshës së mitur.<ref>{{cite web|title=Biografia, Kadare u arrestua në moshën 12-vjeç për falsifikim monedhash|url=http://www.panorama.com.al/biografia-kadare-u-arrestua-ne-moshen-12-vjec-per-falsifikim-monedhash/|publisher=Gazeta Panorama|accessdate=30 shtator 2017|date=13 tetor 2013}}</ref><ref>{{cite book|last1=Kulla|first1=Ndriçim|title=[[Ylli i Shkrimtarit (Ndriçim Kulla)|Ylli i Shkrimtarit]]|date=2013|publisher=Plejad|place=Tiranë|isbn=978-9928-4170-3-9}}</ref> Në moshën 13 vjeçare zbuloi Makbethin, një ndër veprat e [[William Shakespeare|Shekspirit]], dhe kështu i lindi dashuria për letërsinë. Në këtë moshë shkroi tregimet e para të cilat i botoi te revista ''Pionieri'' në Tiranë.<ref name="Jorina">{{Cite web|url=http://www.panorama.com.al/bibliografia-e-vepres-se-kadarese/|title=Bibliografi e veprës së Kadaresë|date=3 shkurt 2015|publisher=Gazeta Panorama|last=Kryeziu-Shkreta|first=Jorina}}</ref>