[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Rreshti 1:
{{Kutia Shtet
{{coord|10|N|49|E|source:wikidata|display=title}}
| EMRI NË SHQIP = Republika Federale e Somalisë
{{KUTIASomalia}}
| EMRI NË GJUHËN VENDASE = Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ([[Somalisht]]) <br/> جمهورية الصومال الفيدرالية Jumhūriyah as-Sūmāl al-Fīdirāliyah ([[Arabisht]])
'''Somalia''' ndodhet në pjesën lindore të [[Afrika|Afrikës]] dhe në pjesën lindore e jugore të vendit gjendet dalja në [[Oqeani Indian|Oqeanin Indian]]. Kufirit tokësor i Somalisë përshkohet në jug-perëndim me [[Kenia]]n, në perëndim me [[Etiopia|Etiopinë]] dhe një pjesë në veri-perëndimore me [[Xhibuti]]n. Kryeqytet i vendit është Mogadishu.
| EMRI: RASA DHANORE = Somalisë
| FIGURA: FLAMURI = Flag of Somalia.svg
| FIGURA: EMBLEMA = Coat of arms of Somalia.svg
| FIGURA: MADHËSIA E EMBLEMËS = 90px
| FIGURA: HARTA = Somalia (orthographic projection).svg
| FIGURA: GJERËSIA E HARTËS = 280x280px
| HIMNI KOMBËTAR = [[Qolobaa Calankeed]] <br /> "Çdo komb ka flamurin e saj" <br /> [[Skeda:Somalian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga]]
| KRYEQYTETI = [[Mogadishu]]
| GJUHA ZYRTARE = [[Gjuha somaleze|Somalisht]], [[Gjuha arabe|Arabisht]]
| QEVERIA = [[Republika federale parlamentare]]
| UDHËHEQËSI 1: TITULLI = [[Presidenti i Somalisë|Presidenti]]
| UDHËHEQËSI 1: EMRI = [[Mohamed Abdullahi Mohamed]]
| UDHËHEQËSI 2: TITULLI = [[Kryeministri i Somalisë|Kryeministri]]
| UDHËHEQËSI 2: EMRI = [[Mohamed Hussein Roble]]
| PAVARËSIA = 1 korrik 1960
| SIPËRFAQJA = 637,657
| SIPËRFAQJA: VENDI = 43
| POPULLSIA = 15,893,219
| POPULLSIA: VITI = 2020
| POPULLSIA: VENDI = 72
| POPULLSIA: DENDËSIA = 19.31
| IZHNJ = 0.361
| IZHNJ: VITI = 2019
| VALUTA = [[Shilingu somalez]] ([[ISO 4217|SOS]])
| ZONA KOHORE = [[UTC+03:00|UTC+3]] (EAT)
| KODI I INTERNETIT = [[.so]]
| PREFIKSI TELEFONIK = +252
}}
'''Somalia''', zyrtarisht '''Republika Federale e Somalisë''', ndodhet në pjesën lindore të [[Afrika|Afrikës]] dhe në pjesën lindore e jugore të vendit gjendet dalja në [[Oqeani Indian|Oqeanin Indian]]. Kufirit tokësor i Somalisë përshkohet në jug-perëndim me [[Kenia]]n, në perëndim me [[Etiopia|Etiopinë]] dhe një pjesë në veri-perëndimore me [[Xhibuti]]n. Kryeqytet i vendit është [[Mogadishu]].
 
Republika përfshin bregdetin e gadishullit somalez (Somali). Në veri gjenden rrafshnaltat dhe në jug rrafshet në nivel të bregdetit me pyje dhe savana.
Line 7 ⟶ 36:
Popullsia e Somalisë dominohet nga somalezët pas të cilëve vjen popullsia fshatare endacake që flet gjuhën e quajtur kushit. Për nga feja e popullsisë, dominon feja islame.
 
Blegtoria zhvillohet nga çobanët e shumtë, mbillet kryesisht kultura e misrit si dhe një bimë e quajtur Manjot (lat.Manihot esculenta) dhe perime tjera. Përpos këtyre dallohet edhe peshkimi në bregdet. Ekonomia somaleze fokusohet në eksportimin e kafshëve, lëkurës dhe të bananeve. Vendet kryesore të tregtisë janë ShBASHBA-ja dhe Gjermania.
 
Rrjeti i lundrimit është më i zhvilluari nga të gjithë format e tjera të transportit. Ka disa porte detare e ajrore, ku më i madhi është aeroporti ndërkombëtar në kryeqytet.
Line 14 ⟶ 43:
 
== Historia ==
{{Kryesor|Historia e Somalisë}}
: '''''Artikulli kryesor : [[Historia e Somalia|Historia]]'''''
Më 1991 në veri të vendit proklamohet një republikë e quajtur "[[Somalilandi|Republika Somali" (Rep.e Somaliland)Somalilandit]], mirëpo deri më tani nuk është e pranuar si shtet nga nivelet ndërkombëtare. Po në këtë vit ndodh ikja e [[Siad Barre|Siad Bareut]] dhe OKB-ja e dërgon një mision ndërkombëtar ushtarak nën komandën e trupave paqësore të OKB-së më 1993. Ky mision deri më 1995 nuk ishte në gjendje që të mënjanonte luftën civile dhe nga shikimi i OKB-së, Somalia mbetet zonë vakume ose zonë lufte.
 
== Gjeografia ==
: '''''Artikulli kryesor : [[Gjeografia e Shteteve - Somalia{{Kryesor|Gjeografia e Somalisë]]'''''}}
Somalia kufizohet nga [[SipërfaqjaEtiopia]] në perëndim, [[Gjiri i Adenit]] në veri, Deti Somali dhe [[Kanali Guardafui]] në lindje dhe [[Kenia]] në jugperëndim. Sipërfaqja e përgjithshme e Somalisë 637,657&nbsp;km<sup>2</sup> prej së cilës 10,320&nbsp;km<sup>2</sup> janë ujë. Somalia shtrihet rreth koordinatave gjeografike 10 00 ‘‘‘[[Veriu|V]]’’’, 49 00 ‘‘‘[[Lindja|L]]’’’.
 
Somalia ka një vijë [[Bregdeti|bregdetare]] 3,025&nbsp;km të gjatë dhe [[Kufiri tokësor|vijë kufitare]] 2,340&nbsp;km.
 
[[Klima]] në Somali kryesisht dominon klima shkretinore. Nga dhjetori deri në shkurt në pjesën verilindore "monsune", temperatura mesatare në veri dhe vapë e madhe në jug ndërsa nga maji deri në tetor në pjesën jugperëndimore manë "monsuni", në pjesën veriore vapë e madhe dhe në jug po ashtu vapë po më e butë me reshje shiu të parregullta dhe me lashti në mes të "mosumeve".
 
[[Relievi]] i Somalisë kryesisht i ulët dhe i rrafshët që ngadal formojnë rrafshnaltën e gjërë që përmbyllet me malet në veri. Pika më e ultë e relievit 0 m është përgjatë bregdetit në oqeanin Indian dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 2,416 metrave në Shimbiris ([[Gjuha angleze|ang.:]] Shimbiris), në pjesën veri-lindore të vendit.
 
== Demografia ==
{{Kryesor|Demografia e Somalisë}}
: '''''Artikulli kryesor : [[Demografia e Shteteve - {{PAGENAME}}|Demografia]]'''''
'''Somalia''' ka 9,832,017 banorë.
 
Radhitet në vendi e 83 në botë. (korrik 2009)<ref name="CIA-stat">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html CIA.gov - Somalia] - {{en}}</ref>.
 
== Burimi i të dhënave ==
{{ref}}
 
== Lidhje të jashtme ==
{{CommonsartCommonskat|Somalia|{{PAGENAME}}}}
<!-- Lidhje me projektet tjera -->
{{CommonskatCommonsart|Somalia|{{PAGENAME}}}}
{{Commonsart|Somalia|{{PAGENAME}}}}
 
{{VendeAfrikane}}
<!--Lidhje me fletat zyrtare të shtetit-->
* [[Qeverit e Shteteve - {{PAGENAME}}|Qeveria]] :
* [[Kryetarët e Shteteve - {{PAGENAME}}|Kryetari]] :
* [[Parlamentet e Shteteve - {{PAGENAME}}|Parlamenti]] :
* [[Ministrit e Shteteve - {{PAGENAME}}|Ministria]] :
----
<!--Lidhje tjera-->
----
{{VendeAfrikane}}
[[Kategoria:Somali|*]]
 
[[Kategoria:Somali|* ]]
{{SO-gjeo-cung}}
[[Kategoria:Shtete në Afrikë]]
[[Kategoria:Shtete në Afrikën Lindore]]
[[Kategoria:Republikat federale]]
[[Kategoria:Shtetet anëtare të Bashkimit Afrikan]]
[[Kategoria:Shtetet anëtare të Lidhjes Arabe]]
[[Kategoria:Shtetet anëtare të Organizatës së Bashkëpunimit Islam]]
[[Kategoria:Shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara]]
[[Kategoria:Shtete dhe territore të themeluara më 1960]]