Standardi i jetesës
Standardi i jetesës është niveli i të ardhurave, komoditeteve dhe shërbimeve të disponueshme, të aplikuara përgjithësisht për një shoqëri ose vendndodhje,[1] në vend të një individi. Standardi i jetesës është i rëndësishëm sepse konsiderohet se kontribuon në cilësinë e jetës së një individi.[2] Standardi i jetesës në përgjithësi ka të bëjë me metrikat objektive jashtë kontrollit personal të një individi, të tilla si çështjet ekonomike, shoqërore, politike dhe mjedisore - gjëra të tilla që një individ mund t'i marrë parasysh kur vlerëson se ku të jetojë në botë, ose kur vlerëson suksesin e politikës ekonomike.
Në të drejtën ndërkombëtare, një "standar adekuat i jetesës" u përshkrua për herë të parë në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut dhe u përshkrua më tej në Paktin Ndërkombëtar për të Drejtat Ekonomike, Sociale dhe Kulturore. Për të vlerësuar ndikimin e politikave për zhvillim të qëndrueshëm, disiplina të ndryshme kanë përcaktuar Standardet e Jetesës së Denjë për të vlerësuar ose krahasuar përvojën relative të jetesës.[3]
Gjatë pjesës më të madhe të përdorimit të tij në ekonomi, përmirësimet e standardit të jetesës mendohej se ishin të lidhura drejtpërdrejt me rritjen ekonomike, rritjen e sasisë së konsumit të energjisë dhe materialeve të tjera. Megjithatë, Raporti i Gjashtë i Vlerësimit të IPCC zbuloi se literatura tregon se përmirësimet në praktikat e zhvillimit të qëndrueshëm, si dhe ndryshimet në efikasitetin teknologjik dhe prodhimin dhe përdorimin e energjisë, lejojnë një standard jetese të denjë për të gjithë njerëzit pa lëndë djegëse fosile dhe ~15.3 GJ për frymë nga fundi i shekullit të 21-të.[4] Kjo lejon zbutjen e ndryshimeve klimatike nëpërmjet reduktimit të kërkesës, si dhe praktikave të tjera të zhvillimit të qëndrueshëm.[5]
Faktorët e konsideruar nga studiuesit Redakto
Standardi i jetesës mund të vlerësohet duke përdorur një sërë karakteristikash, duke përfshirë cilësinë dhe disponueshmërinë e punësimit, pabarazinë e klasave, shkallën e varfërisë, cilësinë dhe përballueshmërinë e strehimit, orët e nevojshme të punës për të blerë gjërat e nevojshme, produktin e brendshëm bruto, shkallën e inflacionit, sasinë e kohës së lirë, aksesi dhe cilësia e kujdesit shëndetësor, cilësia dhe disponueshmëria e arsimit, nivelet e shkrim-leximit, jetëgjatësia, shfaqja e sëmundjeve, kostoja e mallrave dhe shërbimeve, infrastruktura, aksesi në, cilësia dhe përballueshmëria e transportit publik, rritja ekonomike kombëtare, stabiliteti ekonomik dhe politik , liria, cilësia mjedisore, klima dhe siguria. Për qëllime të ekonomisë, politikës dhe politikës, zakonisht krahasohet në kohë ose midis grupeve të përcaktuara nga parametrat social, ekonomik ose gjeografik.
Shiko edhe Redakto
Referime Redakto
- ^ "STANDARD OF LIVING | meaning in the Cambridge English Dictionary". dictionary.cambridge.org (në anglisht). Marrë më 2021-01-16.
- ^ "Standard of Living Definition". Investopedia.com. 29 gusht 2019. Marrë më 25 shtator 2019.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Supplementary Material I Chapter 5: Social Science Primer" (PDF). IPCC Sixth Assessment Report Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Intergovernmental Panel on Climate Change. 2022.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Chapter 5: Demand, services and social aspects of mitigation" (PDF). IPCC Sixth Assessment Report Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Intergovernmental Panel on Climate Change. 2022.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Chapter 5: Demand, services and social aspects of mitigation" (PDF). IPCC Sixth Assessment Report Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Intergovernmental Panel on Climate Change. 2022.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)