Wikipedia

Teleskopi Hapësinor James Webb

Teleskopi Hapësinor James Webb është një teleskop hapësinor i zhvilluar nga NASA me kontribute edhe nga Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA) dhe Agjencia Kanadeze e Hapësirës (CSA). Teleskopi mban emrin e James E. Webb, i cili ishte administrator i NASA-s nga viti 1961 deri në vitin 1968 dhe luajti një rol integral në Programin Apollo. Ai synon të pasojë Teleskopin Hapësinor Hubble si misioni kryesor i NASA-s në astrofizikë. Teleskopi James Webb u nis më 25 dhjetor 2021 nga baza Ariana. Ai është projektuar për të siguruar rezolucion dhe ndjeshmëri të përmirësuar infra të kuqe mbi teleskopin Hubble, dhe do të mundësojë një gamë të gjerë hulumtimesh në fushat e astronomisë dhe kozmologjisë, duke përfshirë vëzhgimet e disa prej ngjarjeve dhe objekteve më të largëta në Univers, siç është formimi i galaktikave të para, dhe duke lejuar karakterizimin e detajuar atmosferik të ekzoplaneteve potencialisht të banueshme.[1] [2][3][4][5]

Përmbledhje Redakto

Pasqyra kryesore e teleskopit, që është Elementi Optik i Teleskopit, përbëhet nga 18 segmente pasqyre gjashtëkëndore, individualisht të rregullueshme, të bëra nga beriliumi i veshur me ar, të cilat kombinohen për të krijuar një pasqyrë me diametër 6,5 metra (21 ft 4 inç) – dukshëm më e madhe se ajo e Hubble 2,4 m ( 7,9 ft). Ndryshe nga teleskopi Hubble, i cili vëzhgon në spektrat e afërt ultravjollcë, të dukshme dhe afër infra të kuqe (0,1-1,0 μm), Teleskopi JW do të vëzhgojë në një gamë më të ulët të frekuencës, nga drita e dukshme me gjatësi vale të gjatë (e kuqe) deri në infra të kuqe të mesme (0,6- 28.3 μm). Kjo do t'i mundësojë atij të vëzhgojë objekte me zhvendosje të lartë të kuqe që janë shumë të vjetra dhe shumë të largëta për Hubble. Teleskopi duhet të mbahet shumë i ftohtë për të vëzhguar në rrezet infra të kuqe pa ndërhyrje, kështu që ai do të vendoset në hapësirë ​​afër pikës Lagrange Diell-Tokë L2, rreth 1.5 milion kilometra (930,000 mi) nga Toka (0,01 au - e që është 3,9 herë distanca mesatare e largësisë së Hënës). Një mbrojtje e madhe diellore e bërë nga kaptoni i veshur me silikon dhe alumin do të mbajë pasqyrën dhe instrumentet e tij nën 50 K (−223 °C; −370 °F).[6] [7][8] [9] [10]

Qendra e Fluturimeve Hapësinore e NASA-s Goddard (GSFC) në Maryland menaxhoi zhvillimin ndërsa Instituti Shkencor i Teleskopit Hapësinor operon me teleskopin JW. Kontraktori kryesor ishte Northrop Grumman.[11] [12]

Zhvillimi i teleskopit filloi në vitin 1996 për një nisje që fillimisht ishte planifikuar për vitin 2007 me një buxhet prej 500 milionë dollarësh. Pati shumë vonesa dhe tejkalime të kostove, duke përfshirë një ridizajnim të madh në vitin 2005, një mburojë dielli të grisur gjatë një vendosjeje praktike, një rekomandim nga një bord i pavarur shqyrtimi, pandemia e COVID-19, problemet me raketën Ariane 5 dhe vetë teleskopin, dhe problemet e komunikimit midis teleskopit dhe mjetit lëshues. [13] [14] [15][16][17][18] [19] [20][21]

Ndërtimi përfundoi në fund të vitit 2016, në të cilën pikë filloi një fazë e gjerë testimi. [22] [23] teleskopi JW u nis në orën 12:20 UTC më 25 dhjetor 2021 nga një mjeti lëshues Ariana 5 nga Kourou, Guiana Franceze, në bregun verilindor të Amerikës së Jugut, dhe u lirua nga skena e sipërme 27 minuta më vonë. Teleskopi u konfirmua se po merrte energji, dhe në dhjetorr 2021 udhëtonte për në destinacionin e synuar. [24] [25] [26]

Shih edhe Redakto

Literatura Redakto

  • Jonathan P. Gardner; etj. (nëntor 2006). "The James Webb Space Telescope". Space Science Reviews. 123 (4): 484–606. arXiv:astro-ph/0606175. Bibcode:2006SSRv..123..485G. doi:10.1007/s11214-006-8315-7. S2CID 118865272. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) The formal case for JWST science presented in 2006.
  • Jason Kalirai (prill 2018). "Scientific discovery with the James Webb Space Telescope". Contemporary Physics. 59 (3): 259–290. arXiv:1805.06941. Bibcode:2018ConPh..59..251K. doi:10.1080/00107514.2018.1467648. S2CID 85539627. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) A review of JWST capabilities and scientific opportunities.

Referime Redakto

  1. ^ Witze, Alexndra (23 korrik 2021). "NASA investigates renaming James Webb telescope after anti-LGBT+ claims. Some astronomers argue the flagship observatory – successor to the Hubble Space Telescope – will memorialize discrimination. Others are waiting for more evidence". Nature. 596 (7870): 15–16. doi:10.1038/d41586-021-02010-x. PMID 34302150. Marrë më 23 korrik 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "ESA JWST Timeline". Arkivuar nga origjinali më 21 gusht 2003. Marrë më 13 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Stampa:PD-notice
  3. ^ During, John. "The James Webb Space Telescope". NASA. Marrë më 31 dhjetor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "About the James Webb Space Telescope". Marrë më 13 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Stampa:PD-notice
  5. ^ "How does the Webb Contrast with Hubble?". NASA. Arkivuar nga origjinali më 3 dhjetor 2016. Marrë më 4 dhjetor 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "Mirrors Webb/NASA". webb.nasa.gov (në anglisht). Marrë më 2021-12-30.
  7. ^ "James Webb Space Telescope JWST History: 1989–1994". Space Telescope Science Institute, Baltimore, Maryland. 2017. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2014. Marrë më 29 dhjetor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Instrumentation of JWST". Space Telescope Science Institute. 29 janar 2020. Marrë më 29 janar 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "L2, the second Lagrangian Point". Marrë më 5 dhjetor 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "The Sunshield". nasa.gov. NASA. Marrë më 28 gusht 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "About Webb". NASA. 2019. Marrë më 4 qershor 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "James Webb Space Telescope". Northrop Grumman. 2017. Arkivuar nga origjinali më 10 shkurt 2017. Marrë më 31 janar 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ "STSCI JWST History 1996". Stsci.edu. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2014. Marrë më 16 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ John Mather. "James Webb Space Telescope (JWST)" (PDF). National Academy of Science. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 nëntor 2008. Marrë më 5 korrik 2008. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Foust, Jeff (20 mars 2020). "Coronavirus pauses work on JWST". SpaceNews. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ "James Webb Space Telescope to launch in October 2021". www.esa.int. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ Overbye, Dennis (16 korrik 2020). "NASA Delays James Webb Telescope Launch Date, Again – The universe will have to wait a little longer". The New York Times. Marrë më 17 korrik 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ Foust, Jeff (12 maj 2021). "Ariane 5 issue could delay JWST". SpaceNews. Marrë më 13 maj 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ "Update on Webb telescope launch". NASA. 14 dhjetor 2021. Marrë më 14 dhjetor 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ Overbye, Dennis (14 dhjetor 2021). "Why the World's Astronomers Are Very, Very Anxious Right Now – The James Webb Space Telescope is endowed with the hopes and trepidations of a generation of astronomers". The New York Times. Marrë më 15 dhjetor 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ Karlis, Nicole (19 dhjetor 2021). "Decades of work are riding on the James Webb Space Telescope – What happens if it fails? – As one of the most expensive space missions in history, there's a lot on the line for launch". salon.com. Marrë më 19 dhjetor 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ "James Webb Space Telescope observatory is assembled". Space Daily. 29 dhjetor 2016. Marrë më 3 shkurt 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ Foust, Jeff (23 dhjetor 2016). "No damage to JWST after vibration test anomaly". SpaceNews. Marrë më 3 shkurt 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ Achenbach, Joel (25 dhjetor 2021). "NASA's James Webb Space Telescope launches in French Guiana – $10 billion successor to Hubble telescope will capture light from first stars and study distant worlds". The Washington Post. Marrë më 25 dhjetor 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Staff (25 dhjetor 2021). "Live Updates: Webb Telescope Launches on Long-Awaited Journey". The New York Times. Marrë më 25 dhjetor 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Overbye, Dennis; Roulette, Joey (25 dhjetor 2021). "James Webb Space Telescope Launches on Journey to See the Dawn of Starlight - Astronomers were jubilant as the spacecraft made it off the launchpad following decades of delays and cost overruns. The Webb is set to offer a new keyhole into the earliest moments of our universe". The New York Times. Marrë më 25 dhjetor 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Teleskopi_Hapësinor_James_Webb&oldid=2479653"