Ask dhe Embla

Asku dhe Embla në mitologjinë nordike paraqesin mashkullin respektivisht femrën, që ishin dy njerëzit e parë, të krijuar nga perënditë. Dyshja dëshmohen si në Edda Poetike, e përpiluar në shekullin e 13-të nga burime të mëparshme tradicionale, dhe në Prozën Edda, të shkruar në shekullin e 13-të nga Snorri Sturluson . Në të dy burimet, tre perëndi, njëri prej të cilëve është Odin, krijojnë Askun dhe Emblën dhe u japin atyre dhurata të ndryshme trupore dhe shpirtërore. Një numër teorish janë propozuar për të shpjeguar dy figurat, dhe ka referenca të rastësishme për to në kulturën popullore.

"Hœnir, Lóðurr dhe Odin krijojnë Askun dhe Emblen" (1895) nga Lorenz Frølich .

Etimologjia

Një përshkrim i Askut dhe Emblës (1919) nga Robert Engels.

"Ask dhe Embla" (1948) nga Stig Blomberg

Në gjuhën e vjetër skandinave askr fjalë për fjalë do të thotë "pema e frashërit", por etimologjia e emblas është e pasigurt dhe në përgjithësi propozohen dy mundësi të kuptimit të fjalës embla. Kuptimi i parë, "pema e elbit", është problematik , dhe arrihet duke nxjerrë *Elm-la nga *Almilōn dhe më pas në almr ("elm"). Sugjerimi i dytë është " hardhia ", e cila arrihet nëpërmjet *Ambilō, që mund të lidhet me termin grek ἄμπελος ( ámpelos ), në vetvete do të thotë "hardhi, liana ". Etimologjia e fundit ka rezultuar në një sërë teorish.

Gjuhëtari Gunlög Josefsson pretendon se emri Embla vjen nga rrënjët " eim " + " la " që më pas do të thotë "zjarrfikës(ess)" ose "duhanxhi(ess)". Ajo e lidh këtë me praktikën e lashtë të krijimit të zjarrit përmes parmendës së zjarrit, e cila konsiderohej një mënyrë magjike dhe e shenjtë e bërjes së zjarrit në besimin popullor në Skandinavi prej kohësh në kohët moderne. Ajo identifikon shfaqjen e zjarrit përmes lërimit në mënyrë simbolike deri në momentin e orgazmës dhe rrjedhimisht fekondimin dhe riprodhimin.

Sipas Benjamin Thorpe " Grimm thotë se fjala embla, emla, nënkupton një grua të zënë, nga amr, ambr, aml, ambl, punë e palodhur; e njëjta lidhje me Meshia dhe Meshiane, emrat e lashtë persianë të burrit dhe gruas së parë, që janë formuar edhe nga pemët”.

Shih edhe

• Ygdrasil
• Lisi i Donarit
• Paganizmi nordik
• Mitologjia nordike

Literatura

• Bellows, Henry Adams (Trans.) (1936). The Poetic Edda. Princeton University Press. New York: The American-Scandinavian Foundation.
• Byock, Jesse (Trans.) (2006). The Prose Edda. Penguin Classics. ISBN 0-14-044755-5
• Davidson, H. R. Ellis (1975). Scandinavian Mythology. Paul Hamlyn. ISBN 0-600-03637-5
• Hultgård, Anders (2006). "The Askr and Embla Myth in a Comparative Perspective". In Andrén, Anders; Jennbert, Kristina; Raudvere, Catharina (editors).Old Norse Religion in Long-term Perspectives. Nordic Academic Press. ISBN 91-89116-81-X
• Dronke, Ursula (Trans.) (1997). The Poetic Edda: Volume II: Mythological Poems. Oxford University Press. ISBN 0-19-811181-9
• Larrington, Carolyne (Trans.) (1999). The Poetic Edda. Oxford World's Classics. ISBN 0-19-283946-2
• Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0
• Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell. ISBN 0-304-34520-2
• Puhvel, Jaan (1989 [1987]). Comparative Mythology. Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-3938-6
• Schach, Paul (1985). "Some Thoughts on Völuspá" as collected in Glendinning, R. J. Bessason, Heraldur (Editors). Edda: a Collection of Essays. University of Manitoba Press. ISBN 0-88755-616-7
• Simek, Rudolf (2007) translated by Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. D.S. Brewer. ISBN 0-85991-513-1
• Thorpe, Benjamin (Trans.) (1907). The Elder Edda of Saemund Sigfusson. Norrœna Society.
• Thorpe, Benjamin (Trans.) (1866). Edda Sæmundar Hinns Frôða: The Edda of Sæmund the Learned. Part I. London: Trübner & Co.