Wikipedia

Depresioni

gjendje e humorit të ulët dhe neveri ndaj aktivitetit
(Përcjellë nga Depression (mood))


Depresioni është një gjendje me humor të ulët dhe neveri ndaj aktivitetit. Mund të ndikojë në mendimet, sjelljen, motivimin, ndjenjat dhe ndjenjën e mirëqenies së një personi. Mund të shfaqë trishtim, vështirësi në të menduar dhe përqendrim dhe një rritje ose ulje të ndjeshme të oreksit dhe kohës së kaluar për të fjetur. Njerëzit që përjetojnë depresion mund të kenë ndjenja degjenerimi, mungesë shprese dhe ndonjëherë, mendime vetëvrasëse. Mund të jetë afatshkurtër ose afatgjatë.[3] Simptoma thelbësore e depresionit thuhet se është anhedonia, e cila i referohet humbjes së interesit ose humbjes së ndjenjës së kënaqësisë në aktivitete të caktuara që zakonisht sjellin gëzim te njerëzit.[4] Gjendja depresive është një simptomë e disa çrregullimeve të humorit siç janë çrregullimi depresiv madhor ose distrofia;[5] është një reagim normal i përkohshëm ndaj ngjarjeve të jetës, siç është humbja e një të dashuri; dhe është gjithashtu një simptomë e disa sëmundjeve fizike dhe një efekt anësor i disa ilaçeve dhe trajtimeve mjekësore.

Depresioni
Litografia e një burri të diagnostikuar me depresion që vuante nga melankolia me një tendencë të fortë vetëvrasjeje (1892)
SpecialitetPsikiatri, Psikologji
SimptomatHumor i ulët, neveri ndaj aktivitetit, humbje e interesit, humbje e ndjenjës së kënaqësisë
Shkaktar(ë)Kimia e trurit, gjenetika, ngjarjet e jetës, kushtet mjekësore, personaliteti[1]
Faktor rrezikuesStigma e çrregullimit të shëndetit mendor[2]
Metoda diagnoztifikuesePyetësori i shëndetit të pacientit, Inventari i Depresionit Beck
ParandalimiLidhjet sociale, aktiviteti fizik
TrajtimiPsikoterapi, Psikofarmakologji

Faktorët

Redakto

Ngjarjet e jetës

Redakto

Vështirësitë në fëmijëri, të tilla si humbja e nje personi te dashur, pakujdesia, abuzimi mendor, abuzimi fizik, abuzimi seksual ose trajtimi i pabarabartë prindëror i vëllezërve dhe motrave mund të kontribuojnë në depresionin në moshën e rritur.[6][7] Abuzimi fizik ose seksual i fëmijës në veçanti lidhet ndjeshëm me mundësinë e përjetimit të depresionit gjatë jetës së viktimës.[8]

Ngjarjet në jetë dhe ndryshimet që mund të ndikojnë në gjendjen depresive përfshijnë (por nuk kufizohen vetëm nga): lindja e fëmijëve, menopauza, vështirësitë financiare, papunësia, stresi (siç janë nga puna, arsimi, familja, kushtet e jetesës etj.), Një diagnozë mjekësore (kancer, HIV, etj.), ngacmimi, humbja e një personi të dashur, fatkeqësitë natyrore, izolimi social, përdhunimi, problemet në marrëdhënie, xhelozia, ndarja ose dëmtimi katastrofik.[9][10][11] Adoleshentët mund të jenë veçanërisht të prirur për të përjetuar një gjendje depresioni pas refuzimit shoqëror, presionit të bashkëmoshatarëve ose ngacmimit.[12]

Personaliteti

Redakto

Ndryshimet në personalitet ose në mjedisin shoqëror të një personi mund të ndikojnë në nivelet e depresionit. Rezultatet e larta në neurotizmin e fushës së personalitetit bëjnë më shumë të ngjarë zhvillimin e simptomave depresive, si dhe të gjitha llojet e diagnozave të depresionit,[13] dhe depresioni shoqërohet me ekstraversion të ulët.[14] Tregues të tjerë të personalitetit mund të jenë: ndryshime të përkohshme por të shpejta të humorit, mungesa e shpreses në afatë tëshkurtër, humbje interesi në aktivitetet që dikur ishin pjesë e jetës së dikujt, përçarje gjumi, tërheqje nga jeta e mëparshme shoqërore, ndryshime të oreksit dhe vështirësi për t’u përqendruar.[15]

Trajtimet mjekësore

Redakto

Depresioni mund të jetë gjithashtu rezultat i kujdesit shëndetësor, siç është depresioni i shkaktuar nga mjekimi. Terapitë e lidhura me depresionin përfshijnë terapinë e interferonit, beta-bllokuesit, izotretinoinën, kontraceptivët,[16] agjentët kardiakë, antikonvulsantët, ilaçet antimigrenë, antipsikotikët dhe agjentët hormonalë siç janë agonisti i hormoneve që lëshojnë gonadotropin.[17]

Substanca induktuar

Redakto

Disa ilaçe abuzimi mund të shkaktojnë ose përkeqësojnë depresionin, qoftë në dehje, tërheqje dhe nga përdorimi kronik. Këto përfshijnë alkoolin, qetësuesit (përfshirë benzodiazepinat me recetë), opioidët (përfshirë vrasësit e dhimbjes me recetë dhe ilaçet e paligjshme si heroinë), stimuluesit (si kokaina dhe amfetaminet ), halucinogjenët dhe inhaluesit.[18]

Sëmundjet jo psikike

Redakto

Gjendja depresive mund të jetë rezultat i një numri sëmundjesh infektive, mangësive ushqyese, kushteve neurologjike,[19] dhe problemeve fiziologjike, përfshirë hipoandrogjenizmin (tek burrat), sëmundjen e Addison-it, sindromën e Cushing-ut, hipotiroidizmin, hiperparatiroidizmin, sëmundjen e Lyme-ut, sklerozën e shumëfishtë, sëmundjen e Parkinson-it, dhimbje kronike, goditje në tru,[20] diabetin,[21] dhe kancerin .[22]

Sindromat psikiatrike

Redakto

Një numër i sindromave psikiatrike shfaqin gjendjen depresive si një simptomë kryesore. Çrregullimet e humorit janë një grup çrregullimesh që konsiderohen si shqetësime parësore të humorit. Këto përfshijnë çrregullime depresive të mëdha (MDD; zakonisht quhen depresione të mëdha ose depresion klinik) ku një person ka të paktën dy javë humor depresivë ose një humbje interesi ose kënaqësie në pothuajse të gjitha aktivitetet; dhe distrofia, një gjendje e depresionit kronik, simptomat e së cilës nuk plotësojnë ashpërsinë e një episodi depresiv të madh. Një çrregullim tjetër i humorit, çrregullimi bipolar, përmban një ose më shumë episode të gjendjes shpirtërore të ngritur, njohjes dhe nivelit të energjisë, por gjithashtu mund të përfshijë një ose më shumë episode të depresionit.[23] Kur rrjedha e episodeve depresive ndjek një model sezonal, çrregullimi (çrregullimi depresiv i madh, çrregullimi bipolar, etj.) mund të përshkruhet si një sëmundje afektive sezonale. Jashtë çrregullimeve të humorit: çrregullimi i personalitetit kufitar shpesh përmban një humor depresiv jashtëzakonisht intensiv; çrregullimi i përshtatjes me humor depresiv është një shqetësim i humorit që shfaqet si një përgjigje psikologjike ndaj një ngjarje ose shkaktari të identifikueshëm, në të cilin simptomat emocionuese ose të sjelljes që rezultojnë janë domethënëse, por nuk plotësojnë kriteret për një episod depresiv kryesor;[24]:355 dhe çrregullimi i stresit post-traumatik, një çrregullim mendor që ndonjëherë pason traumën, shoqërohet zakonisht me humor të depresionit.[25]

Trashëgimia historike

Redakto

Studiuesit kanë filluar të konceptojnë mënyra me të cilat trashëgimia historike e racizmit dhe kolonializmit mund të krijojnë kushte depresive.[26]

Masat

Redakto

Masat e depresionit si një çrregullim emocional përfshijnë, por nuk kufizohen vetëm në: Inventarin e depresionit Beck-11 dhe shkallen e depresionit 9-pikësh në Pyetësorin e Shëndetit të Pacientëve. Të dyja këto masa janë teste psikologjike që bëjnë pyetje personale të pjesëmarrësit, dhe kryesisht janë përdorur për të matur ashpërsinë e depresionit. Inventari i Depresionit Beck (BDI) është një shkallë e vetë-raportimit që ndihmon një terapist të identifikojë modelet e simptomave të depresionit dhe të monitorojë shërimin. Përgjigjet në këtë shkallë mund të diskutohen në terapi për të hartuar ndërhyrje për simptomat më shqetësuese të depresionit. Megjithatë, disa studime kanë përdorur këto masa për të përcaktuar edhe individë të shëndetshëm të cilët nuk vuajnë nga depresioni si një çrregullim mendor, por si një çrregullim i rastit i humorit. Kjo vërtetohet me faktin se depresioni si një çrregullim emocional shfaq simptoma të ngjashme me depresionin minimal dhe nivelet e ulëta të çrregullimeve mendore siç është çrregullimi depresiv kryesor; prandaj, studiuesit ishin në gjendje të përdorin të njëjtën masë në mënyrë të ndërsjellë. Për sa i përket shkallës, pjesëmarrësit që shënuan midis 0-13 dhe 0-4 përkatësisht u konsideruan individë të shëndetshëm.[27]

Një masë tjetër e gjendjes së depresionit do të ishte Treguesi Shumë Ndikues i IWP.[28] Është një test psikologjik që tregon emocione të ndryshme, siç janë entuziazmi dhe depresioni, dhe kërkon shkallën e emocioneve që pjesëmarrësit kanë ndier në javën e kaluar. Ekzistojnë studime që kanë përdorur më pak artikuj nga Treguesi Shumë Ndikues i IWP i cili më pas u zvogëlua në nivelet ditore për të matur nivelet ditore të depresionit si një çrregullim emocional.[29]

Lidhjet

Redakto

Alkoolizmi

Redakto

Alkooli mund të jetë një qetësues që ngadalëson disa rajone të trurit, si korteksi parafjalor dhe i përkohshëm, duke ndikuar negativisht në racionalitetin dhe kujtesën tonë.[30] Ai gjithashtu ul nivelin e serotoninës në trurin tonë, i cili potencialisht mund të çojë në shanse më të larta të një gjendje depresioni.[31]

Lidhja midis sasisë së konsumimit të alkoolit, nivelit të humorit në depresion dhe mënyrës se si ajo ndikon në rreziqet e shfaqjes së pasojave nga alkoolizmi, u studiua në një studim të bërë për studentët e kolegjit. Studimi përdori 4 profile latente, të dallueshme të konsumit të ndryshëm të alkoolit dhe nivelin e depresionit; Depresioni i butë ose i moderuar, dhe konsumuesit e alkoolit të rëndë ose të tepruar. Tregues të tjerë që përbëhen nga faktorët shoqërorë dhe sjelljet individuale u morën parasysh gjithashtu në studim. Rezultatet treguan se niveli i depresionit si një emocion ndikoi negativisht në sasinë e sjelljes së rrezikshme dhe pasojat nga pirja, ndërsa kishte një lidhje të kundërt me strategjitë mbrojtëse të sjelljes, të cilat janë veprime të sjelljes të ndërmarra nga vetvetja për mbrojtje nga dëmi relativ i konsumit të alkoolit. Duke pasur një nivel të ngritur të humorit në depresion, rrjedhimisht, çon në pasoja më të mëdha nga pirja.[32]

Ngacmimi

Redakto

Abuzimi shoqëror, siç është ngacmimi, përcaktohet si veprim i veçimit dhe i shkaktimit të dëmtimit të individëve në nevojë. Për të kapur një vëzhgim të përditshëm të marrëdhënieve midis efekteve të dëmshme të abuzimit social, shëndetit mendor të viktimës dhe gjendjes depresive, u krye një studim nëse individët do të kishin një nivel më të lartë të humorit në depresion kur ekspozohen ndaj akteve të përditshme të sjelljes negative. Rezultati arriti në përfundimin se ekspozimi i përditshëm ndaj sjelljeve abuzive si ngacmimi ka një marrëdhënie pozitive me gjendjen depresive në të njëjtën ditë.

Studimi ka shkuar përtej krahasimit të nivelit të gjendjes depresive midis viktimave dhe jo-viktimave të ngacmimit të përditshëm. Edhe pse viktimat ishin parashikuar të kishin një nivel më të lartë të humorit depresiv, rezultatet kanë treguar ndryshe se ekspozimi ndaj akteve negative ka çuar në nivele të ngjashme të humorit depresiv, pavarësisht nga statusi i viktimës. Rezultatet, pra, kanë arritur në përfundimin se autorët e përkohshëm dhe jo-viktimat ndjehen po aq të dëshpëruar sa viktima kur i ekspozohen veprimeve të tilla si abuzimi shoqëror.[28]

Të menduarit krijues

Redakto

Mendimi divergjent përkufizohet si një proces mendimi që gjeneron kreativitet në ide duke eksploruar shumë zgjidhje të mundshme. Të kesh një gjendje depresioni do të zvogëlojë ndjeshëm mundësinë e të menduarit divergjent, pasi zvogëlon rrjedhshmërinë, shumëllojshmërinë dhe shtrirjen e origjinalitetit të ideve të mundshme të gjeneruara.[33]

Sidoqoftë, disa çrregullime depresive të humorit mund të kenë një efekt pozitiv për kreativitetin. Pas identifikimit të disa studimeve dhe analizimit të të dhënave që përfshijnë individë me nivele të larta të krijimtarisë, Christa Taylor ishte në gjendje të konkludonte se ekziston një marrëdhënie e qartë pozitive midis krijimtarisë dhe gjendjes depresive. Një arsye e mundshme është që të kesh një gjendje emocionale të ulët mund të çojë në mënyra të reja të perceptimit dhe të mësuarit nga bota, por nuk është në gjendje të llogarit për disa çrregullime depresive. Lidhja e drejtpërdrejtë midis krijimtarisë dhe depresionit mbetet e paqartë, por hulumtimi i kryer mbi këtë korrelacion ka hedhur dritë se individët që po luftojnë me një çrregullim depresiv mund të kenë nivele edhe më të larta të krijimtarisë sesa njerëzit normal, dhe do të ishin një temë e ngushtë për të monitoruar në varësi mbi tendencat e ardhshme se si krijimtaria do të perceptohet dhe kërkohet.[34]

Teknikat e menaxhimit të stresit

Redakto

Ekzistojnë prova empirike të një lidhje midis llojit të teknikave të menaxhimit të stresit dhe nivelit të gjendjes depresive të përditshme.[32]

Përballimi i përqendruar në probleme çon në një nivel më të ulët të depresionit. Përqendrimi në problem lejon që subjektet të shikojnë situatën në një mënyrë objektive, duke vlerësuar ashpërsinë e kërcënimit në një mënyrë të paanshme, kështu që ul mundësinë e të paturit përgjigje depresive. Nga ana tjetër, përballimi i përqendruar në emocione promovon një gjendje depresioni në situata stresuese. Personi është kontaminuar me shumë informacion të parëndësishëm dhe humbet përqëndrimin në opsionet për zgjidhjen e problemit. Ata nuk arrijnë të marrin në konsideratë pasojat e mundshme dhe të zgjedhin opsionin që minimizon stresin dhe maksimizon mirëqenien.

Drejtuesit

Redakto

Gjendja emocionale në depresion mund të mos kërkojë trajtim profesional dhe mund të jetë një reagim normal i përkohshëm ndaj ngjarjeve të jetës, një simptomë e disa gjendjeve mjekësore ose një efekt anësor i disa ilaçeve ose trajtimeve mjekësore. Një gjendje e gjatë depresioni, veçanërisht në kombinim me simptoma të tjera, mund të çojë në një diagnozë të një gjendje psikiatrike ose mjekësore që mund të përfitojë nga trajtimi. Udhëzimet e Institutit Kombëtar të Shëndetit dhe Kujdesit në Mbretërinë e Bashkuar (NICE) 2009 tregojnë se antidepresantët nuk duhet të përdoren në mënyrë rutinore për trajtimin fillestar të depresionit të butë, sepse raporti i rrezikut-përfitimit është i dobët.[35] Aktiviteti fizik mund të ketë një efekt mbrojtës kundër shfaqjes së depresionit.[36]

Aktiviteti fizik gjithashtu mund të ulë simptomat depresive për shkak të lëshimit të proteinave neurotrofike në tru që mund të ndihmojnë në rindërtimin e hipokampusit që është zvogëluar për shkak të depresionit.[37] Gjithashtu joga mund të konsiderohet një mundësi e trajtimit ndihmës për pacientët me çrregullime depresive dhe individë me nivele të ngritura të depresionit.[38][39]

Reminishenca e kujtimeve të vjetra dhe të dashura është një formë tjetër alternative e trajtimit, veçanërisht për të moshuarit që kanë jetuar më gjatë dhe kanë më shumë përvoja në jetë. Është një metodë që bën që një person të kujtojë kujtimet e jetës së vet, duke çuar në një proces të vetë-njohjes dhe të identifikimit të stimujve të njohur. Duke ruajtur të kaluarën dhe identitetin personal të një personi, është një teknikë që stimulon njerëzit që të shikojnë jetën e tyre në një mënyrë më objektive dhe të ekuilibruar, duke i bërë ata që t'i kushtojnë vëmendje informacionit pozitiv në tregimet e tyre të jetës, gjë që do të zvogëlonte me sukses nivelet e humorit depresiv.[40]

Epidemiologjia

Redakto

Depresioni është shkaku kryesor i aftësisë së kufizuar në të gjithë botën, njoftoi Agjensia Shëndetësore e Kombeve të Bashkuara (KB), duke vlerësuar se prek më shumë se 300 milion njerëz në të gjithë botën - shumica e tyre gra, të rinj dhe të moshuar. Rreth 4.4 përqind e popullsisë globale vuan nga depresioni, sipas një raporti të lëshuar nga Organizata Botërore e Shëndetit e KB (OBSH), që tregon një rritje prej 18 përqind të numrit të njerëzve që jetojnë me depresion midis 2005 dhe 2015.[41][42][43]

Konteksti Global i Shëndetit të Depresionit

Redakto

Depresioni është shkaku kryesor i shëndetit mendor të Barrës Globale të sëmundjeve. Pasojat e saj çojnë më tej në një barrë të konsiderueshme për shëndetin publik, të cilat përfshijnë rrezik më të madh të çmendurisë, vdekshmërinë e parakohshme që vjen nga çrregullimet fizike dhe ndikimet e depresionit të nënës në rritjen dhe zhvillimin e fëmijëve.[44] Përafërsisht 76% deri 85% e njerëzve me depresion në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme nuk po marrin trajtime;[45] pengesat për trajtimin përfshijnë: vlerësimin e pasaktë, mungesën e ofruesve të trajnuar të kujdesit shëndetësor, stigmën sociale dhe mungesën e burimeve.[46]

Organizata Botërore e Shëndetit ndërtoi udhëzime që synojnë të rritin shërbimet për njerëzit me çrregullime mendore, neurologjike dhe të përdorimit të substancave të njohura si Programi i Veprimit të Shëndetit Mendor Gap (mhGAP).[45] Depresioni është renditur si një nga kushtet me përparësi nga programi. Gjykimet e bëra tregojnë mundësi që programi të zbatohet në mjediset e burimeve të ulëta të kujdesit parësor të varur nga mjekët e kujdesit parësor dhe punonjësit e shëndetit.[47] Shembuj të terapive nga depresioni i synuar nga mhGAP janë Terapia Ndërpersonalë e Grupit si trajtim në grup për depresionin dhe mendimin e shëndetit i cili përdor terapi njohëse të sjelljes për të trajtuar depresionin perinatal. Për më tepër, kontrollimi efektiv në kujdesin parësor është thelbësor për aksesin e trajtimeve. Programi mhGAP adoptoi qasjen e tij për të përmirësuar shkallën e zbulimit të depresionit duke trajnuar mjekë të përgjithshëm. Sidoqoftë, ka akoma prova të dobëta që mbështesin këtë trajnim.

Lidhje te jashtme

Redakto
  •   Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Depression

Referime

Redakto
  1. ^ "Depression" (në anglisht). Cleveland Clinic. 2022. Marrë më 9 qershor 2022.
  2. ^ Shrivastava A, Bureau Y, Rewari N, Johnston M (prill 2013). "Clinical risk of stigma and discrimination of mental illnesses: Need for objective assessment and quantification". Indian Journal of Psychiatry (në anglisht). 55 (2): 178–82. doi:10.4103/0019-5545.111459. PMC 3696244. PMID 23825855.
  3. ^ de Zwart PL, Jeronimus BF, de Jonge P, etj. (tetor 2019). "Empirical evidence for definitions of episode, remission, recovery, relapse and recurrence in depression: a systematic review". Epidemiology and Psychiatric Sciences (në anglisht). 28 (5): 544–562. doi:10.1017/S2045796018000227. PMID 29769159.
  4. ^ Gilbert, Paul (2007). Psychotherapy and counselling for depression (në anglisht) (bot. 3rd). Los Angeles: SAGE. ISBN 9781849203494. OCLC 436076587.
  5. ^ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5) (në anglisht). American Psychiatric Association. 2013.
  6. ^ Heim C, Newport DJ, Mletzko T, Miller AH, Nemeroff CB (korrik 2008). "The link between childhood trauma and depression: insights from HPA axis studies in humans". Psychoneuroendocrinology (në anglisht). 33 (6): 693–710. doi:10.1016/j.psyneuen.2008.03.008. PMID 18602762.
  7. ^ Pillemer K, Suitor JJ, Pardo S, Henderson C (prill 2010). "Mothers' Differentiation and Depressive Symptoms among Adult Children". Journal of Marriage and the Family (në anglisht). 72 (2): 333–345. doi:10.1111/j.1741-3737.2010.00703.x. PMC 2894713. PMID 20607119.
  8. ^ Lindert J, von Ehrenstein OS, Grashow R, Gal G, Braehler E, Weisskopf MG (prill 2014). "Sexual and physical abuse in childhood is associated with depression and anxiety over the life course: systematic review and meta-analysis". International Journal of Public Health (në anglisht). 59 (2): 359–72. doi:10.1007/s00038-013-0519-5. PMID 24122075.
  9. ^ Schmidt PJ (dhjetor 2005). "Mood, depression, and reproductive hormones in the menopausal transition". The American Journal of Medicine (në anglisht). 118 Suppl 12B (12): 54–8. doi:10.1016/j.amjmed.2005.09.033. PMID 16414327.
  10. ^ Mata DA, Ramos MA, Bansal N, Khan R, Guille C, Di Angelantonio E, Sen S (dhjetor 2015). "Prevalence of Depression and Depressive Symptoms Among Resident Physicians: A Systematic Review and Meta-analysis". JAMA (në anglisht). 314 (22): 2373–83. doi:10.1001/jama.2015.15845. PMC 4866499. PMID 26647259.
  11. ^ Davey CG, Yücel M, Allen NB (2008). "The emergence of depression in adolescence: development of the prefrontal cortex and the representation of reward". Neuroscience and Biobehavioral Reviews (në anglisht). 32 (1): 1–19. doi:10.1016/j.neubiorev.2007.04.016. PMID 17570526.
  12. ^ Jeronimus BF, Kotov R, Riese H, Ormel J, etj. (tetor 2016). "Neuroticism's prospective association with mental disorders halves after adjustment for baseline symptoms and psychiatric history, but the adjusted association hardly decays with time: a meta-analysis on 59 longitudinal/prospective studies with 443 313 participants". Psychological Medicine (në anglisht). 46 (14): 2883–2906. doi:10.1017/S0033291716001653. PMID 27523506.
  13. ^ Kotov R, Gamez W, Schmidt F, Watson D, etj. (shtator 2010). "Linking "big" personality traits to anxiety, depressive, and substance use disorders: a meta-analysis". Psychological Bulletin (në anglisht). 136 (5): 768–821. doi:10.1037/a0020327. PMID 20804236.
  14. ^ "Signs and Symptoms of Mild, Moderate, and Severe Depression" (në anglisht). 2017-03-27.
  15. ^ Rogers D, Pies R (dhjetor 2008). "General medical with depression drugs associated". Psychiatry (në anglisht). 5 (12): 28–41. PMC 2729620. PMID 19724774.
  16. ^ Drug-Induced Diseases Section IV: Drug-Induced Psychiatric Diseases Chapter 18: Depression (në anglisht). fq. 1–23. Arkivuar nga origjinali më 23 dhjetor 2010. Marrë më 14 janar 2017.
  17. ^ American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, fifth edition (në anglisht). Arlington, VA: American Psychiatric Association.
  18. ^ Saravane D, Feve B, Frances Y, Corruble E, Lancon C, Chanson P, etj. (shtator 2009). "[Drawing up guidelines for the attendance of physical health of patients with severe mental illness]". L'Encephale (në anglisht). 35 (4): 330–9. doi:10.1016/j.encep.2008.10.014. PMID 19748369.
  19. ^ Rustad JK, Musselman DL, Nemeroff CB (tetor 2011). "The relationship of depression and diabetes: pathophysiological and treatment implications". Psychoneuroendocrinology (në anglisht). 36 (9): 1276–86. doi:10.1016/j.psyneuen.2011.03.005. PMID 21474250.
  20. ^ Li M, Fitzgerald P, Rodin G (prill 2012). "Evidence-based treatment of depression in patients with cancer". Journal of Clinical Oncology (në anglisht). 30 (11): 1187–96. doi:10.1200/JCO.2011.39.7372. PMID 22412144.
  21. ^ Gabbard, Glen O. Treatment of Psychiatric Disorders (në anglisht). Vëll. 2 (bot. 3rd). Washington, DC: American Psychiatric Publishing. fq. 1296.
  22. ^ American Psychiatric Association (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision: DSM-IV-TR (në anglisht). Washington, DC: American Psychiatric Publishing, Inc. ISBN 978-0-89042-025-6.
  23. ^ Vieweg WV, Julius DA, Fernandez A, Beatty-Brooks M, Hettema JM, Pandurangi AK (maj 2006). "Posttraumatic stress disorder: clinical features, pathophysiology, and treatment". The American Journal of Medicine (në anglisht). 119 (5): 383–90. doi:10.1016/j.amjmed.2005.09.027. PMID 16651048.
  24. ^ Cvetkovich, Ann (2012). Depression: A Public Feeling (në anglisht). Durham, NC: Duke University Press Books. ISBN 978-0822352389.
  25. ^ Cox WT, Abramson LY, Devine PG, Hollon SD (shtator 2012). "Stereotypes, Prejudice, and Depression: The Integrated Perspective". Perspectives on Psychological Science (në anglisht). 7 (5): 427–49. doi:10.1177/1745691612455204. PMID 26168502.
  26. ^ Geisner IM, Mallett K, Varvil-Weld L, Ackerman S, Trager BM, Turrisi R (mars 2018). "An examination of heavy drinking, depressed mood, drinking related constructs, and consequences among high-risk college students using a person-centered approach". Addictive Behaviors (në anglisht). 78: 22–29. doi:10.1016/j.addbeh.2017.10.022. PMC 5783735. PMID 29121529.
  27. ^ Warr P, Bindl UK, Parker SK, Inceoglu I (2014-05-04). "Four-quadrant investigation of job-related affects and behaviours" (PDF). European Journal of Work and Organizational Psychology (në anglisht). 23 (3): 342–363. doi:10.1080/1359432X.2012.744449. ISSN 1359-432X.
  28. ^ a b Hoprekstad ØL, Hetland J, Bakker AB, Olsen OK, Espevik R, Wessel M, Einarsen SV (2019-03-04). "How long does it last? Prior victimization from workplace bullying moderates the relationship between daily exposure to negative acts and subsequent depressed mood". European Journal of Work and Organizational Psychology (në anglisht). 28 (2): 164–178. doi:10.1080/1359432X.2018.1564279.
  29. ^ Gowin, Joshua (2010). "Your Brain on Alcohol". Psychology Today (në anglishte britanike). Marrë më 2019-03-26.
  30. ^ "Alcohol and mental health". www.drinkaware.co.uk (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 17 korrik 2016. Marrë më 2019-03-26.
  31. ^ Geisner IM, Mallett K, Varvil-Weld L, Ackerman S, Trager BM, Turrisi R (mars 2018). "An examination of heavy drinking, depressed mood, drinking related constructs, and consequences among high-risk college students using a person-centered approach". Addictive Behaviors (në anglisht). 78: 22–29. doi:10.1016/j.addbeh.2017.10.022. PMC 5783735. PMID 29121529.
  32. ^ a b Mélendez JC, Alfonso-Benlliure V, Mayordomo T (dhjetor 2018). "Idle minds are the devil's tools? Coping, depressed mood and divergent thinking in older adults". Aging & Mental Health (në anglisht). 22 (12): 1606–1613. doi:10.1080/13607863.2017.1387765. PMID 29052429.
  33. ^ Fradera, Alex (2018). "Here's what the evidence shows about the links between creativity and depression". Research Digest (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 29 mars 2019. Marrë më 2019-03-26.
  34. ^ NICE guidelines, published October 2009. Nice.org.uk. Retrieved on 2015-11-24.
  35. ^ Schuch FB, Vancampfort D, Firth J, Rosenbaum S, Ward PB, Silva ES, etj. (korrik 2018). "Physical Activity and Incident Depression: A Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies" (PDF). The American Journal of Psychiatry (në anglisht). 175 (7): 631–648. doi:10.1176/appi.ajp.2018.17111194. PMID 29690792.
  36. ^ Publishing, H. H. (n.d.). Exercise is an all-natural treatment to fight depression. Retrieved November 7, 2019, from Harvard Health website: https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/exercise-is-an-all-natural-treatment-to-fight-depression
  37. ^ Cramer H, Lauche R, Langhorst J, Dobos G (nëntor 2013). "Yoga for depression: a systematic review and meta-analysis". Depression and Anxiety (në anglisht). 30 (11): 1068–83. doi:10.1002/da.22166. PMID 23922209.
  38. ^ Grensman A, Acharya BD, Wändell P, Nilsson GH, Falkenberg T, Sundin Ö, Werner S (mars 2018). "Effect of traditional yoga, mindfulness-based cognitive therapy, and cognitive behavioral therapy, on health related quality of life: a randomized controlled trial on patients on sick leave because of burnout". BMC Complementary and Alternative Medicine (në anglisht). 18 (1): 80. doi:10.1186/s12906-018-2141-9. PMC 5839058. PMID 29510704.{{cite journal}}: Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  39. ^ Viguer P, Satorres E, Fortuna FB, Meléndez JC (nëntor 2017). "A Follow-Up Study of a Reminiscence Intervention and Its Effects on Depressed Mood, Life Satisfaction, and Well-Being in the Elderly". The Journal of Psychology (në anglisht). 151 (8): 789–803. doi:10.1080/00223980.2017.1393379. PMID 29166223.
  40. ^ "UN health agency reports depression now 'leading cause of disability worldwide'". UN News (në anglisht). 2017-02-23. Marrë më 2019-06-27.
  41. ^ Solomon, Andrew (2006-11-17). "Opinion | Our Great Depression". The New York Times (në anglishte amerikane). ISSN 0362-4331. Marrë më 2019-06-27.
  42. ^ France-Presse, Agence (2017-03-31). "Depression is leading cause of disability worldwide, says WHO study". The Guardian (në anglishte britanike). ISSN 0261-3077. Marrë më 2019-06-27.
  43. ^ Reynolds CF, Patel V (tetor 2017). "Screening for depression: the global mental health context". World Psychiatry (në anglisht). 16 (3): 316–317. doi:10.1002/wps.20459. PMC 5608832. PMID 28941110.
  44. ^ Wang, Philip S; Aguilar-Gaxiola, Sergio; Alonso, Jordi; Angermeyer, Matthias C; Borges, Guilherme; Bromet, Evelyn J; Bruffaerts, Ronny; de Girolamo, Giovanni; de Graaf, Ron (shtator 2007). "Use of mental health services for anxiety, mood, and substance disorders in 17 countries in the WHO world mental health surveys". The Lancet (në anglisht). 370 (9590): 841–850. doi:10.1016/s0140-6736(07)61414-7. ISSN 0140-6736. PMC 2847360. PMID 17826169.
  45. ^ a b "Depression". www.who.int (në anglisht). Marrë më 2019-12-05.
  46. ^ Patel V, Weobong B, Nadkarni A, Weiss HA, Anand A, Naik S, etj. (prill 2014). "The effectiveness and cost-effectiveness of lay counsellor-delivered psychological treatments for harmful and dependent drinking and moderate to severe depression in primary care in India: PREMIUM study protocol for randomized controlled trials". Trials (në anglisht). 15 (1): 101. doi:10.1186/1745-6215-15-101. PMC 4230277. PMID 24690184.{{cite journal}}: Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  47. ^ Wang, Philip S; Aguilar-Gaxiola, Sergio; Alonso, Jordi; Angermeyer, Matthias C; Borges, Guilherme; Bromet, Evelyn J; Bruffaerts, Ronny; de Girolamo, Giovanni; de Graaf, Ron (shtator 2007). "Use of mental health services for anxiety, mood, and substance disorders in 17 countries in the WHO world mental health surveys". The Lancet (në anglisht). 370 (9590): 841–850. doi:10.1016/S0140-6736(07)61414-7. PMC 2847360. PMID 17826169.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Depresioni&oldid=2631683"