Eparkia e Dibrës dhe Kërçovës
Eparkia e Dibrës dhe e Kërçovës (serbisht: Епархија дебарско-кичевска Episkopija debarsko-kičevska) është një eparki (dioqezë) ortodokse lindore e Kryepeshkopatës Ortodokse të Ohrit, një degë autonome dhe kanonike e Kishës Ortodokse Serbe në Maqedoninë e Veriut. Selia e saj historike është në qytetin e Dibrës. Që nga viti 2005, eparkia është nën administrimin e peshkopit Joakim Jovçevski të Pollogut dhe Kumanovës. [1]
-en.svg)
Historia
RedaktoNga viti 1018 deri në vitin 1283, Eparkia e Dibrës dhe rajoni fqinj i Kërçovës ishin nën juridiksionin kishtar të Kryepeshkopatës Ortodokse Lindore të Ohrit. Në vitin 1107, kryepeshkopi Teofilakt i Ohrit raportoi se peshkopi i Dibrës duhej të ikte për shkak të luftës midis bizantinëve dhe normanëve që përfundoi me Traktatin e Devollit. Në vitin 1283, sundimi bizantin mori fund. [2] Territoret e Dibrës dhe Kërçovës u inkorporuan në Mbretërinë mesjetare të Serbisë dhe u vunë nën juridiksionin e Kishës Ortodokse Serbe. [3] [4] Në 1395–1396, i gjithë rajoni u pushtua nga turqit osmanë, dhe më pas u vendos përsëri nën juridiksionin e Kryepeshkopatës së Ohrit. Nën sundimin osman, rajoni u organizua si sanxhaku i Dibrës.
Në vitin 1557, kur Patriarkana Serbe e Pejës u rivendos, Eparkia e Dibrës mbeti nën juridiksionin kishtar të Kryepeshkopëve të Ohrit. [3] [5] Pas shtypjes së Patriarkanës Serbe (1766) dhe Kryepeshkopatës së Ohrit (1767), të gjitha eparkitë e tyre ranë nën juridiksionin e drejtpërdrejtë të Patriarkanës Ekumenike të Kostandinopojës. Që atëherë, peshkopët e Dibrës u emëruan nga Kostandinopoja dhe atyre iu dha titulli i nderit të Mitropolitit. [6]
Në vitin 1873, Eparkia e Dibrës u bashkua me Eparkinë e Velesit në Eparkinë e Dibrës dhe Velesit. Në vitin 1910, gjatë mandatit të mitropolit Parthenios (1907-1913), Sioni Patriarkal në Kostandinopojë emëroi arkimandritin serb Varnava Rosiç (Patriarkun e ardhshëm serb) si peshkop ndihmës në eparki, me titullin "ipeshkëv i Glavinicës".
Sundimi osman përfundoi në vitin 1912 dhe rajoni u përfshi në Mbretërinë e Serbisë. Mitropoliti Parthenios u nis për në Greqi dhe peshkopi Varnava mori administrimin e eparkisë. Në vitin 1920, i gjithë rajoni u transferua zyrtarisht në juridiksionin e Kishës Ortodokse Serbe të ribashkuar. [6] Në të njëjtën kohë, eparkitë lokale u riorganizuan, dhe Eparkia e Dibrës dhe Velesit u nda, Velesi dhe Kërçova u inkorporuan në Mitropolinë e Shkupit, ndërsa rajoni i Dibrës u inkorporua në Eparkinë e Ohrit e cila më vonë u shkri me Eparkinë e Manastirit në “Eparkinë e Ohrit dhe Manastirit” në vitin 1931.
Në vitin 1959, Kisha Ortodokse Serbe u dha autonomi eparkive në Maqedoninë e Veriut. Pas negociatave të dështuara dhe shpalljes së njëanshme (dhe jokanonike) të autoqefalisë së Kishës Ortodokse Maqedonase në vitin 1967, rendi kishtar u prish. Që kur Republika e Maqedonisë shpalli pavarësinë në vitin 1992, Kisha Ortodokse Serbe vendosi t'i vendosë të gjitha eparkitë në Maqedoni nën administrim special. Në vitin 1993, peshkopi ndihmës Jovan Mlladenoviç i Tetovës u emërua administrator i të gjitha eparkive në Maqedoninë e Veriut. Vitin tjetër, ai u transferua në një detyrë tjetër dhe administrimi iu dha peshkopit Pahomije Gaçiç të Vranjës.
Në vitin 2005, Eparkia e Dibrës dhe Kërçovës e riorganizuar u vu nën administrimin e Joakim Jovçevskit, peshkop i Pollogut dhe Kumanovës.[7]
Peshkopët
RedaktoMitropolitët e Dibrës dhe Velesit (Δεβρών και Βελισσού) nën juridiksionin e Patriarkanës Ekumenike të Kostandinopojës (1873-1920)
| Emri | Shërbimi |
|---|---|
| Anthimos I i Dibrës dhe i Velesit | 1873 - 1876 |
| Kallinikos i Dibrës dhe i Velesit | 1876 - 1880 |
| Anthimos I i Dibrës dhe Velesit (përsëri) | 1880 - 1887 |
| Metodi i Dibrës dhe i Velesit | 1887 - 1891 |
| Anthimos II i Dibrës dhe i Velesit | 1891 - 1900 |
| Polikari i Dibrës dhe i Velesit | 1900 - 1907 |
| Parthenios i Dibrës dhe i Velesit | 1907 - 1913 |
Shiko gjithashtu
RedaktoReferime
Redakto- Slijepčević, Đoko M. (1958). The Macedonian Question: The Struggle for Southern Serbia. Chicago: The American Institute for Balkan Affairs.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Fine, John Van Antwerp Jr. (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. The University of Michigan Press. ISBN 0472082604.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing. ISBN 9781405142915.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Kiminas, Demetrius (2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. ISBN 9781434458766.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Sotirović, Vladislav B. (2011). "The Serbian Patriarchate of Peć in the Ottoman Empire: The First Phase (1557–94)". Serbian Studies: Journal of the North American Society for Serbian Studies. 25 (2): 143–169. doi:10.1353/ser.2011.0038.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)