Hanami
Hanami (花 見, "shikimi i luleve") është zakon tradicional japonez për të shijuar bukurinë e përkohshme të luleve; lulet (hana) në këtë rast pothuajse gjithmonë i referohen atyre të qershive ("sakura") ose, më rrallë, kumbullave (ume).[1] Nga fundi i marsit deri në fillim të majit, pemët e qershisë lulëzojnë në të gjithë Japoninë,[2] dhe rreth vitit të parë të muajit shkurt në ishullin Okinawa.[3] Parashikimi i lulëzimit (桜 前線, sakura-zensen) "fronti i pemës së qershisë" shpallet çdo vit nga zyra e motit, dhe ndiqet me kujdes nga ata që planifikojnë hanami, pasi lulet zgjasin vetëm një javë ose dy.
Në Japoninë moderne, hanami kryesisht përbëhet nga mbajtja e një feste në natyrë nën sakura gjatë ditës ose gjatë natës. Në disa kontekste, termi sino-japoneze kan'ō (観 桜, pamje-qershi) përdoret në vend, veçanërisht për festivale. Hanami natën quhet yozakura (夜 桜) "sakura e natës". Në shumë vende të tilla si Parku Ueno fenerët e përkohshëm të letrës janë të varur për qëllimin e yozakura. Në ishullin Okinawa, fenerët elektrikë dekorativë janë varur në pemë për kënaqësi në mbrëmje, të tilla si në pemët që ngjiten në Malin Yae, afër qytetit Motobu, ose në Kështjellën Nakijin.
Një formë më e lashtë e hanami ekziston gjithashtu në Japoni, e cila në vend të kësaj po shijon lulet e kumbullës (梅 ume), e cila ngushtë quhet umemi (梅 見, shikimi i kumbullës). Ky lloj hanami është i popullarizuar në mesin e njerëzve të moshuar, sepse ato janë më të qeta se ahengjet sakura, të cilat zakonisht përfshijnë njerëz të rinj dhe ndonjëherë mund të jenë shumë të mbushura dhe të zhurmshme.
Historia
RedaktoPraktika e hanami është shumë shekuj e vjetër. Zakonet thuhet se kanë filluar gjatë periudhës Nara (710–794) kur ishin pemët ume të shumta që njerëzit admironin në fillim. Por deri në periudhën Heian (794–1185), sakura erdhi për të tërhequr më shumë vëmendje dhe hanami ishte sinonim i sakura.[4] Prej atëherë, si në waka ashtu dhe në haiku, "lulet" nënkuptonin "sakura".
Hanami u përdor për herë të parë si një term i ngjashëm me shikimin e pemës së qershisë në romanin Përralla e Genjit. Megjithëse ishte përshkruar gjithashtu një festë që shikonte wisteria, termat "hanami" dhe "festa e luleve" u përdorën më pas vetëm në lidhje me shikimin e pemës së qershisë.
Fillimisht sakura ishte mësuar të korrat hyjnore të atij viti, si dhe të shpallë sezonin e mbjelljes së orizit. Njerëzit besuan në kami brenda pemëve dhe bënin sakrifikime. Pas kësaj, ata morën sakrifikime me sake.
Perandori Saga i periudhës Heian e adoptoi këtë praktikë dhe mbajti festa me lule me qëllim dhe festa nën lulet e lulëzimit të pemëve sakura në Gjykatën Perandorake në Kyoto. Poezitë do të shkruheshin duke lavdëruar lulet delikate, të cilat shiheshin si një metaforë për vetë jetën, shkëlqyese dhe të bukur por akoma fluturuese dhe epemerale. Kjo u tha se ishte origjina e hanami në Japoni.
Zakonisht fillimisht ishte e kufizuar në elitën e Gjykatës Perandorake, por së shpejti u përhap në shoqërinë samurai dhe, nga periudha Edo, edhe tek njerëzit e thjeshtë. Tokugawa Yoshimune mbolli zona me lule qershi për të inkurajuar këtë. Nën pemët e sakura, njerëzit hanin drekë dhe pinin sake në festat e gëzuara.
Jashtë Japonisë
Redakto
Festime të ngjashme zhvillohen në Tajvan, Kore, Filipine dhe Kinë.[5]
Në Shtetet e Bashkuara, hanami është bërë gjithashtu shumë i njohur. Në vitin 1912, Japonia u dha 3000 pemë sakura si një dhuratë për Shtetet e Bashkuara për të festuar miqësinë e kombeve. Këto pemë u mbollën në Uashington D.C., dhe 3,800 pemë të tjera u dhuruan në vitin 1965. Këto pemë sakura vazhdojnë të jenë një tërheqje turistike popullore, dhe çdo vit, Festivali Kombëtar i Pemës së Qershisë zhvillohet kur ato lulëzojnë në fillim të pranverës.
Në Macon, Georgia, një tjetër festival i pemës së qershisë i quajtur Festivali Ndërkombëtar i Pemës së Qershisë festohet çdo pranverë. Macon njihet si kryeqyteti i Pemës së Qershisë së Botës, sepse atje rriten 300,000 pemë sakura.
Në Brooklyn, New York, Festivali Vjetor i Pemës së Qershisë Sakura Matsuri zhvillohet në maj, në Kopshtin Botanik të Brooklyn. Kjo festë festohet që nga viti 1981, dhe është një nga atraksionet më të famshme të Kopshtit. Festime të ngjashme mbahen edhe në Filadelfia dhe vende të tjera përmes Shteteve të Bashkuara.
Koleksioni më i madh i sakura në Shtetet e Bashkuara është në Parkun Branch Brook të Newark, New Jersey, mbi 5,000 pemë qershi me 18 lloje tërheqin 10,000 vizitorë në ditë gjatë festivalit të tij vjetor të pemës së qershive.
Hanami festohet gjithashtu në disa vende evropiane. Për shembull, në Finlandë njerëzit mblidhen për të festuar hanami në Helsinki në Roihuvuori. Njerëzit dhe ndërmarrjet lokale japoneze kanë dhuruar 200 pemë qershi të cilat janë mbjellë në Kirsikkapuisto. Këto pemë qershi zakonisht lulëzojnë në mes të majit.
Në Romë, Itali, hanami festohet në parkun e Eur, ku ka shumë pemë qershi që u dhuruan nga Japonia në vitin 1959.
Në Stokholm, Suedi ka një festë vjetore në Kungsträdgården ku shumë njerëz festojnë hanami.[6]
Referime
Redakto- ^ Introduction to Japanese culture
- ^ "Cherry blossom forecast". Arkivuar nga origjinali më 28 dhjetor 2010. Marrë më 8 gusht 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Okinawa Cherry Festivals". Arkivuar nga origjinali më 22 korrik 2011. Marrë më 8 gusht 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Mizue Sawano: The Art of the Cherry Tree
- ^ "Spring flower festival events". Arkivuar nga origjinali më 25 maj 2009. Marrë më 8 gusht 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Hanami – körsbärsblomningen i Kungsträdgården