Haxhi Ymer Kashari
Haxhi Ymer Kashari i njohur edhe si Ymer Mustafa Kashari ishte një bejtexhi shqiptar i shekullit të 18-të.
Haxhi Ymeri lindi në Tiranë në fillim të shekullit të 18-të.[1] Në atë kohë, pjesë e Sanxhakut të Shkodrës të Perandorisë Osmane, Tirana tashmë po lulëzonte si një qytet i stilit oriental. Haxhi Ymeri ishte një sheh (udhëheqës sufi) i rendit Kadiri të Sufizmit, një urdhër më pak i përhapur që shkon drejt zhdukjes në Shqipëri.[2] Shumica e punës së tij humbet për shkak të mungesës së mëhershme të interesit për të. Emri i tij Haxhi tregon se ai e kishte kryer haxhillëkun në Mekë. Ai përdorte emrin e stilolapsit Suzi. Fasada e jashtme e portalit të Xhamisë së Haxhi Et'hem Beut në Tiranë ka një mbishkrim të shkruar prej tij me pseudonimin e tij si firmë.[3]
Haxhi Ymeri ishte një poet bejtesh që shkruante në dy gjuhë: shqip dhe turqisht. Nga disa ode që janë ruajtur deri më sot, njëra paraqet interes të veçantë. Quhet Elif dhe është i veçantë për shkak të strukturës specifike që prezantoi në poezinë shqipe të asaj kohe. Poema bazohet në shkronjat e alfabetit arab dhe kështu ka 28 vargje, çdo varg fillon me një shkronjë unike sipas rendit alfabetik. E para fillon me elif (ﺍ) dhe e fundit me ja (ﻱ). Ky lloj vargu i futur nga Haxhi Ymeri u bë traditë në poezinë shqipe dhe pati shumë ndjekës.[1]
Ndonëse shumë i ngarkuar me fjalor oriental,[4] vepra e tij ka një rëndësi gjuhësore për shkak të dialektit specifik gegë të gjuhës shqipe të zonës së Tiranës (pjesë e degës gegë qendrore), duke qenë vepra më e vjetër e shkruar në këtë dialekt.[1]
Referime
Redakto- ^ a b c H.T.Norris (1993), Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World (në anglisht), University of South Carolina Press, fq. 73, ISBN 9780872499775, OCLC 28067651
- ^ Robert Elsie (2004), Historical Dictionary of Albania (në anglisht), Scarecrow Press, fq. 222, ISBN 9780810848726, OCLC 52347600
- ^ Nehat Krasniqi (2014-05-05), Roli i fisnikërisë shqiptare në zhvillimin kulturor të vendit,
Autor i këtij mbishkrimi është Haxhi Ymer Mustafa Kashari, i cili, në krijimtarinë e vet poetike, përdorte pseudonimin "Suzi"...
- ^ Robert Elsie (nëntor 1992), R. Sellheim (red.), Minor writers of the period, Oriens (në anglisht), vëll. 33, International Society for Oriental Research, fq. 302, ISBN 9004096515, OCLC 62483130