Historia e Anglisë

Flamuri i Anglisë

Parahistoria

Stonehenge, një monument i kohës së Bronzit në Wiltshire

Veglat dhe eshtrat e gjetur në Norfolk dhe Suffolk tregojnë se Homo erectusët kanë jetuar në Angli rreth 700,000 vjet më parë. Gjatë kësaj kohe, Anglia ishte e bashkuar me Europën kontinentale nëpërmjet një ure të madhe tokësore. Vendi ku tani ndodhet Kanali Anglez ishte një lumë i madh që rrjedhte në drejtim të perëndimit. Kjo zonë ishte shumë pak e populluar gjatë Periudhës së Akullnajave, si edhe ishujt e tjerë Britanik. Në rikolonizimin që pasoi, pas periudhës së akullnajave, kërkime gjenetike tregojnë se Anglia e sotme ishte zona e fundit e ishujve Britanik që u ripopullua, rreth 13,000 vjet më parë.

Pushtimi Romak

Britania tanimë kishte qenë shënjestra e shumë pushtimeve, të planifikuara dhe të kohës, nga forcat e Republikës dhe Perandorisë Romake. Së pari u pushtua nga diktatori romak Jul Cezari 55 Para Krishtit, por ishte pushtuar më plotësisht nga perandori Klaud në 43 AD. Si vendet e tjera në fund të perandorisë, Britania ka pasur lidhje tregtare me romakët, dhe ndikimi i tyre ekonomik dhe kulturor ishte pjesë e rëndësishme e kohës së hekurit britanik para-romaks, sidomos në jug. Me rënien e Perandorisë Romake 400 vjet më vonë, romakët u larguan nga Anglia.

Anglo-Saksonët

Një helmetë Anglo-Saksone

Historia e Anglisë Anglo-Saksone mbulon historinë e Mesjetës Angleze nga përfundimi i Britanisë Romake dhe themelimit të mbretërive Anglo-Saksone në shekullin e 5të deri në pushtimin nga Normanët më 1066.

Dituri fragmentale e Anglisë Anglo-Saksone në shekullin e 5të dhe të 6të vijnë nga shkrimtari Britanik Gildas (shekulli i 6të), Kronika Anglo-Saksone (një histori e popullit anglez e filluar në shekullin e 9të), jetët e shenjtëve, poetëri, zbulime arkeologjike, dhe studime të emrave të vendeve.

Temat dominante të shekullit të shtatë deri në shekullin e dhjetë ishin përhapja e Krishtenizmit dhe bashkimi politiki Anglisë. Krishterizmi mendohet se ka ardhur nga tri anë, nga Roma në jug, dhe Skocisë dhe Irlandëss në veri dhe perëndim.

Rreth vitit 500, Anglia besohet se ishte ndarë në shatë mbretëri jo të rëndësishme, të njohura si Heptarçi: Northumbria, Mercia, East Anglia, Essex, Kent, Sussex, dhe Wessex.

Mbretëritë Anglo-Saksone prireshin nga lufta. Aq herët sa në kohën e Ethelbert of Kent, një mbret mund të njihej si Bretwalda ("Lord i Britanikëve"). Ky titull i ra në shekullin e 7të tek mbretërit e Northumbrias, në shekullin e 8të tek Mercia, dhe në të 9-tin, tek Egbert of Wessex, i cili më 825 i mposhti Mercians në betejën e Elledunit. Në shekullin tjetër familja e tij arriti të sundonte gjithë Anglinë.

Mbretëria Angleze

Origjinalisht fjala England, ose Englaland (shqip Anglia) ishte term gjeografik që përdorej për të përshkruar pjesën e Britanisë që ishte e okupuar nga Anglo-Saksonët, dhe jo për një vend ose shte të veçantë. Ajo u bë e bashkuar politikisht nga zmadhimi i Mbretërisë Wessex, mbreti i së cilës Athelstan e solli të gjithë Anglinë nën pushtimin e një mbreti për herë të parë në histori më 927, megjithëse bashkimi nuk u bë i përhershëm deri më 954, kur Edred of England mposhti Eric Bloodaxe dhe u bë Mbreti i Anglisë.

Më 1016 Anglia u pushtua nga mbreti Danez Canute the Great (shqip Kanuta i Madh), i cili e shëndrroi atë në qendrën e tij qeverisëse për perandorinë e tij jetë-shkurtër ku bënin pjesë Danimarka dhe Norvegjia. Më 1042 Anglia u bë përsëri mbretëri e veçantë me ardhjen e mbretit Edward the Confessor, pasardhës i dinastisë vandase angleze.

Mbretëria e Anglisë, ku bënte pjesë edhe Uellsi, vazhdoi të ekzistonte si një komb i pavarur deri tek Aktet e unionit 1707. Sidoqoftë lidhjet politike të Anglisë u ndryshuan përgjithmonë nga Pushtimi Norman më 1066.

Shih dhe këtë

• Britania e Madhe
• Historia e Britanisë së Madhe
• Anglia