Shkolla e mesme "Atë Pjetër Meshkalla"

Shkolla e mesme "Atë Pjetër Meshkalla" është një shkollë e mesme private katolike në Shkodër, vijuese e Kolegjit Saverian hapur nga Jezuitët më 1877. Është emërtuar pas Atë Pjetër Meshkallës, meshtar i Urdhrit Jezuit i përndjekur nga regjimi komunist në Shqipëri.

Historia

Kolegja Saveriane

Më 17 tetor 1877 në praninë e Arqipeshkvit Pooten e të Atë Zef Lombardinit hapi dyert shkolla me emrin e Shën Françesk Saverit, i njohur si Kolegja Saveriane në Shkodër. Ndër kontribuesit themelues qe edhe Atë Luigji Maca, që dhuroi nga pasuria e shtëpisë së vet 1100 napolona. Ndër laikë, ndihmëtare ishin familjet shkodrane: Muzhani, Sima, Suma, Saraçi e Shiroka.

Shkolla në fillim pati drejtim tregtar, ma vonë mori drejtim klasik, por gjithmonë qe e barazvlershme me shkollat ma të mira të mesme të Evropës Perëndimore.

Sipas historianit italian Roberto Moroco dela Roka, shqipja përdorej lirisht në brendinë e kolegjit në periudhën e Perandorisë Osmane. Me ribotimin e gramatikës së Junkut, vëllimi ishte për përdorim të të nxënit shqip në Kolegjë. Në një njoftim që i bëhej Vjenës zyrtare nga konsullata austro-hungareze në Shkodër më 15 maj 1910, për një raport mbi shkollat e financuara nga Perandoria Austro-Hungareze për vitin shkollor 1909/1910 përmendt:

«Kolegji i “Françesk Saverit”, që drejtohej nga jezuitët. Në kuadër të tij vepronin tre drejtime (shkolla): Shkolla fillore e fretërve për djem, e cila kishte 5 klasë, Shkolla reale, me tri klasë dhe Shkolla tregtare, me tri klasë. Në këto shkolla punën e mësuesit e ushtronin: P. Luigi Cattaneo, rektor i etërve jezuitë, 8 etër jezuitë që kishin mbaruar filozofinë, si dhe tre mësues shekullarë Kolë Thaçi, Pashko Gurakuqi dhe Lazër Gera.»

Atë Pjetër Meshkalla

Godina e vjetër e gjimnazit "At Pjetër Meshkalla"

Në vitin 1994 u ristrukturua një pjesë e pronave të vjetra ku kishte qenë edhe Kolegji Saverian, në vend të të cilin ishte ndërtuar një shkollë shtetërore. Me ndihmën e organizatës Renovabis, Provincës Italiane të Shoqërisë së Jezusit dhe nga shumë bamirës, u përshtat ndërtesa me kushte tjera për veprimtarinë arsimore.

Shkolla "Pjetër Meshkalla" që nga viti 1998 ka filluar të mbledhë një numër gjithnjë e më të madh djemsh e vajzash, derisa ka arritur numrin 500 (60 % vajza), që është edhe numri maksimal aktualisht i mundshëm. Nxënësit janë të ndarë në 18 klasa, të krishterë (75 %), pjesa më e madhe e të cilëve janë katolikë (ka pak ortodoksë) dhe myslimanë (25 %). Meqë kërkesat janë të shumta, nxënësit pranohen duke iu nënshtruar një konkursi. Nga pikëpamja e nivelit social, rreth 25 % e nxënësve vijnë nga fshati.

Figura të lidhura me shkollën

• Anton Xanoni, nxënës dhe mësues
• Lazër Mjeda, nxënës
• Ndre Mjeda, nxënës dhe mësues
• Faik Konica, nxënës
• Luigj Gurakuqi, nxënës
• Jul Bonati, nxënës
• Aleksandër Sirdani, nxënës
• Kolë Thaçi, nxënës dhe mësues
• Rrok Gera, nxënës
• Tahir Dizdari, nxënës
• Zef Valentini, mësues
• Ernest Koliqi, nxënës
• Injac Zamputti, nxënës dhe mësues
• Myzafer Pipa, nxënës
• Xhelal Mitrovica, nxënës
• Zef Mala, nxënës
• Kolë Prela, nxënës
• Arshi Pipa, nxënës
• Qemal Stafa, nxënës
• Pashk Gjeçi, nxënës
• Martin Camaj, nxënës
• Filip Fishta, nxënës