Knuti i Madh

Knuti i Madh (në gjuhën e vjetër norse: Knútr han ríki; c. 995 – 12 nëntor 1035), zakonisht më i njohur si Canute, ishte një mbret i Danimarkës, Anglis dhe Norvegjisë, të referuara së bashku shpesh si Anglo-Skandinavia apo Perandoria e Detit të Veriut. Pas vdekjes Knutit, dhe pasardhësëve të tij, brenda një dekade, pas Pushtimit Norman të Anglisë në vitin 1066, trashëgimia e tij historike u mjegullua. Historiani mesjetar, Norman Cantor ka deklaruar se ai ishte "Mbreti më efektiv Anglo-Sakson në histori", edhe pse Knut vetë ishte danez, e jo britanik apo anglo-sakson.

Knuti i Madh

Perandoria e Detit të Veriut e Knutit të Madh, rreth vitit 1030

Monedhë argjendi e Knutit të Madh

Përshtypje mesjetare duke e përshkruar Edmund Ironside (majtas) dhe Knut (djathtas).

Monedhat e Knutit të Madh. British Museum.

Monedhat e Knutit të Madh. British Museum.

Monedhat e Knutit të Madh. British Museum.

Momente biografike

Babai i Knutit ishte Sweyn Forkbeard, Mbret i Danimarkës (gjë që i dha Knutit patronimin Sweynsson, në gjuhën e vjetër nordike Sveinsson). Identitetin i nënës së tij është i pasigurt, edhe pse tradita mesjetare e bën atë një bijë të Mieszko I. Si një princ danez, Knut fitoi fronin e Anglisë në vitin 1016 në vazhdën e shekujve të aktivitetit viking aktivitet në veriperëndim të Evropës. Pasi që morri edhe Fronin e Danimarkës në vitin 1018, kurora e Anglisë dhe Danimarkës u bashkuan. Knut arriti të ruante fuqinë e tij edhe pas bashkimit të danezëve dhe anglezëve nën të njëjtën kurorë. Pas një dekade të konfliktit me kundërshtarët në Skandinavi, Knut zuri të pretendonte edhe kurorën e Norvegjisë në Trondheim në vitin 1028. Qyteti suedeze Sigtuna u mbajt nga Knuti. 

Pas tij fitores së vitit 1026 kundër Norvegjisë dhe Suedisë, dhe në rrugën e tij për në Romë (me qëllim të kurorëzimit), Knut, në një letër të shkruar në shekullin dymbëdhjetë, në versioni latin, e konsideron veten "Mbret i të gjithë Anglisë, Danimarkës, Norvegjisë si dhe i disa suedezëvet". Mbretërit anglo-sakson përdornin titullin "Mbret i Anglezëve". Knuti ishte "ealles Engla landes cyning" - "Mbreti i të gjithë Anglisë."

Shih edhe

• Vikingët
• Vinlandi
• Eriku i Kuq
• Leif Eriksoni

Literatura

• Adam of Bremen (1917), Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontifificum, or History of the Archbishops of Hamburg-Bremen. English translation by F. J. Tschan., Hamburg: Hahnuni 
• Campbell, Alistair, ed. (1998), Encomium Emmae Reginae, London: Cambridge University 
• Ellis, P. B. (1993), Celt & Saxon, Suffolk: St. Edmundsbury Press 
• Forte, A.,; et al. (2005), Viking Empires (1st ed.), Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-82992-5 
• Frank, R. (1999), King Cnut in the verse of his skalds. In The Reign of Cnut, London: Leicester University Press, ISBN 0-7185-0205-1 
• Henry of Huntingdon (1853), The Chronicle of Henry of Huntingdon, comprising The History of England, From the Invasion of Julius Caesar to the accession of Henry II. English translation by T.A.M. Forester, London: Henry, G. Bohn 
• Hudson, B. T. (1994), Knutr & Viking Dublin, Scandinavian Studies 
• Jones, Gwyn (1984), A History of the Vikings (2nd ed.), Oxford: Oxford University Press, ISBN 0-19-285139-X 
• Lawson, M. K. (2004), Cnut – England's Viking King (2nd ed.), Stroud: Tempus, ISBN 0-7524-2964-7 
• Olsen, O. (1992), Christianity & Churches. In From Viking to Crusader – The Scandinavians & Europe 800–1200, Copenhagen: Nordic Council Of Ministers 
• Ranelagh, John O'Bernie (2001), A Short History of Ireland, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-46944-9 
• Sawyer, P. (1997), The Oxford Illustrated History of the Vikings (1st ed.), Oxford: Oxford University Press, ISBN 0-19-820526-0 
• Snorri Sturluson (1990), Heimskringla, or The Lives of the Norse Kings. English translation by Erling Monsen & A. H. Smith., Mineola, New York: Dover Publications, Inc., ISBN 0-486-26366-5 
• Swanton, Michael, ed. (1996), The Anglo-Saxon Chronicle, New York: Routledge, ISBN 0-415-92129-5 
• Thietmar (1962) Chronik: Chronicon; Neu übertragen und erläutert von Werner Trillmich. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft
• Trow, M. J. (2005), Cnut – Emperor of the North, Stroud: Sutton, ISBN 0-7509-3387-9 
• William of Malmesbury (1998), Gesta Regnum Anglorum. English translation by R.A.B. Mynors, Oxford: Clarendon Press 

Lexime tjera

• Barlow, Frank (1979) [1963]. The English Church, 1000–1066 (bot. 2nd). London: Longman. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Bolton, Timothy (2009), The Empire of Cnut the Great: Conquest and the Consolidation of Power in Northern Europe in the Early Eleventh Century, The Northern World. North Europe and the Baltic c. 400–1700 A.D.: Peoples, Economies and Cultures, volume 40, Leiden: Brill, ISBN 978-90-04-16670-7, ISSN 1569-1462 
• Hudson, B. T. (1992). "Cnut and the Scottish Kings". The English Historical Review. 107: 350–60. doi:10.1093/ehr/cvii.423.350. 
• Lawson, M. K. (2005) [2004]. "Cnut (d. 1035)". Oxford University Press. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Mack, Katharine (1984). "Changing Thegns: Cnut's Conquest and the English Aristocracy". Albion. 16.4: 375–87. doi:10.2307/4049386. 
• Rumble, Alexander R., ed. (1994). The Reign of Cnut: King of England, Denmark and Norway. Studies in the early history of Britain. London: Leicester UP. 
• Stenton, Frank (1971) [1943]. Anglo-Saxon England (3rd ed.). Oxford: Oxford University Press. 

Lidhje të jashtme

• Cnut 3 at Prosopography of Anglo-Saxon England
• Canute (Knud) The Great – From Viking warrior to English king
• Vikingworld (Danish) – Canute the Great (Knud den Store)
• Time Team – Who was King Cnut?
• Northvegr (Scandinavian) – A History of the Vikings (Search)
• Images from the British Library's collections