Lufta e Parë Sovjeto-Finlandeze

Lufta e Parë Sovjeto-Finlandeze apo Lufta e Dimrit ishte një luftë midis Bashkimit Sovjetik dhe Finlandës. Lufta filloi me një pushtim sovjetik të Finlandës më 30 nëntor 1939, 3 muaj pas shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore, dhe përfundoi 3 muaj e gjysmë më vonë me Traktatin e Paqes të Moskës më 13 mars 1940. Pavarësisht fuqisë ushtarake superiore, veçanërisht në tanke dhe avionë, Bashkimi Sovjetik pësoi humbje të mëdha dhe fillimisht bëri pak përparim. Lidhja e Kombeve e konsideroi sulmin të paligjshëm dhe dëboi Bashkimin Sovjetik.

Një ekuipazh mitralozi finlandez Maxim M/09-21 gjatë Luftës së Dimrit.

Sovjetikët bënë disa kërkesa, duke përfshirë që Finlanda të dorëzojë territore të konsiderueshme kufitare në këmbim të tokës diku tjetër, duke pretenduar arsye sigurie – kryesisht mbrojtjen e Leningradit, 32km nga kufiri finlandez. Kur Finlanda refuzoi, sovjetikët pushtuan.

Shumica e burimeve arrijnë në përfundimin se Bashkimi Sovjetik kishte synuar të pushtonte të gjithë Finlandën dhe citojnë themelimin e qeverisë komuniste kukull finlandeze dhe protokollet sekrete të Paktit Molotov-Ribbentrop si dëshmi për këtë, ndërsa burime të tjera argumentojnë kundër idesë së një pushtimi të plotë sovjetik. Finlanda zmbrapsi sulmet sovjetike për më shumë se dy muaj dhe shkaktoi humbje të konsiderueshme mbi pushtuesit në temperatura deri në -43 °C. Betejat u përqendruan kryesisht në Taipale përgjatë Isthmusit Karelian, në Kollaa në Ladoga Karelia dhe në rrugën Raate në Kainuu, por pati edhe beteja në Salla dhe Petsamo në Lapland. Pasi ushtria sovjetike u riorganizua dhe miratoi taktika të ndryshme, ata rinovuan ofensivën e tyre në shkurt dhe mposhtën mbrojtjen finlandeze.

Armiqësitë pushuan në mars 1940 me nënshkrimin e Traktatit të Paqes në Moskë, në të cilin Finlanda i dha 9% të territorit të saj Bashkimit Sovjetik. Humbjet sovjetike ishin të rënda dhe reputacioni ndërkombëtar i vendit vuajti. Fitimet e tyre tejkaluan kërkesat e tyre të paraluftës dhe sovjetikët morën territore të konsiderueshme përgjatë liqenit Ladoga dhe më tej në veri. Finlanda ruajti sovranitetin e saj dhe rriti reputacionin e saj ndërkombëtar. Performanca e dobët e Ushtrisë së Kuqe inkurajoi kancelarin gjerman Adolf Hitler të besonte se një sulm ndaj Bashkimit Sovjetik do të ishte i suksesshëm dhe konfirmoi opinionet negative perëndimore për ushtrinë sovjetike. Pas 15 muajsh paqeje të përkohshme, në qershor 1941, Gjermania filloi Operacionin Barbarossa dhe filloi Lufta e Dytë Sovjeto-Finlandeze midis Finlandës dhe Sovjetikëve.

Shiko edhe

• Lufta e Dytë Sovjeto-Finlandeze
• Lufta e Dytë Botërore
• Simo Häyhä