Merkoti

Merkoti (malazisht: Мркојевићи/Мрковићи, Mrkojevići/Mrkovići) është një rajon historik fisnor në Malin e Zi jugperëndimor, i vendosur në mes të qyteteve të Tivarit dhe Ulqinit.^[1] Rajoni kufizohet me Krajën në lindje. Merkoti formojn një grup të veçantë etno-gjeografik me dialektin e tyre të gjuhës serbo-kroate, duke shfaqur gjithashtu një shkallë të dygjuhësisë në shqip. Zakonet e tyre dallohen nga komunitetet fqinje sllave dhe shqiptare, por shfaqin edhe ndikim dhe kontakte me ta. Në periudhën 400-vjeçare osmane, merkotasit u konvertuan në Islam, gjë që formon një aspekt të rëndësishëm të identitetit të tyre kulturor.^[1]

Gjeografia

Rajoni ndodhet në pjesët jugore të komunës së Tivarit dhe përbën një nga komunat e saj komunale. Ka nëntë vendbanime: Velje Selo, Dabeziqi, Dobra Voda, Gorana (Mala dhe Velja), Gěrdoviqi, Kunje, Ljeskovac, Pelinkoviq dhe Peçurice.^[1] Vendbanimet historike të rajonit fisnor përfshijnë gjithashtu Megjreç dhe Mali/Velji Mikulici, por që nga viti 2011 ato nuk kanë banorë. Mërkoti ndahet në pravi Mrkojevići (Mërkoti i vërtetë) që është më afër qytetit të Tivarit dhe nënrajonit të Goranës në jug. Dobra Voda, Pechurice, Gërdoviqi, Velje Selo, Dabeziqi, Ljeskovac, Megjreç dhe Mali/Velji Mikulići i përkasin Mërkotit të vërtetë, ndërsa Mala/Velja Gorana, Kunje, Pelinkoviqi në nënrajonin e Goranës.

Dialekti

Në të folmen vendase sllave të Mërkotit, ndikimi i shqipes është dukshëm i përhapur. Ndërsa është e sigurt se disa nga Mërkoti ishin historikisht shqiptarë, me disa që ende zgjodhën të identifikoheshin si të tillë, ka të ngjarë që të dyja zhvendosjet e popullsisë, së bashku me dygjuhësinë me shqipfolësit përreth janë përgjegjëse për depërtimin e veçorive të shqipes në dialektin sllav e folur nga Mërkoti.^[2]

Popullsia

Që nga viti 2011, rajoni ka 3,140 banorë. Shumica, por jo të gjithë banorët e komunës komunale janë pjesë e fisit historik Mërkot. Për sa i përket të dhënave të regjistrimit, rreth gjysma e komunës komunale identifikohet si muslimanë etnikë, rreth 1/3 si malazezë dhe pjesa tjetër si boshnjakë, serbë, shqiptarë dhe muslimanë-malazez ose malazez-muslimanë.^[3]

Vendbanimi	Malazezët	Serbët	Boshnjakët	Muslimanët (kombësi)	Shqiptarët	muslimanë-malazez ose malazez-musliman	Nuk janë përgjigjur	Të tjerë	Gjithsej
Dabeziqi	68	0	0	86	0	0	6	0	160
Dobra Voda	369	62	148	376	28	13	19	19	1046
Gërdoviqi	62	0	0	107	0	0	0	0	175
Kunje	148	50	0	170	0	16	9	12	415
Mala Gorana	39	0	9	75	0	0	6	0	131
Pelinkoviqi	83	0	0	41	12	0	0	0	141
Peçurice	96	92	72	213	13	1	14	25	573
Velja Gorana	33	0	1	285	17	0	10	0	353
Velje Selo	86	0	6	134	0	0	2	4	233
Gjithsej	984	204	236	1487	70	30	68	60	3,140

Tradita

Festivali "Dani Mrkojevića" (Ditët e Merkotit) mbahet çdo vit në javën e fundit të korrikut, në Peçurice si një festë e kulturës dhe traditave të zonës.

Referime

^ ^a ^b ^c Novik, Alexander; Sobolev, Andrey (2017). "Traditional Wedding Costume of the Mrkovići in Montenegro: Between Real Heritage and Folk Construction (Materials of the Russian Expeditions in 2012–2014)" (PDF). Folklore (në anglisht). 66: 1. doi:10.7592/FEJF2016.66.novik_sobolev. Marrë më 15 shkurt 2020.
^ Matthew C., Curtis (2012). Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence (në anglisht). The Ohio State University. fq. 38-39.
^ "Census 2011 data - Montenegro". Monstat (në anglisht). Zyra e Statistikave të Malit të Zi. Marrë më 15 shkurt 2020.

[NovikSobolev-1] Novik, Alexander; Sobolev, Andrey (2017). "Traditional Wedding Costume of the Mrkovići in Montenegro: Between Real Heritage and Folk Construction (Materials of the Russian Expeditions in 2012–2014)" (PDF). Folklore (në anglisht). 66: 1. doi:10.7592/FEJF2016.66.novik_sobolev. Marrë më 15 shkurt 2020.

[2] Matthew C., Curtis (2012). Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence (në anglisht). The Ohio State University. fq. 38-39.

[monstat-3] "Census 2011 data - Montenegro". Monstat (në anglisht). Zyra e Statistikave të Malit të Zi. Marrë më 15 shkurt 2020.

[1]

[2]

[3]