Marko Snoj

Marko Snoj lindi më 19 prill të vitit 1959 në Lubjanë, Slloveni (atëherë Jugosllavi), është indo-evropianist, sllavist, albanolog dhe etimolog slloven i punësuar në Institutin për gjuhë sllovene Fran Ramovš të Qendrës për kërkime shkencore të Akademisë sllovene të shkencave dhe arteve në Lubjanë, Slloveni. Që nga viti 2008 është drejtor i këtij instituti. Ka realizuar shumë kontribute të plota në shkencat indo-evropiane, kontribute të pjesërishme në sferën e gjuhës sllovene dhe shqipe si dhe është i njohur për punën e tij në avancimin e etimologjisë së gjuhëve sllave si në sferën shkencore ashtu edhe në atë popullor.

Biografia

Marko Snoj ndoqi shkollën e mesme Šentvid në Lubjanë dhe studioi linguistikat krahasuese tek Departamenti i Linguistikave Krahasuese dhe Studimeve Orientale në Fakultetin Filozofik të universitetit të Lubjanës, duke diplomuar në vitin 1982 me specializim në linguistikat krahasuese dhe hititologji. Teza e magjistraturës e vitit 1984 trajtoi problemin ngjyrimit të zanoreve i- dhe u në pasqyrimet e rrokjeve indo-evropiane në balto-sllavik. Pas mbarimit të shërbimit ushtarak 1985–86 (shërbim të cilin e shfrytëzoi për të mësuar gjuhën shqipe nga shokët e tij shqiptarë) punoi temën e doktoraturës titulluar Z-ja proto-sllavike nga s-ja indo-europiane në dritën e zbulimeve më të reja theksuese, që e mbrojti në vitin 1989. U këshillua nga akademiku indo-evropian Bojan Čop, në komisionin e doktoraturës gjithashtu morën pjesë akademiku France Bezlaj dhe indo-arianisti Varja Cvetko Orešnik.

Puna në etimologjinë sllovene

Në vitin 1981 u ftua nga France Bezlaj për të punuar në projektin Etimološki slovar slovenskega jezika (sq.: Fjalori Etimologjik i Gjuhës Sllovene). Kontribuoi me një numër të konsiderueshëm fjalësh, posaçërisht në vëllimin e tretë (të vitit 1995) dhe atë të katërt (2005), gjithashtu edhe bëri punën më të madhe në vëllimin e pestë (të fundit) Kazala (Indeksi) (2007). Puna e tij për vëllimin e tretë u shpërblye me Medalje të Artë të Qendrës të Kërkimeve Shkencore të Akademisë së Shkencave. Në vitin 1997 botoi Slovenski etimološki slovar (sq.: Shkencor-popullor Fjalori Etimologjik i Gjuhës Sllovene) që në vitin 2003 ripunua dhe zgjerua.

Studimet albanologjike

Në vitet e fundit të të 80-ve vazhdoi përforcimin e gjuhës shqipe duke ndjekur kurse verore në Universitetin e Prishtinës. Më vonë botoi veprën Kratka albanska slovnica (sq.:Gramatika e shkurtë Shqipe) (Lubjanë 1991), Rückläufiges Wörterbuch der albanischen Sprache (sq.: Fjalor i Anasjellë i Shqipes) (Hamburgu 1994) dhe një artikull mbi historinë e kërkimeve albanologjike në Slloveni në vëllimin Studime II (Prishtinë 1996). Së bashku me akademikun shqiptar Rexhep Ismajli përgatiti një përkthim në gjuhën shqipe të pajisur me shënime të punës albanologjike të sllavistit të famshëm slloven Franc Miklošič titulluar Gjurmime shqiptare / Albanische Forschungen (Prishtinë 2007).

Veprimtaria ndërkombëtare

Botimi i parë e gazetës Slovenski jezik/Slovene Linguistic Studies, 1997

Snoj ka marrë pjesë dhe ka ligjëruar në konferenca jasht Sllovenisë si në Austri, Bjellorusi, Kanada, Kroaci, Mal të Zi, Serbi, Kosovë dhe ShBA. Në vitin 1994 themeloi gazetën Slovenski jezik / Slovene Linguistic Studies (sq.: Gjuha sllovene / Studimet Lingustike Sllovene) me linguistin sllavik amerikan Marc L. Greenberg.

Bibliografia e zgjedhur

• 1976—2007. Bezlaj, France; Snoj, Marko; Furlan, Metka; Klemenčič, Simona. Etimološki slovar slovenskega jezika. Lubjana: Mladinska knjiga. 5 vëll. ISBN 86-11-14125-3. ISBN 961-6568-19-1. ISBN 978-961-254-016-6. (COBISS) -
• 1991. Kratka albanska slovnica. Lubjana: Filozofska fakulteta. 128 fq. (COBISS) -
• 1994. Rückläufiges Wörterbuch der albanischen Sprache (Lexicographia Orientalis, Bd. 3). Hamburgu: Buske. XI,482 fq. ISBN 3-87548-081-3. (COBISS) -
• 2002a. Etimologija imen. Në: Rzetelska-Feleszko, Ewa (red.), Cieślikowa, Aleksandra (red.). Słowiańska onomastika, Encyklopedia. Varshava; Krakov: Towarzystwo Naukowe Warszawskie, vëll. 1, fq. 152—154. (COBISS) -
• 2002b. Tuji vplivi: substrati, adstrati, superstrati. Në: Rzetelska-Feleszko, Ewa (red.), Cieślikowa, Aleksandra (red.). Słowiańska onomastika, Encyklopedia. Varshava, Krakov: Towarzystwo Naukowe Warszawskie, vëll. 1, fq. 210—213. (COBISS) -
• 2003. Slovenski etimološki slovar. 2., pregledana in dopolnjena izd. Lubjana: Modrijan. XXVII, 1022 fq. ISBN 961-6465-37-6. (COBISS) -
• 2004. Zur Akzentuierung der urslawischen ter-Stämme. Në: Hyllested, Adam (ed.). Per aspera ad asteriscos: studia indogermanica in honorem Jens Elmegård Rasmussen sexagenarii idibus Martiis anno MMIV (Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft, Bd. 112). Innsbruck: Institut für Sprachen und Literaturen der Universität, pp. 537–543. (COBISS) -
• 2005a. Etymology. Në: Strazny, Philipp (red.). Encyclopedia of Linguistics. Nju Jorku: Fitzroy Dearborn, vëll. 1: A—L, fq. 304—306. (COBISS) -
• 2005b. Zur Bewahrung und weiteren Entwicklung einiger Fälle der urindogermanischen Akzentmobilität im Urslawischen. Në: Schweiger, Günter (red.). Indogermanica: Festschrift Gert Klingenschmitt: indische, iranische und indogermanische Studien dem verehrten Jubilar dargebracht zu seinem fünfundsechzigsten Geburtstag (Studien zur Iranistik und Indogermanistik, Bd. 3). Taimering: Schweiger VWT, fq. 605—609. (COBISS) -
• 2006. Slovar jezika Janeza Svetokriškega (Dela, 49/7; 49/8). Lubjana: Založba ZRC. 2 vols. ISBN 961-6568-45-0. (COBISS) -
• 2008. Origjina e emrit të vendit Prishtinë. Në: Bokshi, Besim, Eqrem Basha, Mehmet Kraja (red.).Studime filologjike shqiptare. Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, fq. 277-281. ISBN 978-9951-413-68-8

Shih edhe

• Prishtina
• Albanologjia

Lidhje të jashtme

• Faqe interneti i Institutin për gjuhë sllovene Fran Ramovš
• Faqe interneti e gazetës Slovenski jezik / Slovene Linguistic Studies Arkivuar 7 shkurt 2009 tek Wayback Machine